وقتی اشتغال در روستا ها نادیده گرفته می شود
سال هاست،علاقمندی مردم به سکونت در شهربه واسطه دسترسی بهتر به امکانات و تجهیزات و تمایل به زندگی مدرن افزایش یافته است. آسمان خراش های بلند، امکانات رفاهی و تفریحی، تحصیل و آموزش و صدها مولفه ی دیگر از عوامل تمایل افراد به زندگی در شهرهای بزرگ است.
اما عامل کلیدی که بسیاری از افراد را از روستا های دور و نزدیک به زندگی در شهرها تشویق می کند، اشتغال است. آمارهای جهانی نشان می دهد که بیش از نیمی از جمعیت جهان در روستاها زندگی می کنند. در ایران نیز چیزی قریب به 30 درصد از جمعیت، در روستاها ساکن هستند، توجه به افزایش تولید، ارتقای سطح درآمد و بهبود وضعیت اجتماعی و معیشتی آن ها نیز بسیار مهم و اساسی بنظر می رسد. البته اگر چه رشد روز افزون شهرنشینی در دوره ای مفید بود و باعث ورود نیروی کار به شهرها و توسعه آن ها شد اما به مرور زمان این مهاجرت ها به صورت افسارگسیخته، تبعات جبران ناپذیری را ایجاد کرد. که ازحاشیه نشینی و معضلهای همراه با آن مانند اعتیاد، بزهکاری در شهرها گرفته تا سالخوردگی و زنانه شدن نیروی کار کشاورزی و در نهایت خالی شدن روستاها که هریک مستقیم و به غیرمستقیم به موضوع اشتغال روستایی ارتباط پیدا می کند.
از اینرو کارشناسان این حوزه ،راهکار حل اشتغال را در سرمایه گذاری میدانند و تاکید دارند که در راستای رونق اشتغال و کاهش بیکاری و پیامدهای آن، توجه به اقتصاد روستا و تولید روستایی امری ضروری و حیاتی است. در همین راستا امروزه تنوع بخشی به اقتصاد روستایی یکی از رویکردهایی است که در جهت تحقق توسعه پایدارروستایی مطرح گردیده که در نهایت منجر به اشتغال و ریشه کن نمودن بیکاری در روستاهای کشور می گردد. جمعیت بالای روستاییان در کشور و جایگاهی که روستا و روستاییان در پویایی اقتصاد کشور از جمله کمک به رشد اقتصادی، کنترل نرخ تورم، افزایش نرخ اشتغال، رونق اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دارند می تواند گواهی بر اهمیت اشتغال روستاییان باشد. بخش کشاورزی 20 درصد اشتغال و حدود 12 درصد از تولید ناخالص ملی را در ایران تشکیل می دهد. بر پایه ی این آمار مشخص می شود که پس از نفت، کشاورزی بزرگ ترین مزیت کشور می باشد. اما در کشور بهره برداری های کشاورزی عمدتا در قطعات کوچک صورت می پذیرد و کشاورزان عموما اقشار آسیب پذیری هستند که با سرمایه ای اندک مشغول به کارند، در تولید، بازاریابی، تامین اعتبارو تهیه نهاده های تولید با مشکلات فراوانی روبرواند. سایه سنگین دلالان بر سرمحصولات کشاورزی آنان را مجبور می کند تا دسترنج خود را به واسطه ها و با نازل ترین قیمت فروخته که بعضا متضرر نیز خواهند شد. ایجاد اشتغال در مناطق روستایی از طریق رونق زراعت و کشاورزی ضمن جلوگیری از مهاجرت به شهرها، از شکل گیری مشاغل کاذب نیز جلوگیری کرده و موجب رشد جامعه خواهد شد. پتانسیل هایی از قبیل میراث فرهنگی، صنایع روستایی و حتی بوم گردی های روستایی در ایجاد کارآفرینی می توانند سهیم باشند.
کشاورزی روستایی به عنوان یکی از محورهای اساسی رشد و توسعه، نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور دارد و می تواند درصد چشمگیری از تولید و اشتغال را در برگیرد. کشاورزان موفق می توانند با استفاده از ذهنیت کارآفرینی، ارزش های جدیدی را خلق کنند تا کارآفرینی کشاورزی صرفنظر از این که یک منبع درآمد و اشتغال برای ساکنین روستا به حساب می آید، در توسعه ی اقتصادی روستا و در نهایت توسعه ی روستایی نیز موثر باشد. از اینرو تقویت کارآفرینی روستایی، می توانند نقش برجسته ای در توسعه روستایی از طریق فراهم نمودن زیرساخت ها ایفا نمایند و شرایط زندگی در روستاها را با ایجاد امکانات تسهیل نمایند.
مسئولین ذیربط باید توجه داشته باشند که روستا و روستاییان یکی از مهم ترین پایگاههای تولید و رفع نیازهای اساسی جامعه است، بنابراین تقویت زمینه ها و توانایی های جامعه روستایی میتواند تاثیرات بسزایی در اقتصاد کشور خواهد داشت. ضمن اینکه توجه به این مناطق به ویژه روستاهای کانونی میتواند تأثیر قابل توجهی در شاخصهای کلان اقتصادی از جمله رشد اشتغال و کاهش فقر دارد.
سیده مینا دیوبند سردبیر روزنامه تفاهم