ربودن دلها به آگاهی و صدق
مانند همه پدیدههای مدرن دیگر، اینک روابطعمومی، امری پیچیده و دارای کارکردهای چندجانبه است. البته ملازمان و تشریفاتچیها معنای مجلسگردانی از آن درمیآورند؛ باورمندان به کارایی و تاثیر جلال و جبروت معنای صورتگر نقاشیهای اسطورهای را به آن میبندند و معتقدان به هوشربایی و القای تبلیغات، روابطعمومی خوب را آن میدانند که پروا نکند و بیش از راست، بهراحتی دروغ بگوید...
شاید ترجمه لفظ به لفظ «روابطعمومی» از فرنگی آن (Public relations) در طول زمان و در اثر کثرت استفاده، پدید آورنده مفهومی کاملاً جا افتاده باشد، ولی اگر بخواهیم به زبان خویش بگوییم، درواقع این همان «تألیف قلوب» خودمان است: «تلطیف وجهه از طریق توضیح و اطلاعرسانی، بهمنظور جلب همراهی.» این احتمالا عامترین تعریفی است که از روابطعمومی میتوان عرضه کرد. تفاوتی نیز نمیکند که از منظر شرکتی خصوصی و کوچک بدان بنگریم یا از دیدگاه نیازهای یک دولت بزرگ: «هرکس محصول یا خدمتی به جامعه عرضه کند یا از آن همراهی بخواهد، باید برای توضیح به جامعه و اقناع مردم آماده باشد.» در جامعه جدید، به این کار روابطعمومی میگویند.
مانند همه پدیدههای مدرن دیگر، اینک روابطعمومی، امری پیچیده و دارای کارکردهای چندجانبه است. البته ملازمان و تشریفاتچیها معنای مجلسگردانی از آن درمیآورند؛ باورمندان به کارایی و تاثیر جلال و جبروت معنای صورتگر نقاشیهای اسطورهای را به آن میبندند و معتقدان به هوشربایی و القای تبلیغات، روابطعمومی خوب را آن میدانند که پروا نکند و بیش از راست، بهراحتی دروغ بگوید…
اما کارکردهایی نیک نیز بر کار روابطعمومیها و شان آنها متصور است که از معانی خبیث فوق، تهی و از فایده و نفع واقعی به حال جوامع انسانی سرشار است. حکیمی که مشفقانه نصیحت میکند و لاجرم سخنش بر دل مینشیند، فرزانهای که برای عبور از رنجها مردمان را به گدارها رهنما میشود و عامه به او اعتماد ناشکسته مییابند، یا حتی آن کس که بیهراس از کسر سود اعلام میکند فلان قطعه معیوب در محصولش باید عوض شود، همه یک کار میکنند: جلب همراهی قلوب عامه که بزرگترین دستاورد و عامل کامیابی برای آدمها، شرکتها، وزارتخانهها و دولتهاست. کار روابطعمومی ربودن دلها برای همراه کردن سرهاست، به آگاهی و نه به آگهی، به صدق و نه به رنگ، که قناری به آواز خود صدیق است و نه به نقش پر.
نوشتار حاضر به اختصار اقدامات، برنامهها و دستاوردهای مدیریت روابط عمومی و امور بین الملل در منطقه آزاد چابهار را تشریح کرده است.
تولید محتوا برای سه گروه مخاطب
نخستین مقولهای که حوزه روابط عمومی سازمان منطقه آزاد چابهار روی آن تمرکز داشته، تولید محتوا برای مخاطبان چابهار است. البته این تولید محتوا با یک پیششرط و بسترسازی راهبردی انجام شد. نخست مخاطبان چابهار دستهبندی شده و به فراخور نیاز هر گروه از مخطبان برای آنها تولید محتوا صورت گرفت.
گروه نخست از مخاطبان چابهار، تصمیمگیران و تصمیمسازان در سطوح عالی به شمار میروند. نمایندگان مجلس شورای اسلامی و همچنین مقامات دولتی در این گوره از مخاطبان چابهار قرار دارند. حوزه روابط عمومی در دو بخش تشریح وضعیت موجود و اطلاعرسانی، خود را موظف به تولید محتوای کاربردی برای این گروه از مخاطبان کرده است. چنانکه محتوای تولیدی روابط عمومی برای تصمیمگیران و تصمیمسازان در سطوح عالی تصویری روشن و کامل را از شرایط و وضعیت چابهار و همچنین پیشبرد برنامهها و امور به دست میدهد تا یاریگر دولتمردان و وکلای مردم در مجلس شورای اسلامی به منظور وضع و اجرای قوانین و برنامهها در چابهار باشد.
