پله پله تا نوشتن پروپوزال
اگر دانشجوی دوره دکتری یا کارشناسی ارشد هستید، دیر یا زود، زمان نوشتن پروپوزال فرا می‌رسد. اصلاً عجیب نیست وقتی شروع به نگارش پروپوزال می‌کنید، سردرگم شوید. بخش عظیمی از این سرگردانی به این دلیل است که نمی‌دانید پروپوزال دقیقاً متشکل از چه بخش‌هایی است و در هر بخش از پروپوزال، باید چه مطالبی را بگنجانیم! هر پروپوزال شامل یک سری بخش مشخص است که اگر آن‌ها را بشناسید و هدف‌شان را بدانید، می‌توانید به راحتی، پروپوزالی کامل و متقاعدکننده را به استاد راهنمای‌تان تحویل دهید.
در این مطلب، هر آنچه باید در مورد پروپوزال و قسمت‌های مختلف آن بدانید برای‌تان خواهیم گفت. با ما همراه باشید!
پروپوزال چیست؟
پروپوزال یکی از مراحل مهم نوشتن پایان نامه در دوره کارشناسی ارشد و دکتری است. پروپوزال باید کامل و منحصربه‌فرد باشد و زمینه انجام پایان‌نامه را فراهم کند. در واقع، پروپوزال باید نقشه مسیری برای انجام پروژه نهایی‌تان باشد. پروپوزال مانند فهرستی برای پروژه پژوهشی‌تان است و طی آن، می‌توانید بگویید قرار است چه مواردی را بررسی کنید و چگونه داده‌های‌تان را گردآوری و تحلیل کنید. البته قرار نیست در پروپوزال‌تان، جزئیات کامل را بیان کنید، چرا که ممکن است برخی جزئیات، در مسیر نگارش پایان‌نامه، تغییر کند.
انتخاب موضوع پایان نامه
هنگام نگارش پروپوزال، باید در مورد موضوع پایان‌نامه‌تان فکر کنید. اما موضوع پایان نامه باید چگونه باشد؟ در واقع، باید موضوعی را برای پایان‌نامه‌تان انتخاب کنید که کاملاً شفاف باشد و همچنین، بیش از حد گسترده نباشد. به عبارت ساده، موضوع پایان نامه‌تان را باید با نگاهی واقع‌گرایانه انتخاب کنید، نه با نگاهی ایده‌‌آل‌گرایانه! اگر با ایده‌آل‌گرایی پیش بروید، موضوعی را انتخاب خواهید کرد که بیش از حد، گسترده است و با نگارش یک پایان نامه، نمی‌توان انجامش داد. بنابراین، کمال‌گرایی را کنار بگذارید!
پروپوزال شامل چه قسمت‌هایی است؟
و اما پروپوزال شامل چه قسمت‌هایی است؟ هر پروپوزال شال چند بخش کلیدی است. مقدمه، روش‌شناسی، هدف و مرور ادبیات تحقیق از بخش‌های اصلی هر پروپوزال است. اما هر کدام از این قسمت‌های کلیدی شامل چه مطالبی است؟ در ادامه، برای‌تان گفته‌ایم هر کدام از این قسمت‌ها شامل چه مطالب است.
مقدمه
مقدمه اولین بخش از پروپوزال است. در این قسمت، باید سوال تحقیق‌تان را مشخص کنید و زمینه را برای بیان آن مهیا کنید.
روش‌شناسی پایان نامه
در بخش روش‌شناسی پایان‌نامه، باید مشخص کنید که قرار است از چه منابعی برای پژوهش‌تان استفاده کنید و همچنین، می‌بایست مشخص کنید که قصد دارید چه داده‌هایی را از این منابع گردآوری کنید، داده‌های کمی یا کیفی. اگر پژوهش‌تان کمی است، باید در مورد پرسش‌نامه‌تان صحبت کنید و مشخص کنید قرار است چند نفر در این مطالعه شرکت داشته باشند. در واقع، باید بگویید قرار است پزسش‌نامه‌ها را میان چند نفر توزیع کنید.
همچنین، می‌توانید جزئیاتی را در مورد رویکرد مورد نظرتان در پروپوزال بگنجانید و دلیل انتخاب آن را شرح دهید. در واقع، می‌بایست بگویید چرا این رویکرد برای‌تان ارحج بوده است. به طو رخلاصه، در بخش روش‌شناسی، باید بگویید قرار است چه کاری را از چه طریقی انجام دهید!
هدف
در پروپوزال، باید هدف‌تان را از اهداف پژوهش بیان کنید. در واقع، باید بدانید که قرار است با نگارش پایان نامه، به چه هدفی برسید و پیش‌بینی می‌کنید قرار است به چه نتایجی برسید. علاوه بر اینها، در پروپوزال، باید بگویید که قرار است از چه طریقی، به هدف‌تان برسید. به عبارت ساده، در این قسمت، باید بگویید قرار است در پایان‌نامه‌تان، به چه چیزی برسید و کدام سوال مهم را پاسخ دهید.
مرور ادبیات تحقیق
مرور ادبیات تحقیق یکی دیگر از بخش‌های مهم پروپوزال است. در این قسمت، باید فهرستی از کتاب‌ها، مقالات و مطالب مورد استفاده‌تان ارائه دهید. در واقع، در این قسمت، باید توضیحی در مورد پژوهش‌هایی که پیش از این، در مورد موضوع مورد نظرتان انجام شده است ارائه دهید. در این قسمت، می‌توانید نشان دهید که پژوهش‌تان تا چه اندازه، به پژوهش‌های پیشین نزدیک است و چه تفاوت‌هایی با آن‌ها دارد. یادتان باشد که مرور ادبیات تحقیق صرفاً به معنای نام بردن از پژوهش‌های مشابه نیست، بلکه باید تحلیلی از آن‌ها ارائه دهید و از این طریق، نشان دهید آن‌ها را خوانده‌اید و به خوبی، درک کرده‌اید.
محدودیت‌های پژوهش
در آخر، باید به محدودیت‌های پژوهش‌تان اشاره کنید. برخی موضوعات به مسائل پیچیده‌ای مربوط می‌شوند و در نهایت، محدودیت‌هایی را در مسیر پژوهش قرار می‌دهند. با بیان محدودیت‌ها و پیچیدگی‌ها، نشان می‌دهید که به موضوع مورد نظرتان احاطه کافی دارید.
سخن آخر
وقتی وارد مقطع کارشناسی ارشد و دکتری می‌شوید، ناگزیر، باید به فکر نگارش پایان‌نامه و بالطبع، پروپوزال باشد. در پروپوزال، باید مسیر نگارش پایان‌نامه‌تان را مشخص کنید و همچنین، نشان دهید موضوع پیشنهادی‌تان ارزشمند و قابل اجرا است و شما نیز مسیر اجرای آن را می‌شناسید. معمولاً، هر پروپوزال شامل قسمت‌هایی مانند مقدمه، روش‌شناسی، هدف، مرور ادبیات تحقیق و محدودیت‌های پژوهش است. با شرح هر کدام از این سرفصل‌ها، نشان می‌دهید به موضوع مورد نظرتان احاطه کامل را دارید و می‌توانید از پس انجام آن بر بیایید.
