دلایل شلوغی نانوایی ها ؟
نانوایی ها این روزها با صف های شلوغی مواجه اند و به نوعی قریب به اتفاق ما با صحنه هایی تکراری در جلوی نانوایی ها روبرو می شویم. البته این امر، نامرتبط با تصمیم های اخیر در حوزه ی آرد و سهمیه بندی نانوایی ها نیست. نانوایی هایی که در ساعات کاری در جلوی چشم ده ها نفر منتظر نان بسته می شود و می گویند ، دیگر پخت نداریم.
گرچه در اتفاقات ماه های گذشته در راستای اصلاح نرخ آرد و حذف یارانه این محصول، هیچ تغییری در قیمت، یارانه و سهمیه آرد نانواییها نداشته، اما این روزها با اتفاقاتی مواجه هستیم که زوایای پنهان آن قابل بررسی است. همانطور که در بالا نیز به آن اشاره شد ، صف های طولانی مقابل نانوایی ها و بستن زود هنگام آن ها در حالیکه ده ها نفر در صف نان منتظرند. شلوغی صف نانواییها اولین نمود بیرونی کاهش پخت نان در نانوایی ها است.
آنچه از شواهد بر می آید، فاصله زیاد قیمت آرد دولتی با آزاد ، مسبب آن شده که برخی نانواییها، سهمیه آرد خود را به کارخانه ها یا قنادی ها بفروشند و سود بیشتری نسبت به پخت نان به جیب بزنند. چند نرخی شدن هر کالایی منجر به فساد خواهد شد. درست شبیه داستانی که در حوزه ی سوخت وجود داشت. حوزه ی آرد هم به این معضل دچار شده است. عرضه ی آرد با سه نرخ آرد یارانه ای نانوایی، آرد نانوایی آزاد پز و آرد صنعتی عاملی برای فروش آرد یارانه ای شده است.تا جایی که بررسی ها نشان می دهد که ساعات کاری نانوایی ها به طرز محسوسی کاهش یافته است و همین امر باعث ازدحام و صف های طولانی در نانوایی ها شده است. با این حساب ، یارانه ای که با هدف تعدیل قیمت و کمک به اقشار آسیب پذیر پرداخت می شود، باز به دست آن ها نمی رسد و در مورد نان ماجرا تا جایی پیش رفته که به سفره ی عموم مردم جامعه هم نرسیده است.
گویا باز هم پای قاچاق و توزیع خارج از شبکه ی آرد مطرح است. البته تفاوت قیمت ها به قدری فاحش است که اگر ردپای دلالان و سوداگران دیده نشود ، جای بسی تعجب است. قیمت هر کیسه آرد دولتی حدود شصت هزار تومان است و این درحالی که هر کیسه آرد با نرخ آزاد حدود ده برابر بیشتر، یعنی ششصد هزار تومان قیمت دارد و حتی در مرزهای کشور تا یک میلیون تومان هم فروخته میشود. قدر مسلم این اختلاف قیمت فاحش پرواضح است که این امر انگیزه زیادی برای فروش آرد در بازار آزاد و قاچاق ایجاد می کند که برای بسیاری از نانوایی ها از پختن نان به صرفه تر خواهد بود.
البته گرانی برنج ایرانی که قیمت آن تا کیلویی صد و ده هزار تومان افزایش داشته و کم کیفیت ترین برنج خارجی کیلویی سی و پنج هزار تومان و سیب زمینی به کیلویی پانزده هزار تومان رسیده است هم مزید علت شده است. چون بسیاری از اقشار جامعه توانایی خرید آن را ندارند، این مواد غذایی را به کل از سفره ی خود حذف کرده و نان را جایگزین نموده اند.
قرار است اصلاح نظام یارانه ای در حوزه ی آرد به نفع قشر های آسیب پذیر باشد. لازم است با تشدید نظارت ها و ارائه ی راهکارهای عملی ، ثبات و کیفیت به این قوت غالب مردم برگردد، تا در نهایت مقصد اصلی این طرح یعنی مردم منتفع شوند.
خوشدل – کارشناس اجتماعی