بازار کفش ایران  در تصاحب چینی ها

با یک گشت و گذار ساده در یکی از بازارهای اصلی کفش ایران یعنی سپهسالار با نیم قرن قدمت ، موضوع دستمان می آید. کاهش چشمگیر مشتری و رکود فروش در بازار کفش ، سبب شده که بروی شیشه ی اکثر مغازها برچسب حراج را مشاهده کنید.  بازاری راکد که دیگر رمقی برای صنعت کفش ایران باقی نگذاشته است.

بازار کفش ایران در حال سپری کردن روزهای سختی است. پر واضح است که رونق تولید ، ضامن حفظ و بقای اقتصاد است. وقتی صحبت از صنعت کفش می شود ، باید از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار گیرد. اولین جنبه مصرف کفش توسط ایرانی هاست. شاید برایتان جالب باشد که بدانید ، سرانه ی مصرف کفش در کشورهای اروپایی سالانه 7 جفت و سرانه ی مصرف کفش در ایران سالانه 2 جفت است . همین آمار کافی است که بدانیم که با توجه به سطح درآمد ایرانی ها نشان می دهد که مردم قدرت خرید بیش از این را ندارند. بماند که قیمت واقعی یک جفت کفش چرم تولید داخل بسیار بالاتر از هزینه ی مصرفی همین دو جفت کفش در ایرانی هاست و از اینرو کفش های پای مردم ، عمدتا از چرم های مصنوعی هندی و چینی دوخته می شود.

البته این تمام ماجرا نیست . در حوزه ی صادرات کفش های چرم ایرانی نیز کمیت مان لنگ می زند و متاسفانه هر روز یک گام به عقب پیش می رویم. چرا که صنعت کفش ایران به دلیل داشتن پتانسیل قابل توجهی در زمینه مواد اولیه پتروشیمی، چرم و زیره کفش ، دارای فرصت های مناسبی برای کسب برندهای برتر جهانی است. بسیاری از تولید کنندگان چرم و مشتقات کفش به دلیل نبودن بسترهای لازم حمایتی برای ارتقای تولیدات خود و دست یابی به سود آوری بیشتر در کوتاه ترین مسیر ممکن اقدام به صادرات محصولات خود به صورت خام به کشورهای دیگر مانند ترکیه، ایتالیا و پاکستان و … می کنند و این کشورها فقط با کمی تغییرات مانند رنگ آمیزی های مختصر، مجددا محصول نهایی را با قیمت های چند برابری، دوباره به ایران می فروشند. صنعتی که در ایران، روزگاری پیشران صنایع دیگر بود، حال در مرداب واردات بی رویه به ویژه از کشورهای چین و هند، روز به روز گرفتارتر می شود.

در چنین شرایطی باید روبرو باشیم با ویترین مغازه هایی که پر از کفش های قاچاق و ارزان قیمت چینی و هندی هستند . کفش های وارداتی که با رنگ و لعاب زیبا و ارزان قیمت در بسیاری از فروشگاه های داخلی عرض اندام می کنند و کفش های تولید کننده ایرانی با آن حجم از کیفیت ، خریداری نشده و پشت ویترین مغازه ها خاک می خورند.

فعالیت برندهای مافیایی کفش، افزایش 25 درصدی واردات، قوانین سختگیرانه گمرکی و از همه مهم تر، عدم حمایت از تولید کنندگان و بالا بودن سود تسهیلات بانکی، همه و همه، ذره ذره توان کارگاه های کوچک زیر پله ای تا تولیدات بزرگ کفش را گرفته است و صنعت کفش ایران را به سمتی سوق داده است تا کمترین نقش ممکن در تامین این مایحتاج بزرگ ایرانیان داشته باشد. تعدادی هم که در شرایط بد اقتصادی همچنان با چنگ و دندان تولید خود را حفظ  کرده اند با معضلات مختلفی از قبیل رکود، کمبود و گرانی مواد اولیه، قاچاق و گرانی ارز، کمر خم کرده اند. برند معروف کفش ملی که روزگاری صادر کننده و تامین کننده بزرگ ترین کفش در دنیا بود، امروز از آن کارخانه های بزرگ، تنها نام و نشان یک فیل به جا مانده است. حاصلش می شود این که در روزگاری نه چندان دور، که صنعت کفش ایران نه تنها نمادی از توان و هنر تولید کنندگان ایرانی بود، بلکه به پا کردنش پرستیژی برای خارجی ها به همراه داشت، جای خود را به پاپوش‌های رنگین بنجل چینی ها داده است. مسئولین باید حمایت از تولید و سرمایه ایرانی را اولویت اصلی برنامه های خود قرار دهند و با عنایت به این مهم که صنعت چرم و کفش کشور جزء مزیت‌های ملی کشور ما محسوب می‌شود، ضروری است هر گونه تمهیدات لازم در خصوص احیای این صنعت مهم و تاثیر گذار در کشور اتخاذ گردد.

مصطفی یحیایی – کارشناس ارشد علوم ارتباطات