کاغذبازی اداری از موانع کارآفرینی

کاغذ بازی در ادارات یکی از گلایه های مهم کارآفرینان است . در مجموعه طنزهای گذشته ی صدا و سیما یکی از سوژه های خنده دار و البته تاسف بار ، کاغذ بازی در ادارات ایران بود ه ، موضوعی که از گذشته تاکنون همواره پا برجاست و علی رغم وضع قوانین جدید و لزوم اصلاح شرایط ، هنوز هیچ رویکرد تاثیر گذاری در این حوزه صورت نپذیرفته است.

گویا کاغذ بازی در ایران تمامی ندارد. کافی است پای درد دل یک کارآفرین بنشینید که چگونه برای اخذ تنها یک مجوز باید دوندگی کند و برای گرفتن امضاء مدیران حوزه های مختلف از اتاقی به اتاق دیگر برود. بماند که در این میان باید ده ها و شاید صدها بار کپی تمامی مدارک از کارت ملی و شناسنامه گرفته تا طرح توجیحی و … را به مراکز مختلف ارائه دهد. شاید دقیقا به همین علت است که گذاشتن یک دستگاه کپی در جلوی درب هر نهاد دولتی می تواند راهی برای امرار معاش باشد. سیکل معیوب کاغذ بازی و طولانی شدن همین فرایندها سبب متولد شدن فرزند نامشروع فساد ادارای می شود. از رشوه، خویشاوند سالاری گرفته تا پارتی بازی و رفیق سالاری و … که در تمام سازمان های دولتی و غیر دولتی قابل مشاهده است.

متاسفانه با اینکه در دنیای مدرن امروز همه جا تکنولوژی حرف اول را می‌ زند و بسیاری از کشورها درصدند تا به طور قابل ملاحظه ‌ای کاغذ بازی را از ادارات خود حذف نمایند ، اما وجود بروکراسی های پیچیده و کاغذ بازی در مدیریت ادارات ایرانی حرف اول را می زند . در واقع می توان گفت ، کاغذ بازی یکی از معضلات بروکراسی اداری در کشور به حساب می آید که همواره باعث نارضایتی بسیاری از مردم بالاخص کارآفرینان و صاحبان کسب و کارهای نوپا است. این موضوع در فرآیند انجام امور اداری به تنهایی ، باعث هدر رفتن زمان، انرژی و تحمیل هزینه های بسیاری در سیستم اداری کشور می باشد.

حتی اکنون که صحبت از طرح های نوآورانه و دانش بنیان می شود ، کافی است برای دریافت یک تسهیلات ساده روانه ی ادارات شوید. تا مدرک پدرجدتان را هم بخواهند و باید با کفش های آهنی از این اتاق به اتاق دیگر بروید. در حالیکه طرح‌های نوآورانه فارغ‌ التحصیلان دانشگاهی زمانی می‌تواند اشتغال ‌زایی ایجاد کند که دستگاه‌ها موانع کاغذ بازی اداری را بردارند. اجرای کامل دولت الکترونیک و سیستمی شدن ادارات و لزوم توجه ویژه به ایجاد بسترهای فرهنگی مناسب، برای اجرای صحیح اين طرح ها امري ضروری و اجتناب ناپذیر است و این دقیقا همان موضوعی است که بسیاری از مدیران در برابر سیستم سازی مقاومت می کنند. البته این مقاومت نشات گرفته از موضوعات مختلف است یا از فناوری می ترسند و اعتماد کافی به سیستم ها ندارند و یا شاید تصور می کنند ، حذف کاغذ بازی از روند اداری هزینه جدی و بالایی برایشان در بر خواهد داشت.

در هر صورت آنچه کارآفرینان جوان و البته عموم مردم با آن دست به گریبان هستند یک سیستم اداری بیمار است که حقیقتا ارباب رجوع را خسته و دلزده می نماید و با این سیستم اداری بیمار نمی توان انتظار شکوفایی در بسیاری از عرصه ها را داشت، به غیر آنکه  پول و سرمایه و زمان طلائی افراد در راهروی ادارات در حال تلف شدن است. شرایط به نحوی است که سیستم اداری نسبت به نیروهای خلاق و نخبه حالت دافعه دارد و در نهایت با شرایطی روبرو خواهیم شد که بسیاری از نخبگان و کارآفرینان جوان عزم بستن بار خود از این دیار را دارند.

در حالیکه با الکترونیکی شدن مدارک و حذف کاغذ بازی های زائد و اضافی و البته بروکراسی های پیچیده و بی فایده، علاوه بر صرفه‌جویی چند میلیاردی در مصرف کاغذ و حفظ محیط‌ زیست، شاهد جلوگیری از جعل و مفاسد بسیار زیاد دیگری نیز خواهیم بود. در حالی هنوز بسیاری از دستگاه‌ها به ‌ویژه بانک‌ ها تقاضای کپی کارت ملی از شهروندان را دارند، که نخستین بخشنامه ممنوعیت دریافت کپی مدارک هویتی در دی ماه سال ۹۶ به همه دستگاه‌های اجرایی و البته شبکه بانکی ابلاغ شده است. پس از این تاریخ هم بارها سازمان اداری و استخدامی کشور طی بخشنامه هایی بر بخشنامه سال ۹۶ تأکید کرده اند. با این حال ، آنچه این روزها با آن روبرو هستیم کاملا مغایر با این بخشنامه هاست. آنچه مسلم است این است که برای داشتن جامعه‌ ای مدرن باید هزینه‌هایی نیز پرداخت. برای مدیران و مسئولان این هزینه یقینا خرید ابزار به روز و همچنین انجام هزینه ‌هایی در جهت آموزش کارکنان و کارمندان شان است که ضرورت آن اکنون بیش از قبل در کشور قابل احساس است.