منظور از شرکت های دانش بنیان چیست؟

تاریخچه روی کار آمدن شرکت های های دانش بنیان در جهان  به سال ۱۹۷۹ میلادی بر می ‌گردد.در این راستا ، تولید کالاهای دانش بنیان، یکی از معیارهای مهم و اساسی  است که در فرایند ارزیابی و شناسایی شرکت‌های دانش بنیان همواره مورد توجه قرار می گیرد.

امروزه اغلب ما نام شرکت های دانش بنیان را شنیده ایم. شرکت دانش ‌بنیان یا شرکت های تمرکز یافته بر روی مقوله ی دانش، (Knowledge Enterprise) به شرکت‌هایی اطلاق می‌ گردد که دارایی آن‌ها ، جزئی جدایی ‌ناپذیر از فناوری و دانش می باشد. وجود شرکت های دانش بنیان ، امری ضروری برای توسعه اقتصاد کشورمان است . به همین خاطر پیش از ذکر علل ضروری بودن وجود آن ها ، لازم است با این دسته از شرکت ها به صورت کامل آشنا شویم.

رهبر معظم انقلاب در این باره فرموده اند ، شرکت های دانش بنیان به عنوان یکی از بهترین نمونه ها و از مؤثرترین قسمت های اقتصاد مقاومتی به شمار می روند که باید به آن توجه ویژه ای شود.شرکت های دانش‌بنیان در کشور عزیزمان ایران ، به شرکت ها یا موسسات  تعاونی  یا خصوصی گفته می شود که به منظور افزایش همزمان و هم راستای علم و ثروت ، به دنبال توسعه و ارتقای اقتصاد کشور است. در همین راستا ، اهداف علمی آمیخته با کاربرد نوآوری و براساس معیارهای مورد نظر قانون ، تایید می‌شود.

قانون مرتبط با حمایت از این دسته از شرکت‌ ها و موسسات  و تجاری ‌ساختن نوآوری ‌ها و اختراعات مذکور شامل 13 ماده و 6 تبصره است که در تاریخ  ۵ ام آبان ماه سال  ۱۳۸۹ به تصویب مجلس رسید و پس از موافقت شورای نگهبان به جهت کمک به اقتصاد دانش محور در تاریخ 30 ام آبان ماه همان سال برای اجرا به مجلس شورای اسلامی ابلاغ گردید.

شرکت های دانش بنیان به طور کلی در دو دسته تقسیم بندی می گردند که دسته ی اول ، تحت عنوان شرکت های تولیدی شناخته می شوند و به دسته ی دوم ، شرکت های نوپا گفته می شود. برای این که شرکت شما نام دانش بنیان را به یدک بکشد ، لازم است ، دو دسته شاخص داشته باشید که گروه اول ، زیر مجموعه ی شاخصه های عمومی و گروه دوم ، شاخصه ‌های اختصاصی تلقی می‌شوند.

اغلب شاخصه های عمومی در برگیرنده ی ویژگی های مربوط به اعضای هیات مدیره می باشند . به گونه ای که حداقل دو سوم کادر هیات مدیره باید دارای حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر باشند و یا از دیگر ویژگی های آنان ، دارا بودن حداقل سه سال سابقه کاری در حوزه فعالیت های مرتبط با شرکت یا سابقه کارمدیریتی است و همین طور، اگر یک اختراع به ثبت رسیده داشته باشند چه در داخل کشور و چه اختراع بین‌المللی مرتبط با حوزه کاری شرکت ، یک امتیاز ویژه به حساب می آید.شاخصه های اختصاصی نیز همانطور که از نامشان پیداست ، باید شرکت‌ مذکور تولید کننده کالا های دانش بنیان باشد.

با توسعه و ایجاد این شرکت ها ، به اقتصاد جامعه نیز رونق بخشیده می شود. چرا که افراد با علایق مشترک و روحیه ی تیمی بالا ، از پیشرفت اقتصاد در یک بعد جلوگیری کرده و آن را در تمامی ابعاد رشد و توسعه می دهند. بالا بودن ظرفیت انسانی موجود در کشور و نیروهای متخصص تربیت شده توسط دانشگاه ها ، سبب می شود که نیروی جوان به فکر تغییر جهت اقتصاد مبتنی بر منابع طبیعی شوند و آن را به اقتصاد دانش ‌بنیان که تنها از مسیر راه اندازی ، ساماندهی و ارتقای این شرکت ها می گذرد ، تبدیل نمایند.

پس از توسعه ی این شرکت ها ، شاهد اهدافی نظیر اشتغال زایی پایدار، ایجاد ثروت از طریق علم توام با فناوری ، ارزش افزوده و تولید انبوه و به دنبال آن صادرات کالاهای ذکر شده هستیم که همه ی این موارد باعث می شود که به بتوانیم به جرات بگوییم ، شرکت های دانش بنیان ؛ عضو مهمی در اقتصاد کشور به شمار می آیند.

امید به روزی که حمایت انجام گرفته از سوی دولت و بنیاد ملی نخبگان به گونه ای باشد که شرکت های دانش بنیان روز به روز ، بیش از پیش در حال گسترش باشند.

مهندس فاطمه یحیایی