آموزش مجازی ؛ فرصتی که نباید تبدیل به تهدید شود

* مهندس فاطمه یحیایی

در طول این سال ها هر وقت که صحبت از آموزش مجازی در مدارس و دانشگاه ها و یا دورکاری در کسب و کار مطرح می شد، با وجود تمام محدودیت ها و عدم وجود زیرساخت های کافی امری محال و دست نیافتنی به نظر می رسید. اما در طول این یک سال و اندی  که کرونا با آمدنش تمام ساکنین این کره ی خاکی را غافلگیر کرده است، آموزش مجازی در مدارس و دانشگاه ها و تمام کسب و کارهایی که به شکل مجازی به حیات خود ادامه می دهند، شرایط منحصر به فردی را تجربه کرده اند. آموزش‌های مجازی یا همان غیرحضوری و آنلاین این روزها به ‌صورت ناخواسته و اجباری بیش از نود درصد آموزش‌های کشور را در برمی‌ گیرد. گرچه این نوع آموزش به دلیل نو بودن در ابتدا با مشکلات فراوانی روبه ‌رو بود، اما رفته رفته از بار مشکلات کاسته شده و تا حدودی دانش آموزان و دانشجویان به این نوع آموزش عادت کردند.
اکنون بنظر می رسد که این تجربه ی چالش بر انگیز با تمام انتقاداتی که با خود به همراه دارد، کوله باری مفید برای ایام پساکرونا است و نه تنها نباید هرگز کم رنگ شود بلکه باید در کنار تمام متدهای حضوری همراه ادامه دار باشد. البته نبود زیر ساخت های مناسب از جمله کندی اینترنت و خلاء پیام رسان های داخلی و از همه مهم تر، عدم تسلط کافی متولیان آموزش و تا حدی دانشجویان و دانش آموزان به پلتفرم های دیجیتالی موجود، سبب گشت تا آنطور که باید و شاید استفاده از این فضا بازخوردهای مثبتی به همراه نداشته باشد و اثرات منفی آن همواره پر رنگ تر از دستاوردهای مثبت آن باشد.  به همین دلیل مقاومت در برابر آموزش مجازی زمانی رخ می دهد که بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان آن را ناکارامد می پندارند.
این نوع آموزش زمانی ناکارآمد به نظر می رسد که افراد نتوانند به خوبی با آموزش مجازی ارتباط برقرار کنند وعدم برقراری ارتباط با این فضا به دلیل نبود خلاقیت و ابتکار عمل در تدریس می باشد . استفاده از ابزارهای چند رسانه ای در تولید محتوای آموزشی جذاب منجر به جلب توجه دانش آموزان و دانشجویان به مطالب آموزشی می شود.  طراحی های جذاب، گرافیک، عکس، صدا، ویدئو و… در کنار یکدیگر جهت انتقال بهتر پیام را چند رسانه‌ای بسیار موثرند. تماس تصویری گروهی هم می تواند به یکی از تاثیرگذارترین عوامل در آموزش مجازی تبدیل شود و تعاملات دوطرفه را افزایش دهد. ضبط ویدئوهای مجازی در امر آموزش بسیار موثر است. چرا که تماشای ویدئو بیشتر از خواندن کتاب به یادگیری و یادآوری مفاهیم کلیدی کمک می کند.
اساتیدی که این وظیفه ی خطیر را برعهده دارند همواره باید با ایجاد چالش و مطرح نمودن سوالات انگیزشی رغبت و انگیزه را در فراگیران بالا ببرند و با ایجاد یک تعامل دوطرفه فضای کلاس را برای دانش آموزان و دانش جویان جذاب نمایند.
ایجاد یک اتاق فکر و گفتگو در شبکه های اجتماعی به منظور شرکت دادن دانش آموزان در بحث های درسی وتبادل نظرات و به اشتراک گذاری فیلم ها و کلیپ های آموزشی و پی دی اف و فایل های صوتی و … برای فعال کردن فراگیران بسیار تاثیر گذار است.
در حال حاضر، اهمیت تدریس مجازی در سراسر جهان چندین برابر شده است و بالطبع ما هم نباید از این روند روبه رشد عقب بمانیم. از اینرو باید پذیریم، آموزش مجازی یک سبک جدید از آموزش است که در آن نیاز زیادی به آموزش داریم تا بتوانیم در ایام پسا کرونا هم از فواید آن بهره مند شویم. اگرچه اکنون تمامی مدارس و موسسات آموزشی سعی در برگزاری کلاس ها به صورت آنلاین و مجازی دارند، برگزاری کلاس مجازی به تنهایی کافی نیست و باید متولیان این حوزه با خلاقیت در تدریس و ایجاد جذابیت در کلاس ها در سهولت یادگیری فراگیران تلاش نمایند. به‌ بیان دیگر، آموزش مجازی فرصتی است که نباید تبدیل به تهدید شود. بلکه باید با یک رویکرد مثبت در توسعه زیرساخت‌ها، آموزش سواد رسانه ‌ای به مردم و تأمین لوازم آموزش‌های مجازی تلاش نمود تا از تاثیرات مثبت آن در آینده بهره ای صد چندان برد.