کم‌کاری، مانع توسعه اقتصادی
بهبود کیفیت کار و افزایش بهره‌وری از جمله عواملی است که مسیر پیشرفت را هموار می‌سازد. اگر در جامعه کم‌کاری یا کارگریزی تحسین شده و زرنگی محسوب شود توسعه اقتصادی امکان‌پذیر نخواهد بود. عوامل مختلفی در شکل‌گیری فرهنگ کار در یک جامعه اثرگذار است. تغییر فرهنگ کار در جامعه اولین گام برای توسعه اقتصادی است.
به گزارش تفاهم آنلاین، در کشورهای توسعه نیافته آن قدر معضلاتی نظیر بیکاری و تورم اذهان جامعه را اشغال کرده که کمتر به عواملی مانند “کم‌کاری” یا “کارگریزی” پرداخته می‌شود. در حالی که کنترل کیفیت کار و افزایش بهره‌وری نقش بسزایی در توسعه اقتصادی کشور دارد.
کم‌کاری پدیده‌ای است که از آثار نمایان فرهنگ کار در هر جامعه‌ای است. ما در اینجا قصد داریم به بررسی فرهنگ کار در ایران و دلایل کم‌کاری، کارگریزی یا عدم تعهد شغلی ایرانیان بپردازیم.
فرهنگ کار چیست؟
به مجموعه باورها و ارزش‌های پذیرفته شده در در یک مجموعه کاری که در نهایت به تولید و ارزش‌آفرینی منجر می‌شود، فرهنگ کار گفته می‌شود. به بیان ساده‌تر میزان انضباط جمعی، مشارکت در کار گروهی، دلسوزی برای کار، پذیرش قواعد کاری، سازگاری با شرایط و باور به ارزش کار را می‌توان فرهنگ کاری نامید.
پایبندی به فرهنگ کار در یک مجموعه سبب می‌شود مواردی از قبیل کم‌کاری، فرار از مسئولیت، درخواست مرخصی مکرر و انجام سرسری کارها وجود نداشته باشد.
عوامل ایجاد فرهنگ کار در جامعه
-نظام فرهنگی حاکم بر جامعه
ارزش‌های حاکم بر جامعه به طور ناخودآگاه یک نظام فرهنگی را شکل می‌دهد که بر فرهنگ کار جامعه اثر می‌گذارد. اگر در جامعه کم‌کاری و کارگریزی به عنوان زرنگی تحسین شود و یا عدم پذیرش مسئولیت کار در بین مسئولین رده بالای جامعه رواج داشته باشد این نظام فرهنگی به تمام مجموعه‌های کاری سرایت خواهد کرد.
-تطابق با تصویر ذهنی و استعداد درونی
اگر در جامعه اشتغال افراد بر اساس استعداد ذاتی و تصویر ذهنی افراد صورت نگیرد پیامدهایی نظیر کم‌کاری را به دنبال خواهد داشت. به عنوان مثال جوانی که همواره به فضا علاقه داشته و تصویر ذهنی‌اش یک فضانورد موفق بوده ولی در رشته حسابداری پذیرفته شده و یا با پارتی به عنوان حسابدار استخدام شده هرگز کار خود را از روی علاقه انجام نمی‌دهد، آن را ارزشمند نمی‌داند و چه بسا از هر فرصتی برای فرار از کار و مسئولیت استفاده کند.
-احساس مفید بودن
انتخاب گزینشی و غیرتخصصی افراد و یا بی‌اعتنایی به مشاغل گوناگون در سطح جامعه سبب می‌شود بسیاری از افراد مفید بودن کار خود را درک نکنند. در حالی که در یک جامعه سالم همه مشاغل حتی کارگران ساده باید به ارزش کار خود و اهمیت آن در کل سیستم اعتقاد داشته باشند. در غیر اینصورت احساس بی‌فایده و بی‌ارزش بودن سبب کم‌کاری و کارگریزی می‌شود.
-میزان سازگاری
از دیگر عواملی که مانع رشد و پیشرفت در یک جامعه می‌شود عدم سازگاری و پذیرش تغییرات است. یک جامعه پویا نباید همواره در برابر تغییرات مقاومت کند. در محیط کار نیز مقاومت در برابر شرایط جدید و تغییرات مانع پیشرفت و توسعه اقتصادی جامعه می‌شود.
-وظایف روشن و واضح
یکی از بهانه‌های تکراری در موضوع کم‌کاری یا عدم پذیرش مسئولیت، ابهام در شرح وظایف افراد است. کلی‌گویی و عدم شرح جزئیات وظایف زمینه را برای اهمال و سوءاستفاده فراهم می‌سازد. این امر حتی در سطح امور کلان کشور نیز نمایان است. به طور مثال کسی می‌داند مسئول نظارت بر بازار کیست؟ مسئول کنترل آلودگی هوا چطور؟
راه‌حل کارگریزی چیست؟
شایسته‌سالاری و انتصاب افراد بر اساس تخصص و تجربه، تحسین ارزش ذاتی کار و بها دادن به تمام مشاغل در جامعه و آموزش ضمن خدمت برای کارکنان به منظور افزایش مشارکت آنها در تصمیمات نهایی؛ از جمله مواردی است که در ارتقای فرهنگ کار و حذف معضلاتی نظیر “کم‌کاری” در جامعه بسیار مؤثر است.
