تفکیک زباله از منازل از لحاظ سلامت و بهداشت عمومی برای افراد جامعه اهمیت زیادی دارد. تفکیک صحیح و موثر زبالهها ، باعث میشود میزان زباله کمتری به محل دفن زباله رفته و این امر نه تنها هزینههای دفع زباله را برای یک شهر کاهش میدهد بلکه همچنین باعث می شود ، آسیبهای فراوان محیط زیستی هم کاهش یابد.
علی رغم تلاش های دولت و شهرداری ها به عنوان متولی این امر ، متاسفانه هنوز طرح تفکیکی زباله ها در مبدا که همان منازل هستند، نه تنها بطور کامل اجرایی نمی شود ، بلکه آنقدر جزئی است که می توان در بعد کلان نادیده گرفت. از آنجایی که خانه ها یکی از اصلی ترین بخشهای تولید زباله هستند وهمه ی ما روزانه مقدار قابل توجهی زباله در خانه هایمان تولید میکنیم ، تفکیک در مبدا که همان منازل مسکونی شهروندان است می تواند نقش بسزایی در فرایند بازیافت زبالهها داشته باشد و در نتیجه کمک به محیط زیست و حفظ منابع طبیعی است. اما متأسفانه در طی این سال ها به دلیل نبود آموزش های کافی و خلاء مهم تر از آن فرهنگ سازی در این حوزه ، کار تفکیک زبالههای خانگی معمولاً به درستی انجام نمیشود و همین مسئله نیز زبالههایی را که میشد با چند اقدام ساده بازیافت کرد، به زبالههای غیرقابل بازیافت تبدیل میکند.
از اینرو بسیاری از افراد جامعه فکر می کنند ، تفکیک زبالههای خانگی کاری پیچیده، سخت و تخصصی است و نه تنها مهارت آن بلکه زمان کافی را نیز برای این کار ندارند. به همین دلیل در طی این سال ها ، تفکیک زباله های خانگی توسط شهروندان همواره به تعویق افتاده است. در حالیکه تفکیک زباله ها در منازل بالاخص خانه ها کار ساده ای است. عده ای نیز بر این عقیده اند که کار تفکیک زباله چرا باید از خانه ها آغاز شود و این تنها وظیفه ای است که بر دوش شهرداری هاست. در حالیکه اگر به سرنوشت فرزندمان و حفظ محیط زیست و کشورمان علاقه مندیم ، باید برای این مهم اهتمام بورزیم.
فواید بازیافت زباله بسیار است و اگر زبالهها را به درستی در خانه از یکدیگر جدا و تفکیک کنیم، میتوانیم بعضی از آنها را بازیافت کرده و از بعضی دیگر سوخت و انرژی تولید کنیم؛ یا حتی آنها را با روشهای درست نابود کنیم تا به محیط زیست آسیبی نرسد. برای مثال بازیافت زباله های خشک از جمله کاغذ، سبب تولید دوباره کاغذ ، یا از زبالههای تر همچون سبزیجات و میوهها برای تولید کمپوست مورد نیاز کشاورزان استفاده خواهد شد. به همین دلیل تفکیک زباله در مبدا یا همان خانه ، اصلی ترین قدم برای اطمینان از جداسازی زباله های تر و خشک و در نتیجه فرایند بازیافت و امحا است. پر واضح است که چنانچه تفکیک زباله ها از مبدا ، درست انجام شود ، سبب تسهیل فرایند بازیافت خواهد شد. فراموش نکنیم که تفکیک زباله بخش جداییناپذیر فرایند بازیافت است. پیش از شروع فرایند بازیافت، زبالهها یا پسماندها باید از یکدیگر تفکیک شوند.
کافی است در منازل کیسه های تفکیک شده ای برای زباله های خشک و تر داشته باشیم و همه ی زباله ها را در یک کیسه زباله یکسان نیندازیم و زباله های خشک و تر که دو نوع اصلی زباله هستند را تفکیک نماییم. اغلب مواد خوراکی، شامل پسماند غذاها و میوهها در دسته زباله های تر قرار میگیرد و بیشتر آنها نیز قابلیت تبدیل شدن به کودها و کمپوست ها را دارند. اما زباله خشک، شامل انواع قوطی کنسروها و ظرفهای فلزی، پلاستیکی، کاغذ و مقواست که همه این مواد در صورت تفکیک شدن از زباله خشک میتواند دوباره جذب صنعت شود.
برای موفقیت هر چه بیشتر این طرح می توان کشورهای پیشرو در این حوزه را مورد بررسی قرار داد. جالب است بدانید که بهترین کشور جهان از نظر تفکیک و بازیافت زباله سوئیس است. در این کشور، مردم و دولت با همکاری همدیگر، بهترین سیستم بازیافت پسماندها را در جهان اجرا میکنند.ریختن زباله در این کشور جرم محسوب می شود و هر فردی که در خیابان آشغال بریزد، جریمه خواهد شد، همچنین در این کشور، قیمت هر کیسه زباله به بیش از یک یورو می رسد که در نتیجه افراد ترغیب میشوند زبالههای کمتری تولید کنند. دانمارک و آلمان نیز کشورهای پیشرو در صنعت تفکیک و بازیافت زباله به حساب می آیند. باید در نظر داشته باشیم که مهم ترین امر در این زمینه تولید نکردن زباله است. اگر نسبت به محیط زیست و منابع طبیعی مسئولیتپذیر باشیم، باید قطعا در تولید بیش از حد زباله تجدید نظر نماییم و در گام بعدی ، مسئله ی تفکیک زباله بالاخص از مبدا را جدی تر بگیریم.