لزوم شفافیت صادرات برق و خدمات فنی و مهندسی
در روزهای گذشته وزیر صمت خبراز تهاتر صادرات برق و واردات برنج از پاکستان داد موضوعی که بسیاری از فعالان تجارت خارجی، اقتصاددان ها ودانشگاهیان نیزبارها اعلام کردند که در شرایط تحریمی یکی از راه‌های موثر، تهاتر و یا تجارت کالا به کالا است و عملا آمار تجارت خارجی نیز نشان می دهد صادرات و واردات کشور از لحاظ آماری با کمی در پیش بودن واردات، به طور مثال، کارنامه تجارت خارجی غیر نفتی در سال 98 نزدیک به 85میلیارد دلاربود که سهم صادرات 41میلیارد و 370میلیون دلار و سهم واردات نیز 43میلیارد و 735میلیون دلار بوده است که دراین سال، تراز تجارت غیر نفتی کشور منفی دو میلیارد و365میلیون دلاربوده است.همین آهنگ در 9ماهه سال 99 نیز تکرار شده است و صادرات به 25میلیارد و 112میلیون دلار و واردات به 26میلیارد و 858میلیون رسیده است وترازآن نیزعدد منفی یک میلیاردو 746میلون دلار را نشان می دهد.نزدیک به هم هستند
بااین اوصاف با بررسی تجارت خارجی کشور و لیست کالاهای غیر نفتی دردو رویه واردات و صادرات ، جای خالی اظهارنامه های صادراتی برق و خدمات فنی و مهندسی به صورت ملموسی به چشم می خورد و آنچه درآمار تجارت خارجی غیرنفتی بیان می شود بدون صادرات برق و خدمات فنی و مهندسی است.
بر همین اساس باید توجه داشت برای تهاتر کالایی با کالای دیگر، می بایست ارزش آن کالا و میزان صادرات و واردات آن کاملا شفاف باشد وبه اصطلاح تشریفات قانونی و گمرکی هر دو کالا انجام و جزئیات آن ثبت شود تا امکان رصد و برنامه ریزی برای تهاتر آن فراهم باشد بنابراین برای تهاتر برق با برنج یا هر کالای دیگری ، برق صادر شده اگر تشریفات اظهار صادراتی خود راطی نکند تهاتر را پیچیده و سخت می کند.
شایدعده ای عنوان کنند برق مانند کالاهای دیگر نیست که درگمرک منتظر تشریفات گمرکی باشد، مجوزها و کالا کنترل شود و پس از پایان تشریفات پروانه صادراتی اخذ کند و اساسا این کالا مانند کالاهای دیگر نیست، می توان در پاسخ به این نظر ، عنوان کرد که صادرات برق شباهت زیادی باصادرات گازطبیعی دارد و همان رویه صادرات گاز طبیعی برای این محصول نیز قابل اجرا است و همانند شرکت ملی گاز ایران، شرکت برق نیز می تواند در سال میزان برق صادراتی خود و ارزش آن را اظهار کند و با استناد به اظهار آنها تشریفات ثبت این کالا نیز در رویه صادراتی انجام شود.
بنابراین این امر باعث شفافیت بیشتر در صادرات برق و نهایتا تهاتر آن با کالاهای دیگر می شود که در خصوص پاکستان وزیر صمت پبشنهاد تهاتر با برنج را در چندروزگذشته داده بود .
کالای دیگری که در دنیا درذیل صادرات خدمات قرارمی گیرد که اتفاقا سهم زیادی از گردش مالی دنیا را به خود اختصاص داده است صادرات خدمات فنی و مهندسی است کشورمان با دارا بودن دانش آموختگان رشته های فنی و مهندسی جوان وشرکتهای دانش بنیان بزرگ، یکی از کشورهایی است که ظرفیت بالایی در صادرات خدمات فنی ومهندسی دارد که امیدواریم مسئولین امر در راستای شفافیت بیشتر صادرات خدمات فنی و مهندسی که ارزش افزوده زیادی برای کشور دارد را مورد توجه بیشتری قرار داده و علاوه بر توسعه آن ، درراستای اظهار آن نیز اقدامات موثری را در پیش بگیرند تا در زمان های پیش رو وقتی سخن از تجارت غیر نفتی کشور به میان می آید علاوه بر کالاهای تجاری، محصولات کشاورزی، گاز طبیعی، مشتقات حاصل از نفت و محصولات پتروشیمی ، به صادرات برق و خدمات فنی مهندسی نیز اشاره شود که مطمئنا درآن زمان ، کارنامه تجارت غیر نفتی کشور و تراز تجاری آن به سمت مثبت شدن پیش خواهد رفت .
سید روح اله لطیفی
