اقتصادی

بهره‌وری زمینه‌ساز شکوفایی اقتصادی

آرش حسینی

با بهره‌وری می‌توان کارایی در تولید را ایجاد کرد. برای اینکه منابع موجود به طور کامل مورد استفاده قرار گیرد ، بهره ‌وری  برای ایجاد ارزش اجتماعی و خروجی را به حداکثر رساندن موثر است.

بهره ‌وری  ، مورد نیاز تمام سازمان‌ها و نهادهای اقتصادی و غیراقتصادی است تا مصرف منابع طبیعی را به حداقل رسانده و فرصت واقعی برای تولید بیش‌تر و کیفیت بهتر را فراهم آورد. لذا با بهره‌وری می‌توان در تولید، هزینه تولیدکنندگان را به حداقل رساند.

بهره ‌وری  می‌تواند مشکلات اقتصادی هر کشوری منجمله کشور‌مان ایران را برطرف کند. بهره‌گیری مناسب از همه منابع و امکانات خدادادی و جلوگیری از اتلاف فرصت‌ها و نعمت‌ها و اسراف، زمینه‌سازی رشد و شکوفایی مناسب اقتصادی و لازمه تحقق چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 است که با بهره ‌وری  صحیح امکانپذیر است.

استفاده کاربردی بهتر از منابع در فرهنگ ما سابقه‌ای دیرینه دارد. استعدادهای شگرف مادی، انسانی و فرهنگی کشور‌ها این قدرت را دارد تا با بهره‌گیری از میراث غنی علمی در فناوری و با استفاده از تجارب دیگران کارآمدترین برنامه را در جهت کاستن اتلاف به‌کار بندد. بهره ‌وری  ایمان راسخ برای پیشرفت انسان‌هاست. بهره‌وری در درجه اول یک دیدگاه فکری است که همواره سعی در بهبود مستمر وضع موجود دارد. در اینجا می‌توان به سیستم تولیدی شرکت تویوتا اشاره کرد، رویکردی سیستماتیک که افزایش بهره‌وری را به کار گرفته است که همان افزایش ستانده سازمان به داده آن است. تویوتا هدف اصلی بهره ‌وری  را حذف ضایعات، کاهش انبارداری، استفاده بهینه از منابع انسانی و تنوع تولید در راستای تامین نظر مشتریان می‌داند. لذا بهره‌وری در جهان مورد توجه بسیاری از شرکت‌های پیشرو قرار گرفته است.

مسوولان در شرایط کنونی اقتصادی کشور، برای اینکه بتوانند بهره‌وری را اجرایی کنند باید شناخت دقیق و نزدیک به واقع از وضعیت جاری و معیشتی مردم داشته باشند. ارتقای سطح بهره‌وری بی‌تردید از جمله ملزومات رشد اقتصادی است که البته با توجه به تغییر سهم نهاده‌های تولیدی و گسترش تاثیر تکنولوژی و سرمایه‌های انسانی، اهمیت روزافزونی نیز یافته است.

بالا بودن تورم در اقتصاد که در کشورمان در سال‌های اخیر دیده می‌شود یکی از مهم‌ترین عواملی است که رشد بهره‌وری کشور را با اخلال روبه‌رو می‌سازد. در واقع تورم بالا ، افزون بر دیگر پیامدهای نامطلوب رفاهی تاثیر بسزایی در کُند شدن فرایند رشد اقتصادی و کاهش بهره‌وری دارد. مسوولان ذی‌مدخل باید بتوانند بهره‌وری در کشورمان را از طریق صنعت، سازمان و منابع در اختیار، مانند نیروی کار، مواد اولیه، ماشین‌آلات، منابع طبیعی، دانش و … به صورت کارا و اثربخش به کالاها و خدمات مورد استفاده مردم تبدیل کنند.

