مهاجرت مغزها از مناطق محروم

به گزارش تفاهم آنلاین، به جرأت می‌توان گفت وجه مشترک اغلب مناطق محروم کشور ما وجود منابع طبیعی فراوان است. مایه حیرت است که این حجم از منابع به سادگی هدر می‌رود و این مناطق را علیرغم ثروت طبیعی در فهرست مناطق محروم کشور قرار می‌دهد.

جایی که مردم در بدترین شرایط و با کمترین امکانات روزگار می‌گذرانند و تلاش روزمره مردم نه برای پیشرفت و زندگی بهتر که تنها برای بقاست. اینجاست که اهمیت وجود سرمایه انسانی مشخص می‌شود.

در دنیای امروز، نیروی انسانی متخصص و ماهر، مؤلفه‌ای اساسی در توسعه جامعه محسوب می‌شود. در واقع این نیروی انسانی ماهر است که سرمایه مادی جامعه را به کار گرفته و زمینه پیشرفت و توسعه را فراهم می‌آورد.

بنابراین یکی از راه‌های توسعه مناطق محروم، پیشگیری از مهاجرت نیروی کار ماهر و متخصص بومی از این مناطق است. لازم است بدانیم مهاجرت امری آنی و غیرمنتظره نیست و دلایل مختلفی سبب افزایش آمار مهاجرت مناطق محروم می‌شود که ما در این مطلب مهمترین آنها را مرور می‌کنیم.

امکانات زندگی در مناطق محروم

اگر بپذیریم که نیروی کار متخصص و بومی می‌تواند منابع موجود در مناطق محروم را به بهترین نحو مدیریت کرده و زمینه‌ساز توسعه مناطق محروم شود صرف هزینه برای تأمین امکانات زندگی ایشان در حد مطلوب را نیز به عنوان نوعی سرمایه‌گذاری می‌پذیریم.

در حالی که در شرایط فعلی کشور ما نه تنها هیچ مشوقی برای حفظ نیروهای متخصص بومی وجود ندارد بلکه ایشان در تأمین حداقل امکانات لازم برای زندگی نیز با مشکل مواجه هستند.

تأمین نیازهای اقتصادی، دستیابی به فرصت‌های شغلی بهتر و بیشتر و در نتیجه سطح درآمد و رفاه بالاتر مهمترین عوامل مهاجرت نخبگان است. لذا تأمین اقتصادی نخبگان، انگیزه‌ای قوی برای حضور در مناطق محروم ایجاد می‌کند.

مشکلاتی مانند کمبود امکانات رفاهی و حتی خدمات بهداشتی و درمانی از عواملی است که زندگی در مناطق محروم را بسیار دشوار می‌سازد. اگر رفع این مشکلات در کوتاه مدت میسر نباشد باید با اعطای مشوق‌های مالی و اقتصادی افراد متخصص را برای حضور در مناطق محروم ترغیب نمود.

فقدان شایسته‌سالاری

متأسفانه تبعیض و بی‌عدالتی در تخصیص منابع و مناصب اجرایی در اغلب مناطق کشور وجود دارد. فقدان شایسته‌سالاری و اولویت ارتباطات نسبی و قومی برای استخدام و ارتقاء شغلی در سازمان‌ها و ادارات محلی سبب بی‌اعتمادی نیروهای متخصص می‌شود.

به عبارت دیگر نیروهای بومی به محض کسب مدارک تحصیلی به دنبال مقاصدی هستند که ارزش مهارت و تخصص آنها را درک کرده و زمینه رشد ترقی بر مبنای قوانین شفاف در آنها وجود داشته باشد. لذا تغییرات ساختاری در ادارات و سازمان‌ها می‌تواند تأثیر بسزایی در بازگشت نخبگان بومی داشته باشد.

منزلت اجتماعی افراد

فرهنگ‌سازی برای حفظ منزلت اجتماعی تمام افراد جامعه از تمام قومیت‌ها و طبقات اجتماعی اهمیت فراوانی دارد. شرایط جامعه باید به گونه‌ای باشد که همه افراد به اصل و نسب خود افتخار کنند تا بازگشت به زادگاه و تلاش برای توسعه آن مایه مباهات باشد.

هر گونه بی‌مبالاتی عمدی و غیرعمدی که خدشه‌ای به اعتبار بخشی از مردم این سرزمین وارد سازد صدمه‌ای جبران‌ناپذیر بر عزت نفس افراد وارد می‌سازد. در نتیجه چنین افرادی نه تنها اصل و نسب خود بلکه کشور خود را نیز به آسانی ترک کرده و منافع شخصی خویش را بر همه چیز ارجح می‌دانند.

افراد بومی به دلیل قرابت با افراد و آشنایی کامل با منطقه به سادگی می‌توانند با همراهی مردم و مطابق با فرهنگ آنها برای آبادانی مناطق محروم گام بردارند. هزینه‌هایی که صرف انتخاب مدیر غیربومی و متقاعد ساختن او برای حضور در این منطقه لازم است اگر صرف حمایت از نخبگان و کارآفرینان بومی هر منطقه شود نتایج کاهش آمار مناطق محروم کشور غیرممکن نخواهد بود.