گروه دوم مخاطبان، افکار عمومی و عموم مخاطبان بالقوه چابهار هستند؛ این گروه طیف وسیعی از مخاطبان را در بر میگیرد که هر کدام نیز نیازها و اقتضائات خود را در حوزه اطلاعرسانی و کسب اطلاع از چابهار دارند. به عنوان نمونه از بازرگانی که قصد سرمایهگذاری در چابهار را دارد تا صادرکنندهای که چابهار را به عنوان مسیر صادراتی خود مشخص میکند در زمره مخاطبان عمومی چابهار جای دارند، تا گردشگری که قصد سفر به چابهار و دیدن زیباییهایی این منطقه را دارد. ظرافت و سختی کار در حوزه اطلاعرسانی، شناسایی و تمیز دادن تمام این گروهها، شناسایی نیازها و البته تولید محتوای کاربردی برای آنهاست.
و گروه سومی که جامعه هدف اطلاعرسانی در منطقه آزاد چابهار به شمار میرود و سازمان برای تولید محتوای مورد نیاز این گروه برنامه دارد، جامعه محلی چابهار است. منطقه طی بیشتر از دو دهه از مردم محلی و اهالی چابهار دور افتاده و جدا مانده و همین فاصله سبب ایجاد این ذهنیت در میان مردم چابهار شده که وجود منطقه آزاد نه تنها بهرهای برای مردم نداشته که اسباب سختی زندگی آنها را ایجاد کرده است.
لیک همسو با تحقق برنامه کلان سازمان منطقه آزاد چابهار برای توسعه محدوده منطقه ، و البته سهیم کردن مردم چابهار در منافع اقتصادی منطقه آزاد، برنامههای حوزه اطلاعرسانی و تولید محتوا برای جامعه محلی نیز به سمت و سویی پیش رفت تا بسترساز آشتی جامعه محلی با منطقه شود.
به کار گرفتن ابزارهای اطلاعرسانی
حال که خط فکری و سیاستها و استراتژیها در حوزه اطلاعرسانی روشن شد و به عبارتی نقشه راه اطلاعرسانی بر بستر تولید محتوای کارآمد برای جامعه مخاطبان شکل گرفت، قدم دوم به کار گرفتن ابزارهای اطلاعرسانی بود. چراکه اگر بهترین محتوای تولیدی هم از مسیر ناکارآمد به مخاطب برسد، نه تنها اثرگذاری لازم را نخواهد داشت که حتی ممکن اثری سوء بر جای گذارد. به همین رو سازمان منطقه آزاد چابهار برای اطلاعرسانی همهجانبه و هدفمند تمام ابزارهای بالقوه اطلاعرسانی را به کار گرفت.
بهروزرسانی و کارآمدسازی رسانه رسمی
نخستین ابزاری که به کمک گرفته شد، دریچهای رسمی به نام وبسایت سازمان بود؛ به فراخور موضوعات و نیازهای اطلاعرسانی، وبسایت بهروزرسانی شد تا قابلیتهای مورد نیاز نرمافزاری برای انواع قالبهای اطلاعرسانی را داشته باشد. تغییراتی که در وبسایت منطقه صورت گرفت، با پشتوانه فکری و مشورتی زیادی عملیاتی شد؛ چنانکه برای این تغییرات نخست یک کارگروه و تیم کاری شکل گرفت تا نیازهای جامعه مخاطبان بررسی شده و تغییرات مورد نیاز بر اساس نیازها اجرایی شود.
کارگروه تغییرات وبسایت به این جمعبندی رسید که عمده خواستههای مخاطبان از وبسایت به عنوان رسانه رسمی سازمان، حول موضوع سرمایهگذاری و کسبوکار در منطقه آزاد چابهار است. به همین رو رویکردهای اطلاعرسانی وبسایت با محوریت پاسخ به نیازهای سرمایهگذاران و فعالان اقتصادی و کسبوکار تغییر پیدا کرد.
لایههای متنوع و جدیدی به وبسایت سازمان افزوده شده که از جمله آنها باید به معرفی چابهار از منظر اقتصادی و ظرفیتهای سرمایهگذاری در منطقه بود. اقدام مهمی دیگری که در این رابطه صورت گرفت، توجیه چرایی سرمایهگذاری در منطقه بود.
به عبارتی دیگر، روابط عمومی سازمان در مسیری حرکت کرد تا با استفاده از ظرفیتهای وبسایت در کنار معرفی فرصتهای سرمایهگذاری، این مفهوم را برای مخاطب تشریح کند که دلیل و چرایی سرمایهگذاری در منطقه آزاد چابهار چیست و به نوعی سعی کرد تا تصویری روشن و ملموس از آینده منطقه برای مخاطب ترسیم کند.
حسامالدین یوسفی، مدیر روابط عمومی و امور بین الملل سازمان منطقه آزاد چابهار –