چگونه بر دغدغه ی معیشت غلبه کنیم؟!
کمتر کسی است که در خانواده ی خود فرد بازنشسته نداشته باشد و از اینرو به خوبی می داند که بیشتر افراد پس از بازنشستگی دغدغه معیشت دارند.چرا که حقوق اندک بخش قابل توجهی از بازنشستگان در برابر تورم بی حد ومرز این روزها، معضلی است که همچنان به عنوان دغدغه ای جدی برای بازنشستگان است.
مثل اینکه بازنشتگی واقعا پایان کار و دغدغه های اجتماعی و معیشت نیست و همه ی بازنشستگان یک درد مشترک را فریاد می زنند: آن هم مشکلات و سختی هایی است که پس از سی سال آزگار زحمت برای این مرز و بوم هنوز همراهشان است. گرچه این روزها همسان سازی صورت گرفت وتا حدودی حقوق بازنشستگان افزایش یافته است. ولی از آن جایی که باز اقتصاد ایران غیر قابل کنترل است و تورم و گرانی روز افزون وجود دارد و قیمت هیچ کالایی کنترل نمی شود و هر دقیقه و هر روز قیمت ها افزایش می یابد، افزودن مبلغ اندکی به حقوق یا مستمری ها در هر سال مشکلی را از زندگی مردم حل نمی کند.
بازنشستگان به عنوان صاحبان تجربه و گنجینه علم در جامعه حضور دارند. افرادی که بهترین سال های زندگی خود را وقف جامعه و کشور خود نمودند. مسئولان ذیربط باید به این مهم توجه کنند که برای بهبود وضعیت معیشتی بازنشستگان به منابع مالی و درآمدی پایدار نیاز است، که البته این منابع مالی باید با سازوکارهای مدون تامین شود تا علاوه بر آنکه موجب خرسندی بازنشستگان می شوند، کمی از دغدغه های مالی آن ها بکاهد. از طرفی بحران ورشکستگی صندوقهای بازنشستگی در حال حاضر یکی از چالشهای اساسی اقتصاد ایران است. وضعیت مالی و اقتصادی صندوقهای بازنشستگی در ایران هم از منظر مدیریت نظام رفاه و تامین اجتماعی و هم مدیریت اقتصاد کلان به شرایط نگران کنندهای رسیده است. که با توجه به اهمیت صندوقهای بازنشستگی در کشور که معیشت میلیونها سالمند در کشور به وضعیت آنها گره خورده است، همواره این صندوقها در کشور ما درگیر مشکلات زیادی بودهاند. مشکلات حاکم بر این صندوقها، البته مربوط به عملکرد دولت فعلی یا قبلی نبوده و از سال ها قبل، این مشکلات وجود داشته است.
اما اگر واقعا تمام سازو کارهای دولتی را یک سمت قرار دهیم، چگونه بازنشستگان باید بر دغدغه ی معیشت غلبه نمایند. از دید بسیاری از افراد جامعه، بازنشستگی پایان دوره ی کار و تلاش است و افراد باید با تکیه بر مستمری دریافتی یا اوقات خود را در پارک ها همراه با هم سن و سال هایشان سپری نمایند اما واقعیت جهان امروز با تصورات عمومی که بازنشستگان را فرا گرفته، تفاوت های بسیاری دارد. بر اساس جدیدترین پژوهش ها، تعداد افرادی که در سنین بالای 55 سالگی به موفقیت دست یافته اند، به صورت روز افزونی در حال افزایش است. امروزه به واسطه ی افزایش طول عمر، افراد پس از بازنشستگی هنوز سال های زیادی را پیش رو دارند که حتی در مدت زمان قابل توجهی از آن توان جسمی و آمادگی و تمایل روحی برای اشتغال و پذیرش مسئولیت های شغلی را نیز دارا هستند و شناخت دقیق و بهره گیری مناسب از توانایی های فراوان بالقوه و بالفعل این گروه سنی می تواند بسترهای تقویت سرمایه های انسانی و اقتصادی را در جوامع فراهم کند. پس از بازنشستگی در جوامع امروزی با بهبود کیفیت زندگی و افزایش امید به زندگی بیشتر می شود. مسائل مذکور تاثیر مستقیم و غیر مستقیم بر روحیه ی بازنشستگان را باعث شده و حضور آنان در در روابط شغلی و ادامه ی فعالیت های روزمره در کاهش این احساس تنهایی و پیامدهای ناشی از آن تا حد قابل توجهی تاثیرگذار است.
توانایی کارآفرینی از جمله ضرورت ها در عرصه ویژگی های فردی و قابلیت های افراد در جوامع هزاره سوم و از جمله عوامل رشد و توسعه و نیز یکی از شاخص های تاثیرگذار در رصد کردن شرایط اقتصادی و اجتماعی یک جامعه است. برخی مطالعات در کشورهای توسعه یافته نشان می دهد، اغلب افراد پس از بازنشستگی تمایل به اشتغال نشان می دهند و حتی بسیاری از آنان بصورت فردی، خانگی یا سازمانی شاغل می شوند. البته انگیزه ی اقتصادی جز لاینفک تمایل مجدد بازنشستگان به شروع کار جدید و کارآفرینی است، اما با این حال گذشته از عوامل اقتصادی و بهبود شاخص هایی همچون کیفیت زندگی، عوامل روانی و اجتماعی نیز در احساس نیاز به اشتغال افراد پس از بازنشستگی نیز بسیار تاثیرگذار است. مهارت های ابتدایی می توان به ایده های بکر و نو جامه عمل پوشاند. در نتیجه تعجب آور نیست که فردی با سنین بالا و عمری سرشار از تجربه موفقیت را لمس کنند. بنابراین به توانایی های خود ایمان داشته باشید و بدانید که اگر حساب شده عمل کنید، احتمال کامیابی و پیروزی شما بسیار بیشتر از سایر مقاطع سنی خواهد بود و لذت فوق العاده ای در اداره تجارتی جدید تجربه خواهید کرد. در هر صورت، توجه هر چه بیشتر به معیشت این قشر بطور مستقیم و غیر مستقیم تضمین کننده سلامت جامعه است و اثرات روانی آن نه تنها در زندگی فرد بازنشسته، بلکه در جامعه به شدت ملموس خواهد بود.
مهندس مهسا صالحی