عوامل مدیریت ناکارآمد اقتصاد، شبه پول به جای پول در کشور

در ابتدا بایستی تشریح کرد، شبه پول چیست و چه کارکردی دارد ؟ شبه پول نزدیک‌ترین جانشین برای پول است و یکی از مهم‌ترین خصوصیات شبه پول، ضد تورمی بودن آن در کوتاه‌مدت است.

عضو انجمن حسابداران خبره ایران به بیان دیگر میتوان توضیح داد که امکان نقد شدن شبه‌پول به آسانی مقدور نیست، فقط برخی خرید فروش‌ها و غیره … از جمله مثال‌های ملموس برای عموم جامعه کارت‌های خرید، کارت‌های اعتباری، انواع بُن‌های خرید، کلیه اسناد جایگزین پول و هرگونه اوراقی که نقد شدن آن به صرف زمان نیازمند است، اشاره نمود.

شبه پول در مقایسه با پول (وجه نقد) و حساب‌های کوتاه مدت بانکی که فوراً قابل خرج کردن هستند، بین مردم مطلوبیت ندارند زیرا دسترسی به آن مشمول زمان بوده و این امر حق انتخاب را محدود میکند. از طرف دیگر، این مزیت را برای اقتصاد دارند که مانع افزایش نقدینگی در بازار و افزایش تورم می‌شوند.

یکی از راه‌های مورد استفاده توسط دولت‌ها برای جلوگیری از افزایش تورم و افزایش نقدینگی، هدایت پول‌های واقعی مردم به سمت شبه پول است. این سیاست کنترلی در اقتصاد کشورهای دارای تورم اجرا می‌شود. یکی مُدل اجرایی این است که با افزایش یا کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی و کاهش و افزایش حجم نقدینگی در بازارهای مختلف را پدید می‌آورد کاهش سود سپرده‌های کوتاه‌مدت منجر به کوچ سرمایه خواهد شد اجرای این مُدل های اقتصادی دارای پیچیدگی های خاصی است.

عضو انجمن حسابداران خبره ایران اشاره کرد : شبه‌پول برای دارندگان آن این مزیت را دارد که می‌تواند به عنوان ودیعه دریافت وام یا کارت اعتباری مورد استفاده قرار گیرد. این کار سبب می‌شوند مردم نسبت به تبدیل پول خود به شبه‌پول مقاومت کمتری نشان دهند.

در انتها توسلی افزود، تغییر شکل نقدینگی از پول به شبه پول در ادبیات اقتصادی، مقدار نقدینگی به‌عنوان حاصل جمع «پول» و «شبه‌پول» تعریف می‌شود که در این تعریف، «پول» از دو بخش «اسکناس و مسکوک» و «سپرده‌های دیداری» (جاری) تشکیل می‌شود و «شبه پول» نیز، معادل با «سپرده‌های غیردیداری» (مدت‌دار) بانک‌ها است که از نقدشوندگی نسبتاً درجه پایین‌تری برخوردار است، از این رو در آمارهای تصمیم ساز مطرح نخواهد شد.

یادداشت از رضا توسلی عضو پژوهشگران جوان و نخبگان