نظارت بر نوجوانان معنایی ندارد؟
تربیت نوجوان یکی از سختترین مراحل والد بودن است. بدون شک نمیتوان نوجوانی را که تحت تأثیر نوسانات هورمونی، خود را عقل کل میداند رها کرد. اما نظارت مستقیم، امر و نهی و سرزنش هم نتیجه عکس دارد. بهترین روش این است که با ایجاد رابطه دوستانه با فرزند خود به او نزدیک شوید و در عمل به عنوان یک الگو مناسب ارزشهای زندگی را به او بیاموزید.
به گزارش تفاهم آنلاین، تنها والدین یک نوجوان میدانند تربیت نوجوان یکی از سختترین و پیچیدهترین کارهای دنیا است. این پیچیدگی در گذشته هم وجود داشت اما امروزه با گسترش امکانات ارتباطی عملاً نظارت کامل بر نوجوان غیرممکن است.
اما نمیتوان و نباید نوجوانان را به حال خود رها کنیم زیرا بخشی از این سرکشی، ناشی از نوسانات هورمونی در بدن آنهاست و آنها حتی اگر بخواهند قادر به کنترل آن نیستند. لذا نباید اجازه دهیم یک اشتباه یا تجربه غلط، آینده فرزندمان را تخریب کند.
ارتباط مؤثر، جایگزین نظارت بر نوجوان
به طور عجیب و ناخواستهای ارتباط بین والدین و فرزندشان در نوجوانی به طور کامل تغییر میکند. به ناگاه فرزند کوچک و دلبندی که حتی تماشایش برای والدین لذتبخش بود تبدیل میشود به موجودی نامنظم، پرخاشگر و کثیف که گویا وظیفهای جز به هم ریختن آرامش خانه و خانواده ندارد. از آن سو والدینی که تنها مأمن فرزند خود بودند به موجوداتی عقب افتاده، بدسلیقه و دیکتاتور تبدیل میشوند.
در نتیجه والدین به جای مهر و محبت به امر و نهی و کنترل و توبیخ و سرزنش میپردازند و فرزند نوجوان هم با گستاخی در برابر آنها میایستد. در نتیجه چنین فرایندی خانه به محلی برای کشمکش تبدیل میشود که نوجوان در پی فرار از آن است.
اشتباه بزرگتر این است که برخی والدین تصور میکنند اگر حلقه نظارت خود بر نوجوان را تنگتر کنند بهتر و بیشتر میتوانند او را تربیت کنند. در حالی که مهمترین معضل در ارتباط بین والدین و نوجوان، عدم پذیرش او به عنوان یک فرد بالغ است.
درست یا غلط، نوجوان، خود را فرد بالغی میداند که نیاز به نظارت ندارد و خود میتواند درست و نادرست را از هم تشخیص دهد. والدین آگاه در عین اینکه میدانند او چنین توانایی ندارد تلاش میکنند با ایجاد ارتباط مؤثر، دوستانه و احترام متقابل به حریم او وارد شده و او را در مسیر مناسب هدایت کنند.
راهکارهای ایجاد ارتباط مؤثر با نوجوان
1- رفاقت کنید
هیچ چیز به اندازه رابطه دوستانه بر نوجوان تأثیرگذار نیست. تلاش کنید مانند یک دوست در کنار فرزند خود باشید. علایق او را بشناسید و در این زمینه با او گفتگو کنید.
در فضای مجازی مانند یک دوست برای او مطالب جالب را ارسال کنید. تلاش کنید تا از هر فرصتی برای نهادینه کردن ارزشهای زندگی در وجود او استفاده کنید تا یک ناظر درونی در وجود او شکل گیرد.
2- همفکری کنید
در مواردی که ممکن است در مورد مسائل خانه، برنامههای خانوادگی و یا مسائل مربوط به فرزندان کوچکتر با او مشورت کنید. او باید باور کند که حضور و نظراتش برای شما ارزش دارد.
حتی اگر نظر او عجیب یا غیرممکن بود بلافاصله توی ذوق او نزنید. حتی در بدترین شرایط هم تلاش کنید تا احترام فرزند خود را حفظ کنید.
3- نظارت غیر مستقیم را جزو قوانین خانه قرار دهید
مهمترین چالش خانوادهها در دنیای امروز نظارت بر نوجوان در فضای اینترنت است. در این زمینه کوچکترین سهلانگاری نداشته باشید و از همان ابتدا تمهیدات لازم را فراهم کنید. اگر مسئله استفاده از کامپیوتر است تلاش کنید محل استفاده از کامپیوتر در یک نقطه عمومی خانه باشد. حتی خود شما در جمع خانواده کارهای خود را انجام دهید که فرزند شما بداند استفاده صحیح از اینترنت نیاز به مخفیکاری ندارد.
تا جایی که امکان دارد خرید موبایل شخصی برای فرزندتان را به تأخیر بیاندازید. اگر امکان نداشت از همان ابتدا برنامههای نظارتی و محدودکننده اینترنت را نصب کنید. به فرزند خود بیاموزید که چنین محدودیتهایی در تمام دنیا برای نوجوانان وجود دارد و مسئله ناامنی فضای اینترنت است نه بیاعتمادی به او.
4- الگوی خوبی باشید
هزارها ساعت سخنرانی و امر و نهی به اندازه یک ساعت عملکرد مناسب شما کارایی ندارد. هر آنچه میخواهید به فرزند خود بیاموزید در عمل اجرا کنید. حتی اگر سالها طول بکشد فرزند شما هرگز رفتار و اعمال شما در زندگی را فراموش نخواهد کرد.