بلک فرایدی ؛ خوب یا  بد ؟

بلک فرایدی ؛ آخرین جمعه‌ ماه نوامبر است و در آمریکا و بسیاری کشورهای دیگر آغاز فصل خرید کریسمس به حساب می آید. در این روز بازارهای اقتصادی کشورهای مختلف با حراج و تخفیف، رونق بیشتری در مقایسه با سایر فصول و ماه‌ های سال می ‌گیرند تا این روز به عنوان بزرگ ترین روز حراج در دنیا ثبت شود.

حتما دراین چند روز ، در خیابان های شهر با تابلوهای حراج آخر فصل و یا بلک فرایدی روبرو شده اید. حراج هایی که از 10 درصد شروع و بعضا به بالای پنجاه درصد هم می رسد و این تابلوهای رنگارنگ در بسیاری از موارد تا واقعیت فاصله ی زیادی دارند و خریداران طعمه خوبی برای این تبلیغات فریبنده و خوش آب و رنگی تحت عناوین OFF یا SALE و BLACK FRIDAY قرار دارند.

حتما شما هم در ماه های پایانی هر فصل با تابلوهای حراج روبرو شده اید. این تابلو های خوش آب و رنگ بعضا شما را به سمت فروشگاه ها و خرید اجناس با قیمت مناسب تر ترغیب نموده است. اما آنچه در عمل با آن  روبرو بوده اید ، این بود: اجناس با کیفیت هیچگونه تخفیفی نخورده اند و تنها رگالی از اجناس بی کیفیت و باقیمانده از سایر فصول شامل تخفیف شده اند.

متاسفانه بسیاری از مفاهیم مانند بلک فرایدی تنها وارد فرهنگ ما شده و درعمل تا معنای واقعی اش فاصله ی زیادی دارد. مفهوم حراج های پایان فصل یا پایان سال نیز یکی از این موارد است. در بسیاری از کشورهای توسعه یافته ، فصل حراج، فصلی برای حمایت از مصرف کننده است. از اینرو این کاهش قیمت به قدری قابل توجه است که بسیاری از خریداران  ساعت ها پیش از شروع حراج پشت در مغازه ها صف می کشند. در این حراج ها که عموما در بسیاری از برندهای معروف پوشاک قابل مشاهده است ، برای تمام محصولات عرضه شده ارائه می گردد و فروشگاه ها تمام اجناس خود را بدون قید و شرط و با درصد قابل توجهی تخفیف عرضه می کنند و با سود کمتر به فروش می رسانند. فروشنده سود قابل توجهی از این حراج ها می برد. چرا که در یک روز سرمایه سنگینی از پول خود را به یک باره نقد می کند. البته این یک رابطه ی دو طرفه است و در مقابل خریداران نیز سود می برند برای اینکه با کمترین هزینه ممکن محصول مورد نیازشان را خرید کردند.

اما ماجرا در کشور کمی متفاوت تر است. در بسیاری از موارد قیمت حراج های شگفت‌انگیز در فروشگاه ها دروغین است. به نحوی که لباسی که دیروز پنجاه هزار تومان فروخته می شد ، امروز حراج و شگفت انگیز شده و روی شصت هزار تومان خط کشیده شده و پنجاه و پنج هزار تومان فروخته می‌شود. این رقم‌های غیر واقعی در روزهایی که حراج ‌های سال و حراج ‌های مناسبتی انجام می‌ شود به وفور دیده شده و منبعی برای درآمد بسیاری از فروشگاه های بزرگ پوشاک در سطح کلانشهرهایی چون تهران شده است.

اما از کجا بفهمیم که این حراج ها تا چه حد واقعی است. در گام اول فروشندگان و صاحبان برندهای زنجیره ای باید برای مشتریان خود ارزش قائل باشند و شرط اول در این راستا صداقت است. در گام بعدی نیازمند یک هوشیاری در خرید هستیم. باید در هنگام خرید از این مراکز ، سطح هوشیاری خود را در هنگام خرید بالا ببرید تا از هرگونه ضرر احتمالی پیشگیری کنید. قیمت محصول مورد نیاز خود را از روزهای قبل از آغاز حراج رصد نمایید تا بعد از آن متوجه میزان تغییر متداول قیمت ها بشوید. حتما تمرکز ویژه ای بر روی  کیفیت و قیمت داشته باشید. در شرایط دشوار اقتصادی حال حاضر که خرید کالا با قیمت پایین تر، بیش از هر زمان دیگری به عنوان یک اولویت در یک خانواده مد نظر قرار دارد، متاسفانه به دلیل جذابیت تخفیف، برخی از فروشگاه‌ها از این امر به عنوان ابزاری برای تبلیغات و جذب و جلب مشتری استفاده می‌ کنند و تنها اجناس بنجول، قدیمی و بی کیفیت شامل تخفیف های جزئی می شوند.

البته بسیاری از نهادهای نظارتی در صنوف مختلف بر این عقیده اند که اساسا شرایط اقتصادی به گونه ‌ای است که اکثر فعالان صنفی، حاشیه سود حداقلی را برای تسهیل فروش در نظر می ‌گیرند و با این وجود خیلی عرصه برای تخفیف های قابل توجه باز و میسر نیست. البته باید اذعان داشت که نمی‌توان هر تخفیف‌ قابل توجهی را در بستر توهم توطئه مورد تجزیه و تحلیل قرار داد و صنوف مختلف بسته به شرایط مختلف ترجیح می دهند ، اقلام اجناس موجود خود را به پایین‌ ترین قیمت ممکن و حداقل حاشیه به فروش برسانند. در هر صورت امید آن داریم در این شرایط سخت اقتصادی ، شرایط فروش و تخفیفات آخر فصل به نحوی مدیریت شود که هم اصناف و هم مردم از سودهای آن بهره مند شوند.

مهسا صالحی – ارشد مدیریت مالی