استعداد یا تلاش؟ کدام مهم ترند؟

استعداد یا تلاش؟ بنظر شما اگر این دو فاکتور در کفه های ترازو قرار گیرند ، کدام یک نقش مهم تری در موفقیت افراد ایفا می کنند. اما ببینیم تحقیقات علمی در این زمینه چه می گویند؟ جالب است بدانید ، اگرچه نقش ژنتیک افراد یا به اصطلاح «استعداد خدادادی» در موفقیت و یا یادگیری، بسیار پررنگ است، اما تحقیقات علمی نشان می‌دهد استعداد، نقش چندان بسزایی در موفقیت افراد ندارد. نشریه ی معتبر نیچر با انتشار مقاله ای در سال 2016 باعث بحث و جدل بسیاری از نظریه پردازان در این حوزه شد. پژوهشگران در این تحقیق بزرگ ، هفتاد و چهار جایگاه کروموزومی را شناسایی کردند که با تعداد سال‌های تحصیل رسمی افراد ارتباط نشان می‌داد. در واقع آنان به صراحت بر این موضوع تاکید نمودند که موفقیت ها و دستاوردهای تحصیلی به شدت تحت تأثیر عوامل اجتماعی و عوامل محیطی دیگر نظیر تلاش و سرسختی قرار دارد و عوامل دیگری چون ژنتیک و استعداد نقش بسیار کمرنگی ایفا می کنند. به عبارت دیگر استعداد برای موفق شدن لازم است، اما هرگز کافی نیست.

حتما همه ی ما در بسیاری از خانوداه ها با جملاتی از قبیل فرزند من بسیار با استعداد است، او خیلی باهوش است یا او یک نابغه است روبرو شده ایم. البته فرهنگ یک جامعه و بسترهای تربیتی یک جامعه در میل افراد با چنین تفکرات بسیار حائز اهمیت است. از مسابقات استعداد یابی گرفته تا مدارسی با فاکتورهای استعداد یابی همه و همه به دنبال یک ژن خوب هستند تا آن را دلیلی برای موفقیت به حساب آورند. گویا این یک مسیر انکار ناپذیر در جامعه است تا فاکتور استعداد را بدین حد ، پر رنگ جلوه می دهد.

البته تفکر غالب در اکثر کشورهای در حال توسعه ، نتیجه گراست. قهرمان المپیک و گیرنده ی مدال نوبل برای همه جذاب اند، اما مسیر طی شده برای کسب آن برای کمتر فردی در جامعه جذاب است و از اینرو ارتباط مستقیم آن با استعداد ، امری بدیهی و اجتناب ناپذیر است و دقیقا به همین دلیل است که اکثریت مردم به دنبال آن هستند که همه چیز را به استعداد ارتباط دهند. اما در مقابل با حقیقتی روبرو هستیم که در برابر اثربخشی استعداد به عنوان تنها فاکتور موفقیت قد علم نموده است. افرادی با استعدادهای مشابه وجود دارند که هیچ وقت طعم موفقیت را نچشیده اند. گویا استعداد ؛ تنها فاکتور حواس پرت کننده ای است که بتواند به عنوان یک سرپوش بر روی کم کاری ها، تلاش نکردن ها و روزمرگی های ما قرار گیرد. این برداشت ها از آن جا نشات می گیرد که نگاه ما به موفقیت به مثابه ی یک رویا است. در حالیکه موفقیت یک رویا نیست و چیزی شبیه هدف است. هدفی که بدون تلاش و پشتکار همراه با برنامه ریزی هرگز محقق نخواهد شد.

یادتان باشد ، تلاش تنها عاملی است که از طریق آن براحتی می توان خلاء وجودی استعداد را پر نمود. حتی در بسیاری از موارد دیده می شود که از آنجایی که نقش هوش در جوامع ، بالاخص جوامع در حال توسعه پررنگ شده است، یک خطای شناختی به وجود آورده است و در نهایت باعث شده است که افرادی که از نظر خودشان باهوش تلقی می‌شدند، کمتر تلاش کنند و به همان نسبت موفقیت کمتری را تجربه گر هستند.

یادمان باشد ، همیشه فرزندانمان نه برای داشتن استعداد بالاتر بلکه به علت تلاش بیشتر مورد تشویق قرار دهیم. کلمات در زندگی آینده ی فرزندانتان معجزه می کنند و می توانند تعیین کننده ی مسیر موفقیت شان باشند. از زدن برچسب چه از نوع مثبت و چه منفی به فرزندانتان به شدت بپرهیزید.

برچسب هایی چون «فرد با استعداد» و «فرد بی استعداد» آن قدر، قدرتمند عمل می کند که می تواند تعیین کننده ی سرنوشت افراد باشد. حتی برچسب «با استعداد» می تواند تبعات جبران ناپذیری را با خود به همراه داشته باشد. چرا که فرد با خیال راحت دست از تلاش کردن می کشد و در نهایت با شکست به فردی سرخورده تبدیل می شود. یادتان باشد ، این مهم است که بدانیم خود یا فرزندانمان در چه حوزه ای استعداد داریم ، چرا که براساس ماتریس ، تلاش و استعداد، چنانچه دو فاکتور استعداد و تلاش بتوانند در یک راستا و هم سو عمل نمایند، تضمین کنده ی رسیدن افراد به موفقیت خواهند بود.

دکتر حوریه یحیایی