مرگ خاموش هر ساله یکی از خبرسازترین رویدادها همزمان با شروع فصل زمستان است. شهروندانی که متاسفانه با گاز منوکسیدکربن جانشان را از دست می دهند. گازی که به‌عنوان «قاتل خاموش» شناخته می‌شود.
هر ساله در نیمه دوم سال با شروع فصل سرما و راه اندازی و شروع به کار وسایل گاز سوز در منازل، شاهد گزارش حوادث ناگواری هستیم که متاسفانه تعداد قابل ملاحظه ای از این حوادث ناگوار منجر به مرگ خاموش هموطنانمان می شود. گاز طبیعی و وجود وسایل گاز سوز و امکاناتی از این قبیل از طرفی باعث راحتی و آسایش است و اگر در استفاده از آن ها نکات ایمنی را جدی نگیریم باعث ایجاد خسارت های جبران ناپذیری می گردد.
مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در ده سال گذشته ، جان بیش از هفت هزار نفر را در کشور گرفته است که مهم ترین عامل آن بی توجهی به هشدارها و در بعضی موارد عدم اطلاعات کافی شهروندان است.
بر اساس آمار پزشکی قانونی، شهر تهران بیشترین تعداد فوتی ناشی از گاز گرفتگی را داشته و همواره در طول این سال ها رتبه نخست را به خود اختصاص داده است. بر اساس آمارهای جهانی، میزان تلفات ناشی از گازگرفتگی در کشورهای اروپایی به عدد 10 هم در سال نمی رسد و این میزان از تلفات در ایران نسبت به یک کشور مشابه جمعیتی در اروپا، صد به یک است. با نگاهی به این آمار، باید گفت ، ایران جز کشورهایی است که بالاترین درصد فوتی ناشی از گاز گرفتگی را دارد.
مونوکسید کربن (CO) گازی بی رنگ بی بو و بی طعم است که در نتیجه احتراق ناقص سوخت های فسیلی ایجاد خواهد شد. هنگامی که مونوکسید کربن استنشاق می شود با عبور از شش ها وارد هموگلوبین سلول های قرمز خون شده، پیوند بسیار محکمی با اتم های آهن خون ایجاد نموده و مانع از اکسیژن رسانی به هموگلوبین شده و علائمی همچون سر درد، ضعف جسمانی ، کبودی دست ها ، دور لب ها و در نهایت فرد دچار تنگی نفس شده و فوت می شود.
اگر به ریز آمار و حوادث ناشی از گاز گرفتگی را مورد بررسی قرار دهیم ، نقش دودکش در بیش از هفتاد درصد حوادث رخ داده شده مرگ خاموش پررنگ و اصلی بوده است. در این بین از نقش مهندسین ناظر در قبال گازگرفتگی در ساختمان ها نباید غافل بود. از آن جایی که دود کش های غیراستاندارد عامل بسیاری از حوادث گاز گرفتگی است ، در بسیاری از این حوادث ، ناظران و مجریان عمران و معماری نیز مقصر شناخته می شوند. البته همیشه بحث حوادث جانی مطرح نیست و خیلی از مواقع خسارت های مالی به علت اجرای سرخود و خارج از ضوابط تاسیسات متوجه ناظران و مجریان ساختمان ها است. نقش ناظرعمران، ناظرگاز و سازنده های ساختمان در تک تک مراحل ساخت بسیار مهم و پرمسئولیت است که در حادثه های رخ داده شده، نمی توان براحتی از آن ها گذشت کرد. بطور مثال کارهای اجرایی ساختمان به اتمام رسیده ، اما هنوز دریچه ی تامین هوا برای واحدها تعبیه نشده است.
در پایان کار هنگامی که کارشناس گاز می آید، مسلما تایید نمی شود و هزینه ی اصلاح مجدد بر عهده مجریان و ناظران خواهد بود، چراکه باید نقص موجود در نقشه را در مراحل اولیه ی راه به طراح انتقال می دادند. همچنین طبق مبحث هفده مقررات ساختمان، بازرسی دو تا سه ساله ی سامانه ی لوله کشی منازل و وسایل گاز سوز ، امری الزامی و قابل توجه است. امید است با توجه هرچه بیشتر مسئولین در لزوم نظارت دوره ای و بازرسی از تاسیسات داخل منازل چه قبل و چه بعد از ساخت و با بیشتر کردن آموزش های لازم و همگانی در مدارس و رسانه ها شاهد تلفات کمتری از شهروندان عزیزمان باشیم.
