ریسک‌پذیری از بارزترین ویژگی‌های کارآفرینان

به گزارش تفاهم آنلاین، اساس کارآفرینی بر مبنای ریسک‌پذیری شکل می‌گیرد زیرا قرار است چیزی خلق شود که پیش از آن وجود نداشته است. پس کارآفرینان نمونه دنیا از ورود به عرصه‌های ناشناخته هراسی ندارند. البته این به معنای حرکت بدون فکر و برنامه‌ریزی نیست.

جواد سخدری – عضو هیات علمی جهاددانشگاهی خراسان رضوی با اشاره به اینکه خلاقیت و نوآوری جوهره کارآفرینی است و با این تعریف همه انسان‌ها می‌توانند کارآفرین باشند، افزود: منظور از هیچ در واقع عدم نیست، زیرا تنها خداوند است که از هیچ، چیزی می‌آفریند، بلکه منظور این است که اگر بتوانیم تصورات را به پدیده ارزشمند بدل کنیم که برای رشد و تعالی جامعه مناسب باشد و جامعه و انسان‌ها به آن بهاء دهند، کارآفرینی انجام شده است.

عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی ادامه داد: انیشتین می‌گوید تصور برتر از دانایی است، زیرا هر چیزی که در جهان خلق می‌شود در ابتدا تصور شده است. از آنجایی که کارآفرینی به  فکر و تصور انسان متصل است هر چقدر قدرت تصور انسان بالاتر باشد، می‌تواند فکرهای جدیدی‌تر داشته باشد و این فکرهای جدیدتر می‌تواند منجر به خلق پدیده‌های جدیدتر می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: کارآفرینی در جامعه می‌تواند باعث سرزندگی شده و در اقتصاد نیز می‌تواند موجب خلق کسب‌وکارهای جدید شود. در واقع کارآفرینی مهم‌ترین ابزار برای حل‌وفصل مسائل بشر در تمام حوزه‌ها است. امروز بشر به این نتیجه رسیده که با راه حل‌های گذشته نمی‌توان مشکلات امروز را حل کرد، بنابراین نیاز به خلاقیت و نوآوری دائمی است.

نوآوری و خلاقیت عناصر اصلی کارآفرینی هستند

وی درباره نقش علم و توسعه یافتگی جامعه در کارآفرینی بیان کرد: نوآوری و خلاقیت عناصر اصلی کارآفرینی هستند. نوآوری خود نیز اضلاعی دارد، یعنی باید در این میان منبع جدید، یا  بازار جدید، یا خدمت جدید، یا  روش جدید ارائه شود. همچنین در خلاقیت سه عنصر کلیدی انگیزه، تخصص و تفکر خلاق نقش ویژه‌ای دارند.

وی با اشاره به اینکه «انگیزه از نیازها و باورهای انسان برمی‌خیزد»، تصریح کرد: برای  تخصص باید آگاهی لازم را داشته باشیم و در اینجا نکته جالب این است که تخصص بالا تضمین کننده خلاقیت نیست. این دو نسبت عکس دارند. تخصص، فکر را کانالیزه کرده و الگوهایی به انسان می‌دهد. الگوهای ذهنی اجازه تفکر در چهار چوب را می‌دهد. اگر تفکر خلاق در کارآفرینی وجود نداشته باشد، دو عنصر دیگر راهگشا نخواهند بود.

وی افزود: گفته می‌شود از هر سه هزار ایده یا فکر جدید یک نوآوری موفق خارج می‌شود. از هر 100 هزار تصور جدیدی 10 هزار ایده خارج می‌شود. از هر  10 هزار ایده 1000 اختراع ایجاد می‌شود. از هر 1000 اختراع 100 اختراع قابل اتکا است و در هر 100 اختراع قابل اتکا 10 اختراع، قابلیت نوآوری وجود دارد. همچنین از هر 10 اختراع قابل نوآوری یک الی دو مورد بازارپسند می‌شود.

سخدری گفت: انسان‌ها هر فعالیتی انجام می‌دهند بر مبنای پاداش است. سیستم پاداش در جامعه، سازمان و خانواده باعث انگیره می‌شود. نظام پاداش هم به صورت معنوی و هم به صورت مادی است، بنابراین زمانی که سیستم آموزشی به نوآوری دانش‌آموز بی‌توجه است و پاداشی برای آن در نظر نمی‌گیرد، منبع اصلی کارآفرین را قطع می‌کند. این سیستم تنها به اطلاعات اهمیت می‌دهد که  این اطلاعات می‌تواند مانع خلاقیت شود.

وی با تاکید بر اینکه «مهم‌ترین چیزی که در جامعه نیاز داریم، استفاده درست مفاهیم در جامعه در جای خود است»، خاطرنشان کرد: نتیجه یک تصور ممکن است با ارزش باشد و ممکن است با ارزش نباشد. اما هنر تصور با ارزش است، اختراع، ایده با ارزشی است که اجرایی شده است و در آخر نوآوری، تولید انبوه اختراع است. اما اینکه نوآوری مورد توجه جامعه قرار گیرد و انسان‌ها به آن بهاء دهند تنها یک‌دهم امکان دارد.

سخدری عنوان کرد: یک فرد کارآفرین حتما نباید خلاق باشد، اما از فرآیند خلاقیت استفاده می‌کند. کارآفرینی یک کار مشارکتی است و  نوآوری هنر اجتماعی مبتنی بر درستکاری است. نوآوری به تنهایی رخ نمی‌دهد.

