مفهوم فرصت گرایی یکی از اساسی ترین مفاهیم دنیای کارآفرینی است. این که یک رویداد کارآفرینی در چه زمانی در چه حیطه ای و چگونه انجام می پذیرد، می تواند به شدت بر روی کارکردهای مثبت فعالیت های کارآفرینانه تاثیر گذار باشد.
جستجو و بهره برداری از فرصت های کسب وکار و منفعت بردن از فرصت های ایجاد شده می تواند یکی از ارکان اصلی موفقیت در فعالیت های کارآفرینانه به حساب آید و از اینرو توانایی کشف و بهره برداری از این فرصت ها در بازارهای گوناگون کسب و کار یکی از عوامل اصلی موفقیت در کارآفرینی می باشد.
در واقع شناسایی فرصت ها، محل تولد فعالیت های کارآفرینانه است و تعلل در آن می تواند یک فعالیت کارآفرینانه را در ابتدا از ادامه ی حیات باز دارد. زیرا استارت یک فعالیت کارآفرینانه زمانی خورده می شود که فرد کارآفرین با بهره گیری از توان بالقوه ی خود با چاشنی خلاقیت برای خلق یک اثر جدی که می تواند بصورت های متعددی چون کالا یا خدمات جدید، بازارهای جدید، فرایند تولید جدید، روش های نوین برای سازماندهی تکنولوژی و …. بهره مند گردد و آن ها را به قوه ی بالفعل تبدیل نماید. “توماس ادیسون “جمله ی تامل برانگیزی در باره ی مفهوم فرصت دارد. “از آنجا که فرصت‌ها با شمایل معمولی در معرض دید همگان ظاهر می‌شوند، غالبا توسط اکثر افراد نادیده گرفته می‌شوند. ” این توضیح شاید ملموس ترین تعریف از مفهوم فرصت در اغلب فعالیت های کارآفرینانه باشد.
البته باید به این مهم توجه ویژه ای داشت که هرگز مفهوم فرصت با ایده برابری نمی کند. چرا که ایده از ذهن جوشش می نماید و باعث خلق ارزش جدید برای مشتری می شود. اما مفهوم فرصت از یک فاکتور مازادی همچوم جذاب بودن، بادوام بودن و از همه مهم تر به هنگام بودن همراه است. با یک مثال مفهوم فرصت را کمی ساده تر بیان می کنیم. فرض کنید شما به عنوان یک کارآفرین به دنبال استارت مجموعه ی دلیوری دارو از داروخانه ها هستید. این ایده ی جذاب زمانی روی موفقیت به خود خواهد دید که با بررسی جوانب و البته سایر رقبا در بهترین زمان و مکان ممکن خود به بار بنشیند تا بتواند به عنوان یک فعالیت کارآفرینانه نتایج مطلوبی را کسب نماید.
پاسخ دهی به سئوالاتی از قبیل آیا بازار هدف و مشتریانش جذاب اند و پتانسیل لازم برای سرمایه گذاری و استارت یک فعالیت جدید را دارند؟ آیا این صنعت جذاب است؟ آیا فعالیت در این حوزه مزیت پایداری در مواجهه با رقبا وجود دارد؟ آیا این پروژه توانایی و پتانسیل عملی شدن و اجرا را دارد؟ میزان سوددهی آن توجیه کننده ی میزان سرمایه گذاری در آن را می باشد؟ به همین دلیل به وضوح می توان بیان کرد که یکی از مهم ترین ویژگی های کارآفرینان ، فرصت گرایی است. فرصت گرایی سبب خلق ایده های نو می شود. تشخیص خواسته ها و نیازهای اجتماعی، وجود امکانات و منابع مادی و تخصصی موجب شکل گیری ایده ها در ذهن کارآفرینان می شود و آن ها هستند که با بهره گیری از فرصت ها می توانند موفق ترین کسب و کارها را رقم بزنند.
مطالعات نشان می دهد که اصلی ترین دلیل شکست کارآفرینان در فعالیت های کارآفرینانه نه به دلیل عدم تلاش و یا سخت کار نکردن است، بلکه بیشتر به این علت است که فرصت درست و واقعی جهت راه اندازی آن کسب و کار وجود نداشته است. کارآفرینان جوان باید بدانند که قبل از هیجان زده شدن درباره یک ایده، درك اینکه آیا این ایده واقعا نیازی را پاسخ می دهد و معیارهای یک فرصت را دارد، بسیار حائز اهمیت است و این مطلب دقیقا وجه تمایز کارآفرینان با تجربه و کارآفرینان تازه کار است. کارآفرینان با تجربه توانایی تشخیص سریع الگوها و فرصت های در حال شکل گیری را دارند و از آن به بهترین شکل ممکن بهره برداری می نمایند. در واقع این تجربه به کمک آن ها می آید و زوایای فکری فرد کارآفرین را گسترش می دهد تا فرصت ها را درک، آنها را غربال و تحلیل کند و در نهایت با یک تصمیم گیری درست، به طور اثربخشی، نسبت به دیگران از فرصت ها بهترین بهره برداری را نماید.
البته در نظر داشته باشید که شناسایی فرصت در یک حوزه، صنعت یا بازار آنقدر هم کار آسانی نیست. بسیاری از کارآفرینان در وهله اول توانسته اند یک فرصت بکر را از دل صنعت یا بازار پیدا کرده و زمینه خلق نوآوری را برای خود ایجاد نمایند. شناسایی این فرصت ها نیازمند پیش زمینه هایی چون شناخت و دانش قبلی از بازار و نیازهای مشتری دارد. علاوه براین نیازمند نوعی هوشیاری است و بررسی منابع و سایر رقبای مشغول به فعالیت در حوزه های مرتبط بی تاثیر نیست.
