مشاغل غیر رسمی و زیرزمینی روز به روز از رونق بیشتری برخوردار می شوند و اغلب افراد به دلیل تنگناهای اقتصادی و افزایش بی رویه مخارج ها به آن ها روی می آورند. مشاغل غیر رسمی در کاهش رشد اقتصادی، افزایش نابرابری درآمدی و عدم پایداری اقتصادی تأثیر منفی خواهند داشت.
مشاغلی که در بسیاری از موارد نه تنها منفعتی برای نظام اقتصادی کشور نداشته، بلکه آسیب های جدی را متوجه جامعه می سازند و متاسفانه روند رو به رشد اقتصاد غیرمولد در کشور باعث روند صعودی مشاغلی از این دست در سال های اخیر شده است. از اینرو برای توسعه اقتصادی پایدار، حمایت از مشاغل رسمی، ایجاد شرایط کسب و کار ، تشویق کارآفرینی، بهبود زیرساخت ها و توسعه منابع انسانی الزامی است.
در جامعه فعلی، سود فعالیت های غیرتولیدی بیشتر از تولید است و به همین دلیل مردم گرایش بیشتری به سمت مشاغل غیررسمی پیدا کرده اند و هرچه آمار اشتغال در بخش خدمات در کشور بالاتر رود، گرایش به سمت مشاغل کاذب بیشتر خواهد شد. مازاد بر اینکه بخشی از مشاغل غیر رسمی ممکن است در فعالیت‌های غیرقانونی مانند قاچاق کالا و سایر فعالیت‌های غیرقانونی دخالت داشته باشند، که این امر می‌تواند به افزایش جرم و فساد در جامعه منجر شود.
شغل هایی که شاغلین غیر رسمی در آن مشغول به فعالیت اند گاها عجیب به نظر می رسد ،اما مزیت آن برای صاحبانش فرار از بی پولی ناشی از بیکاری و درآمد است. گفته‌های فعالان عرصه اشتغال کشور نشان می دهد که جمعیت شاغلان غیررسمی کشور وضعیت بهتری دارند، تا جایی که برخی مشاغل لوکس و کاذب تا ده برابر یک شغل رسمی نیز درآمد دارند. رکود در بازار کار رسمی و ناتوانی کارجویان در ورود به مشاغل شناخته شده، باعث فضاهای ایجاد شده در بازارهای دلالی و فراهم بودن زمینه های واسطه گری در اقتصاد ایران شده است تا روند رو به رشد مشاغل غیر رسمی بسیار چشمگیر باشد. تا جایی که هم اکنون میلیون ها نفر در بخش غیر رسمی اقتصاد ایران حضور دارند و از این طریق کسب درآمد می کنند و روزگار می گذرانند. عده ای سرمایه ای دارند و آن را وارد کار کرده اند و برخی نیز بدون سرمایه واسطه گری و فروش اجناس خرد می پردازند.
متاسفانه اقتصاد معیوب ، شاغلین غیر رسمی را تا حدودی به رسمیت می شناسد و بستر اقتصاد نامطلوب کشور ، زمینه های فعالیت برای این اقتصاد را بیشتر از قبل فراهم می سازد. عده ای براین عقیده اند که آمار بالای مشاغل غیررسمی نشان دهنده اشتغال قریب به نیمی از درصد جمعیت فعالان کشور است ، نتیجه ای مثبت برای کاهش بیکاری در جامعه می باشد. مشاغلی که هیچ نظارتی بر اخذ مالیات و … روی آنتن ها نیست. کسب وکارهای پنهان، یکی از ضعف های اساسی این قبیل فعالیت های اقتصادی می باشد، همچنین تبعاتی چون رقابت نابرابر با واحدهای قانونی و در نتیجه کاهش تعداد شاغلان در آن بخش ها را نیز در پی خواهد داشت. چرا که بسیاری از این گونه فعالیت ها، گاهی باعث تعطیلی و ورشکستگی بنگاه های اقتصادی می شوند و لطماتی بیش از بیکاری به کشور وارد می کنند. مشاغلی که سودی برای اقتصاد کشور نداشته و تنها برای صاحبان خود درآمدزایی می کنند.
هیچ پدیده ای به تنهایی بدون علت یا عاملی بروز نمی کند و پدیده های اجتماعی نیز از آنجا که در جامعه و در ارتباط با انسان ایجاد می شوند از پیچیدگی های بیشتری برخوردارند. کافی نبودن دستمزدها در مشاغل رسمی به حدی چشمگیر شده است که بیکاران را به اجبار و بدون جستجو در مشاغل کاذب مشغول به کار می نماید و کارشناسان حوزه ی اقتصاد بر این عقیده اند که اگر دولت فکری برای ایجاد اشتغال پایدار نکند تا چند سال دیگر، آمار شاغلین غیر رسمی به سرعت رشد کرده و بازار را تسخیر می کند.