اقتصاد ایران به رغم برخورداری از موهبت خدادادی نفت هنوز نتوانسته است در سطح بین‌المللی به جایگاهی مطلوب از حیث رشد اقتصادی دست یابد و رشد ناکافی بهره‌وری بی‌تردید در عدم تحقق این هدف تاثیرگذار بوده است. اما متاسفانه این موضوع نزد سیاست‌گذاران و حتی در میان پژوهشگران به شایستگی مورد توجه قرار نگرفته است. آنچه مسلم است ضرورت توجه به رشد بهره ‌وری  با کاهش هزینه‌های تولید و در نتیجه افزایش میزان تولید در اقتصاد کاهش تورم را سبب خواهد شد. بهره ‌وری  با توجه به کمیابی عوامل تولید نظیر نیروی انسانی متخصص، سرمایه و عوامل واسطه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

انتظار رو به رشد عموم مردم از رفاه اقتصادی باعث شده است تقاضا برای کالاها روندی صعودی داشته باشد. اکنون با توجه به محدودیت منابع و امکانات و رشد روزافزون میزان تقاضای مصرف‌کنندگان استفاده بهینه از امکانات موجود یکی از مهم‌ترین راهکارهای ممکن برای پر کردن شکاف بین عرضه و تقاضاست. به عبارت دیگر از طریق افزایش سطح بهره‌وری می‌توان کارایی بخش‌ها را افزایش داد و از این طریق میزان فعالیت‌های تولیدی و رشد تولید محصولات را ارتقا بخشید.

در این خصوص لازم به ذکر است که استقرار سازمان‌های مستقل مسئول مطالعات مرتبط با بهره‌وری از پایان جنگ بـین‌المللـی دوم، نخسـت در اروپـا و سپس در آسیا آغاز شد. در اروپا این جنبش با تأسیس آژانس بهره‌وری اروپایی شروع شد و در آسیا نیز با تأسیس سازمان بهره‌وری آسیایی ژاپن در سال 1955 مرکز بهره‌وری خود را به وجود آورد و در هند شورای ملـی بهـره‌وری در سال 1958 برپا شد. متعاقباً بسیاری دیگر از کشورهای آسیایی نیز به همین ترتیب مراکز بهره‌وری خـود را طی 15 سال گذشته برپا کردند. همکاری اقتصادی اروپا، در دهه 60 میلادی به شدت درگیـر در توسـعه و تـرویج اندیشه بهره‌وری بود. در دهه 60 نیز بسیاری از کشورهای آسیایی و اروپایی، مراکـز و شـوراهای بهـره‌وري ایجاد کردند.

گروه‌های بسیاری در این زمان از آمریکا دیدن کردند تا درباره شـیوه‌هـای انـدازه‌گیری و محاسبات بهـره‌وری آگاهی‌هـای لازم را به دست آوردند. در سال 1995 مرکز بهره‌وری ژاپن به عنوان هسته مرکزی حرکت بهره‌وری در این کشور با شعار اینکه دیدگاه بنیادین بهره‌وری شامل احترام به مردم به منظور ترویج و پیشبرد اهداف انسانی خواهد بود شکل گرفت.

در تاریخ 1344 شمسی نیز ایران به عضویت سازمان آسیایی بهره‌وری درآمد. در آن زمان هنوز تشکیلات سازمانی وجود نداشت. در 1367 شمسی مجلس شورای اسلامی ایران تمدید عضویت ایران در سازمان آسیایی بهره‌وری را تصویب نمود و وزارت صنایع سنگین وقت، مسؤلیت دبیرخانه‌ای آن را به عهده گرفت، تشکیلات بهره‌وری به ‌شکل مستقل در 1371 شمسی راه‌اندازی شد.

در پایان می‌توان گفت از آن‌جا که منابع کشور‌مان محدود است ، افزایش بهره ‌وری  به عنوان یک ضرورت اساسی برای ارتقای استاندارد زندگی مردم اهمیت دارد.

 

 

 

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا