کاربردهای «کد سریال محموله ارسالی» سازمان جهانی GS1‌ در بخش لجستیک

توضيح اجمالي:

استانداردهای GS1 سیستمی یکپارچه از استانداردهای جهانی هستند که شناسایی دقیق و ارتباط اطلاعات مربوط به مکان‌ها، محصولات، دارایی‌ها و خدمات را در زنجیره‌ تأمین فراهم می‌کنند. این استانداردها از طریق شناسایی ایمن و قابل انتقال با استفاده از فناوری‌هایی مانند بارکد، برچسب‌های RFID و پیام‌های الکترونیکی و همچنین اتصال جریان اطلاعاتی کالاها و خدمات با جریان فیزیکی کالا ارزش خود را نشان می‌دهند. صنعت حمل‌‌ونقل و لجستیک، جریان کالاها در جاده، راه‌آهن، هوایی و دریایی را دربر می‌گیرد. به‌طور مشابه، این صنعت طیف گسترده‌ای از بخش‌هایی مانند فرستنده و گیرنده بار، حمل‌کننده بار و نهاد متصدی حمل‌ونقل و همچنین نهادهای رسمی مانند گمرکات و مراجع ذی‌صلاح را شامل می‌شود. ترکیب کانال‌ها و بخش‌های لجستیکی امکان تسهیل مدیریت دارایی‌ها و شناسایی محموله با استفاده از کلیدهای شناسایی GS1 و به‌اشتراک‌گذاری این اطلاعات بین متصدیان حمل‌ونقل و دیگر ارائه‌دهندگان خدمات را فراهم می‌کند.

«کد سریال محموله ارسالی-(SSCC-Serial Shipping Container Code)» یکی از شناسه‌های استاندارد جهانی GS1 است که برای شناسایی یک واحد لجستیکی استفاده می‌شود. این کد امکان ردیابی واحد لجستیکی را به‌صورت مجزا نیز فراهم می‌سازد که منافع زیادی برای سفارش و تحویل کالا و دریافت کالاهای خودکار به ارمغان می‌آورد.

نكات كليدي:

با توجه به اهمیت و جایگاهی که «کد سریال محموله ارسالی» می‌تواند در مدیریت زنجیره تامین در کشور داشته باشد، در ادامه برخی از جنبه‌های آن به‌اختصار مورد بررسی قرار گرفته است:

1- ساختار «کد سریال محموله ارسالی-SSCC»

این کد یک شماره عددی ۱۸ رقمی و شامل رقم توسعه، پیش‌شماره شرکتیGS1 ، مرجع سریال و رقم کنترل است. شماره اصلی برای افزایش ظرفیت مرجع سریال در این کد استفاده می‌شود. این رقم توسط شرکتی که SSCC را ایجاد می‌کند، اختصاص یافته و محدوده رقم توسعه از صفر تا ۹ است. پیش‌شماره شرکتی GS1 شماره جهانی منحصربه‌فردی است که توسط یکی از سازمان‌های عضو GS1 به یک شرکت اختصاص می‌یابد. پیش‌شماره‌های شرکتی GS1 طول‌های مختلف ۷ تا ۱۰ رقمی دارند. پیش شماره مرجع توسط متقاضی اختصاص می‌یابد، دارنده پیش‌شماره شرکتی GS1 ازطریق مرجع سریال، یک SSCC منحصربه‌فرد در سراسر جهان ایجاد می‌کند. پیش‌شماره کنترل نیز یک عدد محاسبه‌شده یک‌رقمی است که برای اطمینان از صحت داده‌ها استفاده می‌شود.

