پست بانک ایران در سال مالی ۱۳۹۹ محقق کرد؛ جهش تولید در روستا

 خداوند تبارک و تعالي را شاکريم که در سال «جهش‌توليد»، پست بانک ايران با برنامه محوري، شفافيت و تکيه بر سرمايه انساني متخصص و متعهد توانست مشکلات و چالش‌هاي تاريخي خود را به شدت کاهش داده و در خدمت روستائيان شريف و زحمتکش قرار گيرد. بررسي شاخص هاي مهم امور بانکي در سال مالي 1399 حکايت از تحقق منويات رهبر معظم انقلاب در جهش و تحقق پيچ تاريخي در اين بانک بوده و با فراق بال در سال «توليد، پشتيباني ها و مانع زدايي ها» در برنامه هاي راهبردي خود و تحول ديجيتال و توجه ويژه به اشخاص و فعالين حوزه روستايي و مناطق کم برخوردار نقش محوري در توسعه و آباداني کشور ايفا نمايد.

جهش اول: بهبود شاخص‌هاي مالي
نهاد قدرتمند مالي مي‌تواند در خدمت بخش حقيقي اقتصاد باشد و به تسريع حرکت در آن عرصه بپردازد، اين اولين اعتقادي بود که در دو سال اخير در سطح مديريت و کارکنان بانک براي خدمت به نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران و کليه ذينفعان بانک نهادينه شد. بانکي که خود با زيان عملياتي سالانه و زيان انباشته (مشمول ماده 141 قانون تجارت) دست به گريبان بود، نه تنها توان کمک به بخش روستايي را نداشت بلکه بايستي از ارزش افزوده‌هاي آنها تغذيه مي‌کرد. اما تحولات رخ داده در اين عرصه، عليرغم فقدان تزريق سرمايه به بانک به دليل داشتن ماهيت دولتي، همانطور که در نمودار شماره 1 ملاحظه مي شود بالاي 600 درصدي سودآوري بانک نمايانگر ثبت رکورد جهش در اين شاخص براي سال مالي 1399 مي باشد.

کيفيت جهش اول:
• بانک در سال مالي 1399، بيش از دو برابر سرمايه ثبت و پرداخت شده خود، سودآوري داشته است.
• بانک با سود عملياتي سال 1399، از تنگناي تاريخي شموليت ماده 141 قانون تجارت خارج مي شود.
• بانک با اين عملکرد، توان ارائه خدمات بانکي و اعتباري ارزان‌تري به روستائيان عزيز کشور با معرفي محصولات نوين بانکي و اعتباري و ديجيتالي خواهد داشت.
• بانک با اين عملکرد، نه تنها به کسري بودجه دولت و پايه پولي لطمه نمي‌زند بلکه در اقتدار و پشتيباني از پايه پولي کشور، عملکرد مقتدرانه اي خواهد داشت.
• بانک در تحقق اين عملکرد، هيچ‌گونه اضافه برداشتي از بانک مرکزي ج.ا.ا ثبت نداشته و در استحکام سمت دارايي‌هاي ترازنامه براي افزايش نقدشوندگي اقدامات حرفه‌اي انجام داده است.
• بانک با رعايت کليه ضوابط و مقررات بانکي به ويژه نرخ‌هاي سود مصوب شوراي پول و اعتباري منضبط عمل کرده است.
• بانک با حمايت از بزرگترين سرمايه خود يعني سرمايه انساني، نسبت به افزايش رضايتمندي و ايجاد انگيزه براي تعالي سازماني تلاش بي‌وقفه‌اي انجام داده است.
• يکي از مهمترين دلايل تحقق اين جهش مهم، افزايش بهره‌وري در پست بانک ايران بر اساس شاخص هاي مالي مورد بررسي مي‌باشد.

جهش دوم: پشتيباني از روستائيان و بنگاه‌هاي اقتصادي روستا محور و بخش ICT
يکي از مهمترين رسالت ها و مأموريت هاي اسناد بالادستي پست بانک ايران و به تبع آن راهبردي تدوين شده در بانک، ارائه خدمات بانکي در اقصي نقاط روستايي کشور مي باشد که از لحاظ جمعيتي، حدود20 ميليون نفر را پوشش مي دهد. يکي از ارزنده ترين و قابل افتخارترين حمايت هايي که در سال 1399 به عنوان جهش سال برنامه ريزي شده بود و با کمک حق تعالي و خرد جمعي محقق شد، افزايش تسهيلات اعطايي به روستائيان براي حرکت به سمت بهبود سطح زندگي و بهره‌برداري از ظرفيت‌هاي توليدي آنها بود. اين جهش در نمودار شماره 2 توضيح داده مي‌شود. نموداري که در  آن ماحصل  تمام تلاش‌هاي همکاران براي تجهيز منابع به ثمر مي‌نشيند و مهم تر از آن، سياستگذاري و فرايندهاي کاري اعتباري در خدمت بانکداري خرد قرار مي گيرد تا بانک تنها در سال جهش توليد، به ميزان 25 ساله‌ گذشته خود، تسهيلات با نرخ‌هاي رقابت پذير به اقشار کم‌درآمد ولي مولد کشور پرداخت نمايد.

