مردابی که نفس نمی کشد!

مردابی که در حال سوختن است ، این عنوان در این چند روز در تیتر خبرها قرار دارد و گوش به گوش از شمال تا جنوب کشور در حال انتشار است. مرداب انزلی به عنوان یکی از بکرترین و زیباترین زیستگاه پرندگان ارزشمند ذره ذره در آتش می سوزد.

این روزها خبر سوختن تالاب انزلی در میان شعله های آتش به گوش می رسد. تالابی که در فهرست تالاب های بین‌المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است  و سازمان بین‌المللی حیات پرندگان آن را به عنوان زیستگاه با اهمیت برای پرندگان بومی و مهاجر تشخیص داده‌ و جزو تالاب‌های طبیعی و آب شیرین کشور و  از جمله زیباترین مناظر آبی منطقه است. این منطقه ی بکر از جمله مهم ‌ترین منبع تکثیر و تولید ماهیان خاویاری و استخوانی دریای خزر است که متاسفانه این روزها حال و روز خوشی ندارد.

این تالاب ارزشمند که این روزها در میان شعله های بی امان آتش در میان حداقل امکانات حفاظتی و کنترل کننده ی آتش در حال سوختن است، متاسفانه فاقد کمترین ارزش برای بسیاری از مسئولین و مدیران منطقه ای است. مرداب انزلی که محل ورود بسیاری از پساب های صنعتی، کارخانه ای و فاضلاب های شهری است ، سال هاست که در حال جان دادن است و امروز خبر داغ شدن آن تازه به گوش رسیده است. در حالی که در تمام جهان ، مناطق بکر و با ارزش این چنینی به عنوان تکیه گاهی مطمئن برای توسعه اقتصادی و اجتماعی، زیربنای پیشرفت کشورهاست. از فراهم نمودن زمین های کشاورزی گرفته تا زمینه ساز تولید چوب و یا زیستگاه هایی برای گونه های مختلف گیاهی و جانوری و ایجاد گردشگاه هایی برای تفریح و سلامت بشریت همگی از جمله موهباتی هستند که از طریق منابع طبیعی در اختیار انسان ها قرار گرفته شده است. این نعمت الهی با تولید محصولات پر ارزش گوناگون نه تنها زمینه ی اشتغال و فعالیت عده ی بسیاری از افراد جامعه را فراهم می سازد، بلکه بی شک ، نقش منحصر به فردی در شکوفایی اقتصاد ملی کشورها خواهد داشت. حتی اهمیت موضوع منابع طبیعی و ارتباط مستقیم آن با امنیت غذایی کشورها، از جمله مباحث مهمی است که توجه به آن همواره مغفول مانده است.

در پی نابودی این منابع ارزشمند و فرسایش زمین و کمبود آب ، رفته رفته روستاها خالی از سکنه خواهند شد و با هجوم مهاجرت به شهرها روبرو خواهیم شد. این مطالب بی شک آینده ی کشورهایی را متصور خواهد شد که نه تنها برنامه ای برای حفظ محیط زیست و منابع طبیعی خود ندارند، علاوه بر آن با بهره برداری های نادرست و نبود آموزش های کافی عزم خود را برای نابودی کامل آن جزم نموده اند.

خسران منابع طبیعی جنگل ها و پوشش های گیاهی، تالاب ها و مرداب هایی همچون بندر انزلی که رفته رفته طراوت و سرسبزی آن ها در حال پیوستن به خاطره هاست،  دیگر قابل جبران نیست. چرا که تشکیل هر سانتی متر از آن نیازمند سالیان درازی است.

دخالت بی رویه و بهره وری غیر اصولی و نامعقول انسان از طبیعت و منابع طبیعی یک مسئله جدی و نگران کننده است که بسیاری از سیاست گذاران دنیا برای جلوگیری از آن تلاش و برنامه ریزی می کنند و با حفظ منابع طبیعی خود از طریق نظام توسعه پایدار کشاورزی و تکیه بر شیوه های مدرن آن کوشا هستند. متاسفانه این در حالی است که  علی رغم تلاش های صورت گرفته در کشور، هنوز عزم جدی در استفاده از افراد متخصص در این حوزه وجود ندارد و در خیلی از حوزه ها هنوز تصمیمات مهم بر مبنای سعی و خطا صورت می پذیرد.

محمدی – کارشناس محیط زیست