وی درباره ریسک پذیری در کارآفرینی گفت: برای کسی که می‌خواهد اختراع را به نوآوری تبدیل کند، مساله ریسک پیش می‌آید. برای این کار نیاز به منابع و  سرمایه است، به همین خاطر ممکن است کسی که مخترع است ریسک‌پذیری بالایی نداشته باشد. ریسک‌پذیری اصلی از مرحله نوآوری شروع می‌شود.

این متخص کارآفرینی عنوان کرد: در تعریف ریسک، شدت و کمیت آن مهم است؛ کارآفرینان ریسک‌های خردمندانه می‌کنند و این موضوع وجه تمایز کارآفرین از غیرکارآفرین است. به همین دلیل است که کارآفرینان در طول  زندگی ریسک زیادی می‌کنند. مساله ریسک پس از اختراع حاصل می‌شود. ریسک‌پذیری برای فرآیند کارآفرینی الزامی و تضمین‌کننده آن است. سیستم آموزشی ما باید این مسائل را آموزش دهد.

وی درباره ویژگی‎‌های افراد کارآفرین و شخصیت آن‌ها گفت: کل فرایند کارآفرینی یک کار جمعی است. در دنیای امروز در پارادایمی به نام اقتصاد دانش‌بنیان حرکت می‌کنیم. یعنی چارچوب‌ها به ما می‌گوید برای موفقیت باید در قالب اقتصاد دانش‌بنیان حرکت کنیم. در اقتصاد دانش‌بنیان فرصت‌ها بین رشته‌ای است، یعنی تخصص‌های مختلف و فرصت‌های مختلف با هم ترکیب شوند تا پدیده، محصول یا خدمتی را معرفی کنند. پس شاید ویژگی‌هایی که درگذشته به یک کارآفرین می‌دادند مانند تنها بودن دیگر پاسخگوی نیاز امروز نیست. پس می‌توان گفت کار گروهی مهم‌ترین مولفه یک کارآفرین در دنیای امروز است.

مدیر مرکز رشد فناوری‌های سلامت جهاد دانشگاهی خراسان رضوی ادامه داد: کارآفرینان باید کار تیمی درستی داشته باشند و نظام مشارکت و فرهنگ فرصت‌گرایی را فراگرفته باشند و از آن مهمتر صادق و درستکار باشند. اگر کارآفرینان کار گروهی را به خوبی انجام ندهند نمی‌توانند فرصت‌های بین رشته‌ای را ایجاد کنند. اگر درستکار نباشند نیز نمی‌توانند به موفقیت برسند؛ از علائم عدم درستکاری “تقلب” در کسب‌وکار است. چون در حیطه کارآفرینی افراد با فضای رقابت درگیر هستند، امکان ندارد که بتوانند با تقلب موفق شوند چون بنا به یک گفته معروف، هیچ انسانی وجود ندارد که به کلاهی که بر سرش رفته افتخار کند، بلکه آتشی در درونش شعله ور می‌شود که از آتش جهنم هم برای کسب‌وکار سوزنده‌تر است.

کار آفرینی، قدم زدن در یک جنگل مه گرفته است

سخدری در خصوص ویژگی‌های اقتصاد دانش‌بنیان عنوان کرد: کارگروهی، درست‌کاری و… تمامی این‌ها نیازمند یک ریسک‌پذیری خردمندانه است. در اقتصاد دانش‌بنیان همیشه اتفاقاتی رخ می‌دهد که ما کمترین اطلاعات را در مورد آن می‌دانیم، میزان اطلاعات منتشر شده یک رویداد نسبت به وقوع آن یک رابطه عکس باهم دارند. این درواقع ویژگی اقتصاد دانش‌بنیان است و شایان ذکر است که بگویم اقتصاد دانش‌بنیان  قدرت باورنکردنی در فروپاشی فرضیات و احتمالات دانشمندان نیز دارد.

وی افزود: ما نمیتوانیم صبر کنیم تا همه اطلاعات را کسب کرده و سپس به موفقیت برسیم، بلکه باید تحمل ابهام‌ها را یاد بگیریم. کارآفرینی قدم زدن در یک جنگل مه گرفته است که کسی نمی‌داند چند متر جلوتر چه چیزی وجود دارد  و چه اتفاقاتی قرار است رخ دهد.

مدیر مرکز رشد فناوری‌های سلامت جهاد دانشگاهی خراسان رضوی همچنین در ادامه با توضیح تفاوت میان “ریسک” و “ابهام” گفت: ریسک، خطراتی است که در دامنه اطلاعات و آگاهی ما قرار دارد اما ابهام، آن دسته از خطرات و اتفاقاتی است که ما اصلا خبری از وقوع و چگونگی وقوع آن‌ها نداریم.  بارزترین ویژگی کارآفرینان این است که قدرت تحمل ریسک و ابهام را داشته باشند و یک انعطاف پذیری در روش‌ها، طرز فکر و… داشته باشند. چراکه چون در یک محیط کاملا متغیر فعالیت می‌کنند و این تغییرات ممکن است خطراتی در پیش داشته باشد که نیازمند انعطاف پذیری کارآفرینان است.

این متخصص کارآفرینی درباره تمایز بین یک فرد “کار آفرین” و یک فرد “خوداشتغال” اظهار کرد: خوداشتغال کسی است که فرصت را شناسایی و سپس از آن استفاده می‌کند، اما کارآفرین کسی است که صرفنظر از فرصت‌هایی که در اختیار دارد، دائم در جست‌وجوی فرصت‌های جدید است، کارآفرین یک انسان فرصتگرا و خوداشتغال یک انسان تهدیدگر است.

منبع: ایسنا