کيفيت جهش دوم:
• نرخ سود تسهيلات اعطايي و بخش ict براي حمايت و پشتيباني از توليد، درکل کمتر از 14 درصد بوده است.
• بانکداري خرد و شخصي به عنوان راهکار اصلي توسعه در روستا شروع شده است.
• گسترده‌ترين شبکه بانکي کشور در قالب باجه‌هاي بانکي روستايي، خدمات بانکي خود را به عنوان اولين بار در عرصه اعتباري نيز شروع کرده و با نظارت شعب مربوطه، خدمات اعتباري براي تقويت توليد عرضه کردند.
• کارت‌هاي اعتباري بانک در سال 1399 براي ايجاد نظم و انضباط مالي و نهادينه کردن بانکداري ديجيتال بيش از دو برابر افزايش يافته است.
• حرکت اصلي و سياست کلي اعتباري بانک حمايت از بخش مولد و توليدي کشور به ويژه در بخش روستايي و کمک به افزايش توان بنگاه‌هاي اقتصادي و دانش‌بنيان در عرصه فناوري اطلاعات و ارتباطات در دوره همه‌گيري کرونا بوده است.
• پست بانک ايران در مقايسه با سهم بازار منابع، بالاترين کمک را به اعطاي تسهيلات به اقشار خاص و يارانه بگير و انجام تکاليف بانک مرکزي و دولت محترم در دوره شيوع کرونا به مردم و اقشار کم درآمد جامعه داشته است.
• همه دارايي‌هاي ايجاد شده از مسير افزايش دو برابري تسهيلات؛ با برنامه‌ريزي در سمت بدهي ترازنامه انجام شده و بدهي به بانک مرکزي در هر مقطعي به عنوان خط قرمز بانک بوده است که از آن به شدت اجتناب شده است.
• پست بانک ايران در انجام تکاليف مربوط به خريد تضميني گندم و ساير تکاليف ملي در مقياس خود داراي بالاترين عملکرد و حمايت از برنامه هاي کشور بوده است.

جهش سوم: رکورد و کاهش نسبت مطالبات غيرجاري
يکي از برنامه هاي مهم بانک در سال‌هاي اخير، کاهش مطالبات غيرجاري بانک بوده است؛ گرچه در دوره شيوع کرونا براي همراهي با فعالين اقتصادي مردم شريف ايران با دشواري همراه بوده ولي به حول و قوه الهي نتايج درخشاني ثبت کرده است. نسبت مطالبات غيرجاري در سال‌هاي اخير در نمودار شماره 3 به تصوير کشده شده است.

کيفيت جهش سوم:
• با کاهش نسبت مطالبات غيرجاري به 6/9 درصد در سال 1398، هسته سخت وصول و کاهش مطالبات غيرجاري در سال جهش توليد آغاز شد.
• تمرکز بر وصول مطالبات غيرجاري و همراهي با واحدهاي داراي مشکلات منطقي ناشي از نوسانات اقتصادي و همياري‌هاي انجام شده در مراکز روستايي و… حرکت در مسير کاهشي سال 1399 را فراهم نمود.
• اجراي بخشنامه‌هاي بانک مرکزي ج.ا.ا از جمله امهال مطالبات و ارائه خدمت به بنگاه‌هاي آسيب ديده از شيوع کرونا به دقت و با حساسيت در بانک روستايي انجام شد.
• بهبود روش‌هاي اعتبارسنجي و ظرفيت‌سنجي و استقلال کامل بخش اعتباري براي افزايش بهداشت اعتباري و کنترل بيشتر براي عدم انباشت مطالبات جديد با حساسيت پيگيري شد.
شبکه گسترده باجه‌هاي بانکي روستايي کشور به همراه بخش اعتباري و وصول مطالبات و همه ارکان بانک در کاهش مطالبات و وصول آن براي تحقق رکورد و کاهشي نسبت مطالبات نقش اساسي داشتند.
براي تسريع در امور وصول مطالبات و کمک به بدهکاران آسيب ديده از نوسانات اقتصادي برنامه ريزي و سياست گذاري مناسبي انجام شد و کارگروه‌هاي ويژه‌اي تشکيل شد که اين موارد در مقاطع آتي ادامه خواهد داشت.

