رضایت شغلی در گرو استعداد شغلی
در زندگی هر انسانی، انتخاب شغل مناسب یکی از حیاتی ترین و مهم ترین بخش های زندگی اش محسوب می شود که از نظر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تاثیر بسزایی در سرنوشت او خواهد داشت. بطوری که انتخاب شغل مناسب توسط هر فرد علاوه بر رشد و پیشرفت در آن حرفه و خدمت او به مردم و جامعه، می تواند در جهت آرامش درونی و زندگی شخصی اش نیز نقش داشته باشد. اغلب اوقات استعدادها برای ما پنهان و ناشناخته باقی می‌مانند. این استعدادها در برابر چشم ما هستند، اما در شناخت آن‌ها موفق نیستیم و آن‌ها را فراموش می‌کنیم. اما اکثر اوقات زمانی که به دنبال کار می گردیم یا به فکر افتاده ایم که تغییری در کارمان ایجاد کنیم، ساعت ها با خود می اندیشیم، که شغلی را که به دنبال آن هستیم منطبق بر علاقه و استعدادهایمان است؟ حال همه ی ما با یک سوال مهم روبرو هستیم: که استعدادهای پنهان خود را چگونه بشناسیم؟ و در صورت شناخت، چگونه آن‌ها را پرورش دهیم؟ اگر استعداد پنهان خود را بشناسیم به منبعی با ارزش دست پیدا خواهیم کرد، که می تواند تمام زوایای زندگی ما را تحت تاثیر قرار دهد؟ چه در تلاش برای پیدا کردن شغل مناسبی باشیم، چه بخواهیم مهارت جدیدی را در خود رشد دهیم، استعدادهایمان فاکتور تعیین کننده ی موفقیت هایمان هستند. اما براساس جدیدترین آمارهای وزارت کار، تنها ۲۰ درصد از شاغلان ایرانی موفق می‌شوند بین ۲۰ تا ۳۰ سال در شغل اصلی خود ماندگار شوند و به دوره بازنشستگی برسند و ۸۰ درصد مجبورند حداقل دو یا چندین بار شغل خود را تغییر دهند.
گویا انتخاب شغل فرایندی پیچیده است که عوامل بسیاری در آن دخیل هستند. دسته ای از این عوامل از جمله وضع جسمانی، استعداد، رغبت و پشتکار مستقیما به خود فرد ارتباط داشته و دسته ای مانند عوامل محیطی، خانواده، اجتماع و بازار کار را شامل می شوند. هویت شغلی بخش مهمی از هویت هر شخص را شکیل می دهد و این مطلب به این معناست که ما خودمان را نیز بر اساس مولفه هایی چون شغل و تحصیلات می شناسیم. البته در این میان عده ای بر این عقیده اند که این روزها پیدا کردن کار خودش مهارتی است که از دست همه بر نمی آید و همین که بتوانی یک کار پیدا کنی کافیست. اما حقیقت آن است که هر کسی را بهر کاری ساخته اند و اگر شغلی در راستای علایق و استعدادهایت پیدا نکنی، مسلما در طولانی مدت متضرر خواهید شد. از این رو استعداد یابی شغلی یکی از موضوعات مهمی است که در جهت رضایت شغلی و بالا بردن رضایت از زندگی بسیار حائز اهمیت می باشد. استعداد موهبتی طبیعی در هر فرد است که می تواند نه تنها آینده شغلی بلکه تاثیر بسزایی در جهت دهی زندگی شما داشته باشد. زیرا اولین قدم در انتخاب شغل مناسب خود شناسی است و مستلزم آن است که فرد با آگاهی کامل از علایق و سلایق خود در مسیر انتخاب شغل قدم بردارد. زیرا افراد بسیاری را می بینیم که در سازمان و موسسات مختلف در جایگاه شغلی قرار گرفته اند، بدون آنکه در مورد استعدادیابی آن شغل مورد ارزیابی قرار گیرند.این موضوع از دو جنبه ی مهم می توان مورد ارزیابی قرار داد. اول خود فرد که به دلیل عدم تناسب شغل و استعداد و توانمندی احساس رضایت کمتری دارد و مسلما حضور در محیط کاری خود را دوست نداشته و اوقات خود را با رنج و ناراحتی سپری می کند. و از زاویه ی دیگر از آنجایی که این فرد در جایگاه استعداد یابی خود قرار نگرفته است هرگز راندمان لازم را نداشته و در مجموع اول به خود و سپس به سازمان مربوطه و در نهایت به جامعه لطمه وارد می نماید. استعداد یابی شغلی در انتخاب رشته تحصیلی نیز بسیار موثر می باشد. شاید یکی از مهمترین دغدغه های دانش آموزان در دوران تحصیل برای خود و خانواده شان انتخاب رشته ی آن هاست.
باید اذعان داشت که رقابت در فضای آموزشی و تخصصی افزایش یافته و به تبع آن فضای کسب و کار و فعالیت های اقتصادی به شدت به سمت رقابتی شدن پیش می رود و حجم زیاد فارغ التحصیلان و صدور انواع مدرک ها و گواهینامه ها باعث گشته که سیل افراد فاقد کار در حال افزایش باشد. در این بین افراد متخصصی که که تخصص آن ها در جهت استعداد آن ها هم جهت بوده، مسلما با انگیره تر،خلاق تر و موفق تر خواهند بود و خواهان بیشتری در بازار کار خواهند داشت.
استعداد یابی و شخصیت شناسی، از جمله حوزه هایی هستند که به شدت در معرض ساده سازی و آزمون پردازی قرار می گیرند. در علم روانشناسی آزمون های استعدادیابی و شغلی متعددی از جمله دیسک DISK و مایرز- بریزگر MBTI و … وجود دارد که هریک نقاط قوت و ضعفی دارند. اما کمک گرفتن از آن ها و استفاده از مشاوره افراد متخصص در امر استعداد یابی کمک های شایانی در این حوزه می باشد که به فرد در شناخت بهتر و هر چه بیشتر استعداد های خود یاری می رساند. همه ی ما یک بار زندگی خواهیم کرد، بنابراین اولویت بندی برای انتخاب یک شغل ایده آل با علایق شخصی و مهارت ها و متناسب با سبک زندگی مان و از همه مهمتر در راستای استعدادهایمان می تواند نه تنها باعث ایجاد یک حس مثبت در زندگی شخصی مان می شود، یک نیروی کار فعال، پویا و با انگیزه را نیز به جامعه تحویل خواهد داد.
مصطفی یحیایی
