تجاری ‌سازی صنایع ‌دستی و اهمیت آن

تجاری ‌سازی صنایع که معمولا از آن به برندینگ نیز یاد می شود ، موضوع مهمی است که باعث افزایش اعتبار یک برند و شهرت آن در بازار و به نوعی افزایش فروش آن در بین رقبا می شود. و این امر در بازار صنایع دستی تحقق نخواهد یافت ، مگر این که در گرو حمایت همه‌جانبه دست‌اندرکاران و مسوولان ذیربط  این حوزه باشد.در همه جوامع ، تجاری ‌سازی یک امر بسیار مهم تلقی شده که دولت ها به آن می پردارند.با توجه به اینکه کشور ما یکی از سه کشور اول دنیا در حوزه صنایع دستی است ، باید با تلاش بیشتری این کار را به منصه ظهور و بروز برسانیم .تجاری سازی ، درعرصه تجارت و بازرگانی برای هویت بخشی و معرفی آن محصول و ماندگار کردن آن در اذهان مصرف‌کنندگان است و این امر، تضمین کننده اعتماد مصرف کننده و نمادی از کیفیت واقعی تلقی می شود.

ایران از جمله کشورهایی است که به پشتوانه ی فرهنگی کهن ، صنایع دستی اش زبانزد بسیاری از کشورهای جهان می باشد. اما در طی این سال ها تعدادی از آن ها نه تنها در حال فراموش شدن هستند، بلکه بسیاری از آن ها به دلیل عدم وجود حمایت های لازم در شرف نابودی اند. بماند که در این سال ها حضور پررنگ چینی ها در بازار صنایع دستی ایران روز به روز افزایش می یابد. چینی ها با تفکر سودآوری، وارد حوزه ای با قدمت چند هزار ساله شده اند و در صورتی که  برای موضوع تجاری ‌سازی چاره ای نیندیشیم، بی تردید در چند سال آینده حوزه ی صنایع دستی ایران نابود خواهد شد و فعالان این حوزه را به انفعال و انزوا خواهد کشید.

به عقیده کارشناسان، تجاری ‌سازی صنایع دستی یکی از مهم ترین الزامات برای رونق تولیدات این حوزه است. در حال حاضر واردات قاچاق صنایع دستی به کشور، آسیب شدیدی به تولیدات ایرانی وارد نموده است ، زیرا این کالاها که اغلب از کشورهای چین و هند وارد می‌شوند با قیمت کمتر از کالاهای مشابه داخلی به فروش می رسند. در حالی که در ایران آمار و ارقام نشان می دهد که فعالان این حوزه چیزی در حدود یک میلیون نفر می باشند و این در حالی است که کشور چین قریب به دویست میلیون نفر و در هند نزدیک به صد میلیون نفر در این حوزه اشتغال دارند که این اختلاف در آمارها به خوبی نشان دهنده وضعیت ایران نسبت به دیگر کشورها در این حوزه است.

جالب توجه این است که ساخت، تولید و عرضه ی این محصولات گاها با چنان ظرافت و دقتی صورت می پذیرد که امکان تشخیص تولیدات اصل و با اصالت از نمونه های کپی و تقلبی دشوار و ناممکن است. نفوذ چینی ها در بعضی از شاخه های صنایع دستی همچون قلم زنی، مینا کاری و …به قدری زیاد بوده که برخی از صاحبان و کارشناسان فعال و مطرح در این عرصه، فعالیت و هنر آبا و اجدادی مذکور را رها کرده و در بخش ها و حوزه های دیگری به فعالیت مشغولند.

در عرصه بین المللی نیز این امر سبب تاثیر منفی بر صادرات صنایع دستی ایران شده است. به دلیل عدم تجاری سازی صنایع دستی اصیل ایرانی حتی بسیاری از کشورها اقدام به کپی برداری از آنها کرده‌اند که این امر در مورد فرش به خوبی صدق می‌کند، که این امر در تولیدات فرش دستبافت بسیار معمول و مثال زدنی است. البته در بسیاری از محصولات مدل بسته بندی نیز بسیار حائز اهمیت است و می تواند نقش تعیین کننده ای در این حوزه داشته باشد.

طی سال‌های گذشته، نمایشگاه‌ های متعددی در زمینه صنایع‌ دستی با هدف نمایش محصولات دارای نشان مرغوبیت یا فاقد این نشان برپا شده است که بتوانند به عنوان دوره های آموزشی راهنمای فعالان این عرصه باشد. چرا که  جریان تجاری ‌سازی صنایع ‌دستی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و رساندن یک کالا یا محصول به مرحله دریافت نشان مرغوبیت می‌تواند فرصتی به‌ منظور گشوده شده درهای تجارت جهانی و توسعه صادرات در این حوزه باشد. دستیابی به نتایجی همچون: تدوین روش اجرایی برای ارتقای جایگاه مدیریت هنری، حفظ کیفیت و بهره گیری از مدیریت فناوری بر پایه انتقال تجربیات مدیران پروژه های حرفه ای و چرخه اطلاعاتی می تواند نقش موثری در بهبود شرایط موجود در راستای تجاری سازی صنایع دستی ایرانی باشد.