نفت، دیگر طلای سیاه نیست

به گزارش تفاهم آنلاین، با ظهور فناوری‌های نوین در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باورند لقب طلای سیاه دیگر در مورد نفت کاربرد نخواهد داشت.

نفت این طلای سیاهی که در قرن بیستم نیروی محرک اقتصاد، خودروها و حتی جنگ‌ها و جغرافیای سیاسی در دنیا بود امروزه رو به افول است. نظام انرژی در جهان در حال تغییر است و این تغییرات به سادگی صورت نخواهد گرفت.

ظهور صنعت انرژی‌های پاک

در حالی که در سالهای ابتدایی قرن بیست و یکم هستیم جهان، شوک ناگهانی افول نفت را به بدترین شکل ممکن تجربه کرده است. حالا حقایق دردناک یکه‌تازی صنعت نفت در عمل نمایان شده است. گرچه پیش از این نیز جهان بارها سقوط قیمت طلای سیاه را تجربه کرده بود ولی این بار کاملاً متفاوت بود.

خطر تغییرات اقلیمی و ورود صنعت انرژی‌های پاک، بازارهای سرمایه را نیز متحول کرده‌اند. در آمریکا در حالی که به سرمایه‌گذاران طلای سیاه ضرر سنگینی وارد شد سهام تولید برق با استفاده از انرژی پاک بیش از 40 درصد رشد کرد.

با نفوذ انرژی‌های پاک به بازارهای سرمایه اکنون دولت‌ها در پی ایجاد زیرساخت‌های لازم برای بهره‌گیری از سوخت‌های سالم و پاک هستند. حالا موضوع انرژی‌های پاک در تبلیغات نامزدهای انتخابات آمریکا و مصوبات کمیسیون اروپا هم به عنوان یکی از مسائل اساسی برای آینده مطرح می‌شوند.

خطرات تغییر نظام انرژی دنیا

بی‎ثباتی در کشورهای تولیدکننده نفت

علیرغم همه اقدامات و ادعاها بسیاری از کشورهای تولیدکننده نفت، اقتصادی کاملاً وابسته به نفت دارند. لذا کاهش ارزش طلای سیاه می‌تواند ثبات سیاسی و اقتصادی آنها را در معرض خطر قرار دهد. کشورهایی مانند عربستان که با تکیه بر منابع نفتی خود با پرداخت سوبسید و رانت کشور را اداره می‌کردند با مشکلات اساسی مواجه خواهند شد.

تغییر معادلات سیاسی

اهمیت استراتژیک نفت، پایه و اساس بسیاری از معادلات سیاسی در جهان است. رقابت کشورها برای حضور و تسلط بر مناطقی مانند خاورمیانه در حقیقت به دلیل منابع نفتی موجود در آن است. بنابراین با کاهش ارزش طلای سیاه مواضع کشورها و به ویژه ابرقدرت‌ها و در نتیجه معادلات سیاسی جهان نیز متحول خواهد شد.

نکته قابل تأمل در این حوزه، ظهور ابرقدرت‌های جدید در دنیاست. زیرا کشور یا کشورهایی که بتوانند تأمین انرژی‌های پاک را بر عهده بگیرند پیشتاز عرصه معادلات جهانی خواهند بود.

قدرت بلامنازع چین

در حال حاضر حدود 70 درصد قطعات سیستم انرژی خورشیدی و حدود 45 درصد توربین‌های بادی و حدود 70 درصد باطری‌های لیتیوم یونی دنیا در چین تولید می‌شود. بخش اعظم تصفیه مواد معدنی مورد نیاز برای تولید انرژی‌های پاک نیز در چین انجام می‌شود. بنابراین کشور چین به طور گسترده بر ساخت ترکیبات اصلی و توسعه فناوری‌های تولید انرژی‌های پاک تمرکز کرده است.

در نتیجه چین که از موهبت منابع طلای سیاه بی‌بهره بود تلاش می‌کند تا به تولیدکننده برق پاک در دنیا تبدیل شود. علاوه بر آن همین حالا نیز کشور چین سرمایه‌گذاری در عرصه محصولاتی نظیر خودروهای برقی را نیز آغاز کرده است. بنابراین تحول در نظام انرژی دنیا ممکن است چین را به قدرت بلامنازع جهان تبدیل کند.

چه باید کرد؟

با توجه به خطرات و پیامدهای انرژی‌های فسیلی در تغییرات اقلیمی کره زمین؛ برای حفظ سلامت بشر، گذر از این مرحله کاملاً ضروری است. هر گونه ممانعت در پذیرش انرژی‌های تجدیدپذیر عبور از این مرحله را دشوارتر می‌سازد. تنها باید امیدوار بود که تغییرات حاصل از حذف طلای سیاه از معادلات جهانی با کمترین تنش سپری شود.