اعتیاد و روی آوردن به قرص ریتالین در بیدار ماندن شب های امتحان متاسفانه از سوی دانشجویان و دانش آموزان بسیار نگران کننده است . به گفته کارشناسان این حوزه ، درمان کسانی که مبتلا به قرص ریتالین هستند از درمان افرادی که اعتیاد به هروئین و کوکائین دارند نیز سخت‌تر و دشوار تر است .
اکنون که درایام امتحانات پایان ترم دانشگاه ها قرار داریم، شاید کمتر دانشجویی را سراغ داشته باشیم که استرس شب های امتحان را به همراه نداشته باشد و به دنبال آن است که مطالب انبار شده ی یک ترم را طی چند روز به ذهن بسپارد.
در این میان عده ی معدودی از دانشجویان به دلیل تبلیغات غلط و از روی ناآگاهی برای تقویت حافظه و شب بیداری از قرص های ریتالین استفاده می کنند. متاسفانه هنوز آمارهای رسمی در این حوزه انتشار نیافته است. اما خبرها و تحقیقات میدانی نشان می دهد که بعضا دانشجویان و متاسفانه حتی در سنین پایین تر ، دانش آموزان و بالاخص کنکوری ها برای فرار از فشار امتحان و همچنین بنا به وجود این عقیده غلط که مواد اعتیادزا قدرت یادگیری ذهن را بیشتر می کنند و باعث افزایش تمرکز می شوند، به دام اعتیاد گرفتار می شوند.
همانطور که گفته شد، متاسفانه افزایش گرایش تعدادی از دانشجویان به حشیش، گراس، شیشه، ریتالین و انواع قرص های اعتیاد آور نگرانی های بسیاری را به خصوص برای خانواده‌هایی که فرزندانشان را با صرف هزینه های زیاد آن هم در شرایط اقتصادی حال حاضر به امید آینده ای بهتر و اشتغال در سال های آتی به واسطه ی کسب مدارک دانشگاهی روانه شهری دیگر می کنند، به وجود آورده است. خطری بزرگ که می تواند آینده ی نسل جوان و تحصیل کرده ی ما را به شدت تهدید نماید.
مصرف قرص ریتالین در حالی همزمان با فصل امتحانات میان دانشجویان و دانش آموزان گسترش یافته که این قرص خطرناک تر از مواد مخدر شیشه و کراک است و آثار سویی به دنبال دارد. این قرص در میان دانشجویان و دانش آموزان به قرص شب امتحان معروف است. در بسیاری از پانسیون های مطالعاتی، کتابخانه ها و خوابگاه های دانشجویی، افرادی هستند که دانشجویان و حتی دانش آموزان را به مصرف این قرص تشویق می کنند. بالا بردن تمرکز، بالا رفتن قدرت یادگیری، فهم مسائل دشوار بعد از مصرف این ماده، بیدار ماندن در شب امتحان بدون خستگی و در نهایت نوعی دوپینگ علمی از جمله دلایلی هستند که افراد را تشویق به مصرف این قرص می نمایند.
متیل فنیدات (Methylphenidate) که بیشتر به نام تجاری آن ، ریتالین (Ritalin) شناخته می شود از مشتقات گروه آمفتامین ها است که برای درمان بیش فعالی، نشانه های نارکولپسی و برخی از مبتلایان به افسردگی تجویز می شود. کاربرد اصلی این دارو درمان این افراد است که به اختصار به این اختلال ADHD گفته می شود. اما متاسفانه به اشتباه این قرص به شدت اعتیاد آور را در دست دانشجویان و یا دانش آموزان مان در این روزها می بینیم. در ابتدای مصرف فرد احساس می کند که مدت بیشتری از شب را بیدار می ماند و ذهنش توان مضاعفی برای به خاطر سپردن مطالب پیدا کرده است.
برای مثال اگر فردی با اولین تجربه ی مصرف این قرص، دوازه ساعت بی وقفه و بدون احساس خواب آلودگی و خستگی به طور مداوم مطالعه کند بعد از چند بار مصرف هنگامی که نسبت به آن ماده مقاومت دارویی ایجاد می شود، در دفعات بعدی باید دوز دارو را بالاتر ببرد یا تعداد بیشتری از آن قرص را در طول روز مصرف کند تا بتواند همان دوازده ساعت را مطالعه کند. بعد از مدتی که قرص را به طور موقتی و برای موقعیت‌های خاصی استفاده می شود، نوعی اعتیاد در فرد ایجاد می کند و با ادامه ی مصرف ، عوارضی چون زرد شدن رنگ پوست، مشکلات کبدی، نارسایی کلیه، اضطراب، بی‌قراری، پرخاشگری، رفتارعصبی از عوارض روحی و جسمی شایع خواهد شد و در نهایت پس از مدتی فرد را از پا در می آورد. به گفته ی متخصصین این حوزه، قطع ناگهانی ریتالین نیز می تواند خطرات بسیاری برای فرد مصرف کننده به همراه داشته باشد. چرا که وابستگی جسمانی و روانی می‌تواند باعث غش، کما و حتی مرگ شود. گاهی نیز افرادی که به یک باره ریتالین را ترک می‌کنند به علت فشار روانی زیاد دست به خودکشی می زنند و یا به مصرف مجدد ریتالین با دوز بالاتری روی می‌آورند .
نظارت کامل والدین و آگاه سازی قشر جوان و تحصیلکرده، آن هم بطور واضح و شفاف به دور از تابوهای فرهنگی موجود، شاید گام مهمی در راستای افزایش سلامت و ایمنی نسل جوان کشورمان خواهد بود.
