چرا پیشنهاد مذاکره با آمریکا ارزشی نداشت؟

به گزارش تفاهم آنلاین، هم‌زمان با اعلام زمان قطع همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توسط ایران در اول اسفندماه، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با پیشنهاد مذاکره با آمریکا وارد ایران شد. عکس‌العمل و استقبال مقامات ایرانی از او به گونه‌ای بود که اغلب کارشناسان تصور می‌کردند ایران این راهکار تازه را برای نجات برجام پذیرفته است. ولی سرانجام در دهم اسفندماه اعلام شد که این پیشنهاد توسط تهران پذیرفته نشده است. مانند همیشه موافقان و مخالفان دلایل متعددی در رد یا پذیرش اقدام دولت مطرح کردند که در این مطلب به اختصار به بیان آنها می‌پردازیم.

چرا ایران پیشنهاد مذاکره با آمریکا را نپذیرفت؟

مرور تمام اظهارنظرهای مقامات ایرانی نشان می‌دهد تمامی آنها از ابتدا بازگشت آمریکا به برجام را پیش‌نیاز هر اقدام بعدی عنوان کردند. بارها از سوی تهران عنوان شد که با خروج غیرقانونی آمریکا عملاً چیزی با عنوان 5+1 وجود ندارد و ایران به هیچ عنوان به مذاکره با آمریکا حتی در قالب گفتگوی غیررسمی تن نخواهد داد.

علاوه بر آن ایران علیرغم اعلام 5 اسفند به عنوان پایان همکاری با آژانس، توافقی با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امضا کرد که مطابق آن فرصتی سه ‌ماهه برای رفع تحریم‌ها به آمریکا و اروپا د‌‌‌‌‌‌‌‌اده شد. در طول این سه ماه دوربین‌های آژانس همچنان فعال است ولی محتوای آن برای آژانس ارسال نمی‌شود. بنابراین با این اقدام بار دیگر ایران، حسن نیت خود را در این زمینه اثبات نمود.

در مقابل و در همین زمان کوتاه بامداد 8 اسفندماه بایدن دستور حمله به نیروهای مورد حمایت ایران در سوریه را صادر می‌کند. از سوی دیگر خبرهایی منتشر شد مبنی بر اینکه آمریکا، بریتانیا، آلمان و فرانسه در حال تدوین پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای حکام هستند. بنابراین بهترین و موجزترین پاسخ برای دلیل رد مذاکره با آمریکا توسط ایران همان چیزی بود که سخنگوی وزارت خارجه گفت: “دولت جدید آمریکا با اسم دیپلماسی می‌جنگد و همان روال دولت قبلی را پیش گرفته است”

آیا رد پیشنهاد مذاکره با آمریکا اشتباه بود؟

برخی عامداً و عده قلیلی سهواً تلاش دارند با محکوم کردن دولت اینگونه القا کنند که رد پیشنهاد مذاکره با آمریکا راه رفع تحریم‌ها را مسدود کرده است. در حالی که اساساً راهی برای رفع تحریم باز نشده بود که بخواهد مسدود شود. چندین سال است تمام کارشناسان و سیاستمداران آمریکا بر فشار حداکثری علیه ایران توافق کرده و با تمام قوا آن را اجرا می‌کنند.

تیم بایدن و اوباما نیز گرچه در رقابت‌های انتخاباتی صحبت از دیپلماسی و گفتگو می‌کردند ولی در عمل به این روش پایبندند. در همین مدت کوتاه حضور بایدن به عنوان رئیس جمهور آمریکا هیچکدام از اقدامات غیر انسانی دولت قبلی آمریکا نقض نشده است.

ساده‌ترین مثال این است که هنوز آمریکا تمام مسیرهای ارسال دارو و غذا به ایران را مسدود می‌کند. حمله به سوریه و قطعنامه علیه ایران در واقع اقدامات تازه دولت بایدن است. بنابراین چیزی تغییر نکرده و فشاری از روی ایران برداشته نشده که دولت دوباره آن را مسدود کرده باشد.

ضمن اینکه بر خلاف ادعای آژانس و آمریکا و اروپا، ایران هیچ اقدام غیرقانونی انجام نداده است. منظور از خروج از تعهدات نسبت به آژانس، تعهداتی است که ایران در قالب برجام آن را به صورت داوطلبانه پذیرفته بود. بنابراین بازگشت آمریکا به برجام و تعهدات آن و رفع تحریم، خواست منطقی و قانونی ایران و تنها راه برای پذیرش احتمالی مذاکره با آمریکا است.