افسردگی بهاری، پدیده‌ای است که شاید کمتر از افسردگی زمستانی شناخته شده باشد، اما واقعیت آن است که با فرا رسیدن فصل بهار، نه تنها همه افراد غرق در شادی و طراوت نمی‌شوند، بلکه برخی نیز با احساسات ناخوشایند افسردگی، اضطراب و بی‌حوصلگی دست و پنجه نرم می‌کنند. این نوع افسردگی، که به آن “افسردگی بهاری” یا “سستی بهاری” نیز گفته می‌شود، با تغییرات فیزیولوژیکی و روانی خاصی همراه است و می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد. در این یادداشت، به بررسی علل، علائم و راه‌های درمان افسردگی بهاری می‌پردازیم و راهکارهایی برای پیشگیری و مقابله با آن ارائه می‌دهیم. شاید به نظر عجیب برسد که فصل بهار، که نماد نو شدن و شکوفایی است، بتواند باعث افسردگی شود. اما واقعیت این است که تغییرات ناگهانی در طول روز، دما، و فعالیت‌های اجتماعی می‌توانند تعادل هورمونی و عصبی بدن را به هم بزنند و منجر به بروز علائم افسردگی شوند.
یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در افسردگی بهاری، تغییرات در الگوی خواب است. با طولانی شدن روزها، میزان نور خورشید افزایش می‌یابد و این امر می‌تواند بر تولید ملاتونین، هورمون تنظیم‌کننده خواب، تأثیر بگذارد. کاهش ملاتونین می‌تواند باعث بی‌خوابی، اختلال در ریتم شبانه‌روزی و احساس خستگی و بی‌حوصلگی شود. علاوه بر تغییرات در الگوی خواب، تغییرات آب و هوایی نیز می‌توانند در بروز افسردگی بهاری نقش داشته باشند. افزایش ناگهانی دما و رطوبت هوا می‌تواند باعث احساس خستگی، بی‌حالی و کاهش انرژی شود. همچنین، افزایش میزان گرده‌ها و آلرژن‌ها در هوا می‌تواند باعث بروز علائم آلرژی، مانند آبریزش بینی، خارش چشم و سرفه شود. این علائم می‌توانند آزاردهنده باشند و باعث کاهش کیفیت زندگی و افزایش احساس افسردگی شوند.
عوامل روانی نیز می‌توانند در بروز افسردگی بهاری نقش داشته باشند. با فرا رسیدن فصل بهار، انتظارات افراد از خود و دیگران افزایش می‌یابد. افراد ممکن است احساس کنند که باید از این فصل به بهترین شکل ممکن استفاده کنند و فعالیت‌های زیادی را انجام دهند. این فشار می‌تواند باعث استرس، اضطراب و احساس ناتوانی شود. علاوه بر این، مقایسه خود با دیگران نیز می‌تواند در بروز افسردگی بهاری نقش داشته باشد. با دیدن تصاویری از افراد شاد و خوشحال در شبکه‌های اجتماعی، افراد ممکن است احساس کنند که زندگی آن‌ها به اندازه کافی خوب نیست و دچار احساس حسادت و نارضایتی شوند.
علائم افسردگی بهاری مشابه علائم افسردگی اساسی است، اما برخی از علائم در افسردگی بهاری شایع‌تر هستند. عموما فرد احساس می‌کند که انرژی کافی برای انجام فعالیت‌های روزمره ندارد و به راحتی خسته می‌شود و دچار بی‌خوابی یا پرخوابی شود. فرد نمی‌تواند به خوبی تمرکز کند و در به خاطر سپردن اطلاعات مشکل دارد و به راحتی عصبانی و تحریک می‌شود. اضطراب و نگرانی، کاهش اشتها، از دست دادن علاقه و لذت و احساس غم و اندوه از شایع ترین عوارض این نوع افسردگی است. برای مقابله با افسردگی بهاری، می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد. این روش‌ها شامل تغییر سبک زندگی، درمان‌های پزشکی و روان‌درمانی می‌شوند.
در گام اول الگوی خواب خود را تنظیم کنید. سعی کنید هر شب در ساعت مشخصی بخوابید و در ساعت مشخصی بیدار شوید. از مصرف کافئین قبل از خواب خودداری کنید. منظم ورزش کنید. ورزش منظم می‌تواند به بهبود خلق و خو، کاهش استرس و افزایش سطح انرژی کمک کند. سعی کنید حداقل ۳۰ دقیقه در روز ورزش کنید.
به تغذیه خود توجه ویژه ای داشته باشید. یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند به بهبود خلق و خو و عملکرد مغز کمک کند. از مصرف غذاهای فرآوری شده، شیرین و چرب خودداری کنید و به جای آن‌ها میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل مصرف کنید. در طول روز، تا حد امکان در معرض نور خورشید قرار بگیرید. سعی کنید در ساعات روشن روز پیاده‌روی کنید یا در فضای باز فعالیت داشته باشید. استرس نیز می‌تواند علائم افسردگی را تشدید کند. سعی کنید با استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق، استرس خود را کاهش دهید.
سعی کنید فعالیت‌هایی را انجام دهید که برای شما لذت‌بخش هستند. این فعالیت‌ها می‌توانند شامل خواندن کتاب، گوش دادن به موسیقی، نقاشی، باغبانی و گذراندن وقت با دوستان و خانواده باشند. با دوستان و خانواده خود در مورد احساسات خود صحبت کنید و از آن‌ها حمایت و کمک بخواهید. همچنین، می‌توانید به گروه‌های حمایتی بپیوندید و با افرادی که شرایط مشابهی دارند، ارتباط برقرار کنید. در نهایت، اگر علائم افسردگی بهاری شما شدید است و بر زندگی روزمره شما تأثیر می‌گذارد، حتماً به پزشک یا روانشناس مراجعه کنید. درمان زودهنگام می‌تواند به بهبود سریع‌تر و جلوگیری از عوارض بیشتر کمک کند.
