عوارض جسمانی و روانی چاقی در کودکان

معضل چاقی در کودکان ایرانی یکی از مسائل جدی و نگران کننده است، البته شایان ذکر این که این موضوع در کلیه ی جوامع مدرن فراگیر بوده و به عنوان یک دغدغه جهانی مطرح می باشد. آمارها نشان می دهد که با توجه به روند رشد و تغذیه نامناسب، کودکان ایرانی با خطر ابتلا به چاقی روبرو هستند. چاقی در کودکان تأثیرات جدی بر سلامت جسمی و روانی آنها دارد و می‌تواند به عوارض جدی مانند بیماری قلبی-عروقی، دیابت نوع 2، اختلالات عصبی و اجتماعی، مشکلات تنفسی و … منجر شود.

عوامل متعددی از جمله تغذیه نامناسب، کاهش فعالیت بدنی، محدودیت‌های محیطی، مصرف بیش از حد غذاهای با کالری بالا که مدام از طریق رسانه ها تبلیغ می شوند، در این پروسه دخیل است.  چاقی به خصوص در کودکان عوارض بسیار بالایی دارد و البته بزرگسالی پر ریسکی را برای آن ها به ارمغان خواهد آورد. یکی از عوارض جدی چاقی در کودکان، تأثیرات آن بر سلامت جسمی است. کودکان چاق دچار بیماری‌های قلبی-عروقی همچون فشار خون بالا، افزایش چربی خون، بیماری عروق کرونر و اختلالات متابولیکی مانند دیابت نوع 2 می‌شوند. این بیماری‌ها ممکن است باعث کوتاه شدن عمر و کاهش کیفیت زندگی کودکان شوند. علاوه بر این، چاقی می‌تواند به مشکلات مربوط به سیستم اسکلتی نیز منجر شود، به طوری که کودکان ممکن است با مشکلاتی مانند درد در مفاصل، ناراحتی در پاها و کمر، نابالغی عضلانی و مشکلاتی در حرکت روبرو شوند.

عوارض روانی نیز از جمله پیامدهای چاقی در کودکان هستند. کودکان چاق ممکن است با مشکلات روانی و اجتماعی مواجه شوند و با مشکلاتی مانند کاهش اعتماد به نفس، افسردگی، اضطراب، اختلالات خوراکی مواجه شوند. در برخی موارد، کودکان چاق به علت تحمل ناگواری‌ها و ممنوعیت‌های اجتماعی که به آنها تحمیل می‌شود، در مدرسه و محیط‌ های اجتماعی تبعیض می‌بینند و از روابط اجتماعی ناراضی می‌شوند.

این مشکلات روانی می‌توانند باعث کاهش کیفیت زندگی کودکان شده و تأثیرات طولانی مدتی بر روابط اجتماعی و عملکرد تحصیلی آنها داشته باشند. عوارض جسمانی و روانی چاقی در کودکان نه تنها برای خود کودکان بلکه برای جامعه نیز هزینه‌های قابل توجهی دارد. هزینه‌های سلامتی افزایش یافته، هزینه درمان بیماری‌های مرتبط با چاقی و مشکلات جسمانی، هزینه تحصیلی ناشی از کاهش عملکرد تحصیلی و بالا رفتن نرخ غیبت کودکان چاق، و هزینه‌های اجتماعی ناشی از اختلالات روانی و اجتماعی آنها از جمله این هزینه‌ها هستند. بنابراین، به منظور کاهش این هزینه‌ها و بهبود کیفیت زندگی کودکان، تلاش‌های جدی برای پیشگیری و مدیریت چاقی در کودکان لازم است.

برای مقابله با چاقی در کودکان، رویکردهای چندگانه و یکپارچه لازم است. آموزش به والدین و خانواده‌ها در باره تغذیه سالم و سبک زندگی فعال از مهم ترین آن هاست. ارائه تغذیه مناسب در مدارس و محیط‌های عمومی و ایجاد فضاهای مناسب برای فعالیت بدنی کودکان به عنوان بخشی از برنامه درسی مدارس از ملزومات این کار است.

نظارت بر تبلیغات محصولات غذایی با کالری بالا و ناسالم به کودکان و تشویق آنها به شرکت در فعالیت‌های ورزشی و بازی‌های خارج از خانه می تواند نقش بسزایی در بهبود عملکرد آن ها و تنظیم وزنی کودکان داشته باشد. یک جامعه ی سالم ، پدید آورنده ی یک نسل سالم است و کودکان سالم ، پایه گذار این مهم اند. اهمیت هر چه بیشتر سیستم های بهداشتی بر این موضوع می تواند نقش بسزایی در بهبود عملکرد سیستم های بهداشتی و سلامتی کشور داشته باشد.