جهش چهارم: بانکداري الکترونيک
در برنامه راهبردي بانک بر تبديل شدن پست بانک ايران به انتخاب اول مشتريان روستايي از مسير بانکداري الکترونيک يا ديجيتال تاکيد شده و برنامه عملياتي آن شروع شده است. به اعتقاد کارشناسان بانکي به ويژه در عرصه کسب و کار خدمات غيرحضوري، آينده از آن مشتريان بانکي است که با «همراه بانک» نسبت به انجام عمليات بانکي خود اقدام مي کنند. نمودار شماره 4 به بررسي ميزان جهش سالانه در سال‌هاي 1398 و سال کرونايي 1399 براي افزايش تعداد کاربران همراه بانک پست بانک ايران پرداخته است.
نمودار شماره 4: جهش چهارم – بانکداري الکترونيک

کيفيت جهش چهارم:
•  افزايش تعداد تراکنش‌هاي بانک در دوسال اخير صعودي بوده و از 1 ميليون و 500 هزار  تراکنش روزانه در فروردين ماه 1398 به 3 ميليون و 800 هزار فقره تراکنش در اسفندماه 1399 رسيده است.
• هر تراکنش روستايي به غير از حرکت اقتصاد ايران در مسير بالندگي و پشتيباني از توليد و مردم روستايي در کاهش هزينه هاي حمل و نقل، هزينه هاي زماني و … اثربخش است که در مقايسه کلان کشور داراي سهم قابل توجيهي است.
• بيش از 80 درصد از پايانه هاي فروش روستايي کشور از طريق پست بانک ايران نصب و به ارائه خدمات به مردم اين مناطق مي پردازد.
• بيش از70 درصد از خودپردازهاي فعال در اقصي نقاط روستايي کشور به همت پست بانک ايران راه اندازي شده و به صورت فعال به ارائه خدمات به مردم روستايي مي پردازد.
• اکثر کارت هاي صادره مردم روستايي کشور را پست بانک ايران صادر کرده و با فراهم نمودن خدمات غيرحضوري، مقدمات لازم را براي خدمات غيرحضوري روستاييان فراهم کرده است.
• بسته هاي سخت افزاري و نرم افزاري فراهم شده از طريق وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات، در برپا نگه داشتن خدمات بانکي در دورترين نقاط کشور اثربخش بوده است.
• درسال جهش توليد، تعداد خدمات ارائه شده از باجه هاي بانکي در روستاها بيش از 4برابر شده و اين امر درحال افزايش و نهادينه شدن است.
• بالاترين پايانه فروش شعب (pinpad) در دست گسترده ترين شبکه بانکي کشور يعني پست بانک ايران است که در روستاها قرار گرفته و به ترمينال اصلي ارائه خدمات مردم تبديل شده است.
• گسترده‌ترين شبکه بانکي و روستايي کشور، در تمام واحدهاي بانکي خود داراي بانکداري متمرکز بوده و در سال 1399 نسبت به ارتقاي کيفيت آن اقدام کرده است.
جهش پنجم: پشتيباني ها و مانع زدايي ها
دستاوردهاي مهم کسب شده در پست بانک ايران با پشتيباني همه جانبه مديريت و تمامي همکاران و کارگزاران در سطوح مختلف سازماني با ايجاد تسهيل در امور اجرايي و خدماتي بانک انجام شده است که در سالي که مزين به «توليد، پشتيباني ها و مانع زدايي ها» است، با قدرت و تعصب سازماني ادامه خواهد داشت. اهم توفيقات و اقدامات ديگري که در سال مالي 1399 انجام شده و بانک در سال 1400 برآن متمرکز خواهد شد به شرح ذيل قابل تلخيص است.
• برترين بانک دولتي ايران در بين بانک هاي کشور در وزارت امور اقتصادي و دارايي
• دومين بانک ايران و ده بانک برتر جهان اسلام در نشريه بين المللي بنکر
• بارگذاري اطلاعات تعداد 4000 باجه‌هاي بانکي در سامانه بانک مرکزي ج.ا.ايران
• افزايش تعداد خدمات بانکي روستايي در باجه هاي روستايي از 8 خدمت به 32 خدمت
• ساماندهي شعب و باجه هاي روستايي در سراسر کشور (بيش از 30درصد)
• تدوين و عملياتي کردن برنامه راهبردي بانک و طرح تحول بانکداري ديجيتال
• استقرار نظام حاکميت شرکتي، تصويب و ابلاغ ساختار سازماني و شرح وظايف اکثر واحدها
• انجام اقدامات لازم براي اخذ پروانه ساخت ساختمان اداري بانک براساس مصوبات مجمع عمومي بانک
• بهبود سامانه هاي پشتيبان و گارد در بانکداري متمرکز و …
• راه اندازي سامانه EDR براي ارتقاي امنيت کلاينت و سرورهاي ستادي
• فراهم نمودن مقدمات افزايش سه برابري سرمايه بانک در سال 1400
• کسب رتبه نخست در جذب منابع ارزان قيمت در بازار پول کشور
• افزايش شمول مالي پست بانک ايران از 33 به 48درصد
• افزايش 38درصدي فعاليت هاي ارزي

دکتر بهزاد شيري
نايب رئيس هيات مديره و مديرعامل پست بانک ايران