مزایا و معایب صادرات به کشورهای همسایه
صادرات به کشورهای همسایه در شرایط تحریم یکی از معدود راههای کسب درآمد ارزی برای کشور است. بنابراین بها دادن به صادرکنندگان معتبر و باتجربه و حمایت از آنان باید در دستور کار دولت قرار گیرد. گرچه این موضوع در کنار مزایای فراوان، معایبی نیز دارد، اما بهترین گزینه برای توسعه صادرات کشور محسوب می‌شود.
به گزارش تفاهم آنلاین، به دلیل مسائل سیاسی و محدودیت‌های خاصی که کشور ما با آن روبروست صادرات به کشورهای همسایه در استراتژی صادراتی ایران در اولویت قرار دارد.
البته متأسفانه علی‌رغم تأکید مسئولان بر این موضوع در سه ماهه اول سال 99 میزان صادرات به کشورهای همسایه با کاهش قابل توجهی روبرو بوده است.
مطابق آمار اعلام شده صادرات ایران در سه ماهه نخست سال 99 از لحاظ ارزشی 47 درصد و از لحاظ وزنی 44 درصد کاهش داشته است. البته بخشی از این رکود به دلیل شیوع ویروس کرونا و بسته بودن مرزها رخ داده است.
با این وجود این میزان کاهش قابل توجیه به نظر نمی‌رسد. مروری بر مزایا و معایب این موضوع می‌تواند ارزش آن را بیشتر نمایان سازد.
مزایای صادرات به کشورهای همسایه
دور زدن تحریم‌ها
در تمام سال‌هایی که به دلیل وجود تحریم‌های ظالمانه اغلب کشورهای دنیا از مراوده تجاری با ایران پرهیز کردند. صادرات به کشورهای همسایه تنها منبع کسب درآمد ارزی برای کشور بوده و هست.
بنابراین تجربه ثابت کرده با تکیه بر منابع طبیعی موجود در کشور و مراودات تجاری با کشورهای همسایه نیاز کشور کاملاً برآورده می‌شود.
کاهش هزینه حمل و نقل
بخشی از هزینه صادرات کالا مربوط به هزینه حمل و نقل آن است. بدیهی است کاهش مسافت نقش مهمی در کاهش هزینه‌‌ها و سهولت مراودات دارد.
کاهش هزینه و زمان نگهداری کالا
در صادرات محصولات کشاورزی و دامی موضوع زمان نگهداری اهمیت ویژه‌ای دارد. لذا ارسال محصولات کشاورزی به کشورهای همسایه امکان فاسد شدن و ضرر تجار را کاهش می‌دهد.
پل ارتباط با سایر کشورهای دنیا
هریک از کشورهای همسایه ظرفیت‌هایی دارند که می‌توان در مراحل بعدی از آن استفاده نمود. به عنوان مثال کشور ترکیه می‌تواند پل ارتباطی ما برای ورود به بازار اروپا باشد. کشور ارمنستان نیز می‌تواند واسطه دسترسی به منطقه قفقاز باشد.
معایب صادرات به کشورهای همسایه
عدم وجود زیرساخت‌های بانکی
در شرایط تحریم که امکان تبادل مالی در بانک‌های بین‌المللی برای کشور وجود ندارد صادرکنندگان برای انجام معاملات با کشورهای همسایه نیز با مشکل روبرو هستند. آنها باید برای دریافت بدهی خود به این کشورها سفر کنند که خود هزینه سنگینی به آنها تحمیل می‌کند.
معاملات ریالی
برخی از کشورهای همسایه برای معامله با تجار کشور ما از ریال استفاده می‌کنند. با توجه به اهمیت درآمد ارزی حاصل از صادرات، این بخش از معاملات، ارزش چندانی برای کشور ندارد.
بخش‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های ارزی
بحران ارزی ناشی از تحریم‌ها و برخی بخش‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های ناگهانی در کشور، ضررهای سنگینی را به صادرکنندگان تحمیل می‌کند. با توجه به نیاز کشور به درآمد ارزی حاصل از صادرات باید به تجربه و تعهد صادرکنندگان معتبر و سابقه‌دار بها داده شود.
ورود افراد تازه‌وارد به عرصه صادرات در چنین شرایط بحرانی هم به اعتبار کشور در بازارهای خارجی لطمه وارد می‌کند و هم موجب هدر رفتن ارز دولتی می‌شود.
سخن آخر
در کنار تمام مشکلات موجود در مسیر صادرات به کشورهای همسایه باید به هر شکل ممکن این ارتباط را تقویت کنیم. به ویژه آن که اغلب کشورهای همسایه در زمره کشورهای در حال توسعه محسوب شده و تقاضای واردات در آنها بالاست.
باید از تجربه بازار کشور عراق که تا چند سال پیش انحصاراً در اختیار ما بود ولی امروز رقابت شدیدی در آن جریان دارد درس بگیریم. هیچ بازاری در انتظار نمی‌ماند و همیشه رقیبی برای غصب جایگاه ما در انتظار است.