2- نقش «کد سریال محموله ارسالی-SSCC»  در برچسب لجستیکی

برچسب لجستیکی GS1 یک راه‌حل استاندارد و یکپارچه برای شناسایی کالا و مرسوله‌ها و ارتباط بین طرفین تجاری ارائه می‌دهد. در محیط کسب‌وکار یا همان تجارت امروزی، داشتن یک‌زبان رایج و مشترک بین طرفین تجاری برای آن‌که بتوانند اطلاعات مربوطه به حمل‌ونقل یک کالا را بین یکدیگر به اشتراک گذارند بسیار ضروری است. برچسب لجستیکی GS1 به کاربران این امکان را می¬دهد تا واحدهای لجستیکی را در طول زنجیره‌تأمین ردیابی و رهگیری کنند. تنها شرط اجباری آن است که هر واحد لجستیکی با یک شماره سریال منحصربه‌فرد یعنی با «کد سریالی محموله ارسالی» شناسایی شوند. اسکن بارکد SSCC  روی هر واحد لجستیکی این امکان را فراهم می¬کند تا حرکت فیزیکی واحدها با پیام¬های الکترونیکی تجاری که به آن‌ها ارجاع می¬شود، تطبیق داشته و به‌صورت هم‌زمان انجام گیرد. استفاده از این کد برای شناسایی واحدهای منحصربه‌فرد، فرصتی را برای پیاده¬سازی دامنه وسیعی از کاربردها همچون انبارهای عبوری، مسیریابی حمل¬ونقل و دریافت خودکار، می‌گشاید.

3- مزایای تجاری استفاده از «کد سریال محموله ارسالی-SSCC»

ازآنجا که این کد یک شماره منحصربه‌فرد برای تحویل کالاها است، نه‌تنها می‌تواند به‌عنوان شماره جستجو برای ارائه اطلاعات دقیق در مورد محتویات بار، بلکه همچنین به‌عنوان بخشی از فرایند اطلاعیه حمل پیشرفته (ASN-Advanced Shipment Notice) استفاده شود. به‌عبارت بهتر تنها با یک اسکن از «کد سریال محموله ارسالی» در یک واحد لجستیکی می‌توان پیش از دریافت محتویات واحد لجستیکی به یک « اطلاعیه حمل پیشرفته» الکترونیکی مرتبط شود تا فرایندهای دریافت، اصلاح و ارسال محموله را تسهیل کند.

از سوی دیگر، هنگام ردیابی یک واحد در حال حمل، «کد سریال محموله ارسالی» تمام اطلاعات لازم برای شناسایی دقیق را فراهم می‌کند و همراه با استانداردهای GS1 برای پیام‌های الکترونیکی، ردیابی ساده کالاها را از سطح کارتن تا سطح بارگیری تریلر تسهیل نموده، اجازه جستجوی قابل‌اعتماد از جزئیات بار پیچیده را فراهم می‌کند که موجب صرفه‌جویی در نیاز به رمزگذاری اطلاعات دقیق‌تر مرسوله روی برچسب‌های واحد لجستیکی مجزا می‌شود. علاوه بر «کد سریال محموله ارسالی»، سایر اطلاعات همچون شناسه محتویات داخل بسته، تعداد، بهترین تاریخ مصرف، شماره بچ، اطلاعات حمل‌ونقل و غیره را می‌توان در برچسب لجستیکی GS1 درج کرد و از مزایای قابل توجه آن در مدیریت زنجیره تامین بهره برد.

سخن پایانی آنکه با توسعه به‌کارگیری «کد سریال محموله ارسالی» امکان شناسایی منحصربه‌فرد هر واحد لجستیکی فراهم شده و امکان ردیابی و رهگیری در زنجیره ‌تأمین فراهم می‌آید. همچنین استفاده از برچسب لجستیکی GS1 کمک خواهد کرد تا نگرش مناسبتری نسبت به زنجیره‌تأمین ایجاد شده و شفافیت مد نظر حاصل شود؛ چراکه این برچسب‌ها یک استاندارد رایج و متداول در حوزه حمل‌ونقل و لجستیک هستند. شفافیت یک کلید برای کارآمدی عملیات حمل‌ و نقل و لجستیک در مدیریت انبار، اموال و تحویل کالا به‌حساب آمده و کمک خواهد کرد تا مالیات‌ها در زمان واردات و صادرات بر اساس تعرفه گمرکی صحیح جمع‌آوری شود و مزایایی همچون توانمندسازی ردیابی و رهگیری در زنجیره‌تأمین، بازیابی سریع و آسان اطلاعات الکترونیکی و اطلاعات دقیق و قابل‌اعتمادتر را در پی خواهند داشت.

*زهرا دهقانی،کارشناس مرکز ملی شماره گذاری کالا و خدمات ایران