ایزوایکو در انتظار حمایت راهبردی دولت

مهین حیدری: امروزه و با توسعه دستاوردهای علمی و فنی، حمل‌ و نقل دریایی نقش مهمی در اقتصاد جهانی دارد، چرا که نزدیک به 80درصد تجارت جهانی را تشکیل می‌دهد و اثرگذاری آن بر توسعه اقتصادی امری بدیهی و آشکار است.

حمل‌ونقل دریایی و فعالیت‌های مرتبط با آن تأثیر زیادی بر اقتصاد دارند و به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر بسیاری از صنایع تأثیر می‌گذارند. درحالی‌که حمل‌ونقل دریایی به‌عنوان محور اصلی تجارت جهانی در نظر گرفته می‌شود، طیف وسیعی از صنایع دیگر نیز به‌شدت به آن متکی هستند، زیرا باعث رونق این مراکز تولیدی می‌شود.

همان‌طور که به آن اشاره شد، حمل‌ونقل دریایی و فعالیت‌های مرتبط با آن شامل کشتی‌سازی، تعمیرات و فعالیت‌های بندری، نزدیک به 40 درصد ارزش‌افزوده و 24درصد اشتغال در حوزه اقتصاد آبی را شامل می‌شود. این بخش شامل طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها است و توأم با فعالیت‌های بندری و گروه‌های لجستیکی، تأثیر زیادی بر توسعه بخش‌های دریایی و تجارت دارد که به نوبه خود باعث رشد اقتصادی و ایجاد شغل می‌شود.

حمل‌ونقل دریایی علاوه بر اثربخشی بر رشد و توسعه اقتصادی، تأثیر زیادی بر توسعه پایدار نیز دارد، زیرا به‌عنوان یک روش حمل‌ و نقل دوستدار محیط‌زیست در نظر گرفته می‌شود. اگرچه فعالیت‌های دریایی به محیط‌زیست آسیب می‌رسانند، اما این اثرگذاری در مقایسه با حمل‌ونقل جاده‌ای به‌طورقطع کمتر است.

علاوه‌برآن در مقیاس جهانی، حمل‌ونقل دریایی نسبت به حمل‌ و نقل هوایی و زمینی تأثیر قوی‌تری بر رشد اقتصادی دارد؛ اما این بخش همچنان در کشورهای درحال‌توسعه از جمله ایران، تأثیر چندانی بر رشد اقتصادی ندارد و به‌صورت جدی موردتوجه نبوده است.

مجتمع کشتی‌سازی و صنایع فراساحل ایران (ایزوایکو) از جمله زیرساخت‌های دریایی و راهبردی کشور است که در مدت نیم‌قرن فعالیت مستمر و بی‌نظیر خود، توانسته خدمات شایانی به بخش حمل‌ونقل دریایی و تجارت خارجی کشور ارائه کند. زیرساختی که به‌واسطه طرح‌های توسعه اجرا شده پس از انقلاب و با جان‌فشانی مدیران، مهندسان و کارگران ساعی این مجموعه، موجب رکوردشکنی‌های خیره‌کننده و تبلور عینی شعار «ما می‌توانیم» شده است.

ساخت سه کشتی اقیانوس‌پیما، رکوردشکنی در تولید و نصب سکوهای نفتی و گازی در چندین فاز راهبردی پارس جنوبی و واگذاری پروژه‌های مهم ملی و حیاتی در حوزه حمل‌ونقل دریایی و صنایع وابسته به این مجموعه، باعث شده نام صنعت دریایی به ایزوایکو گره بخورد.

با وجود شکل‌گیری برخی شرکت‌های تعمیراتی و ساخت کشتی در کشور، ایزوایکو با در اختیارداشتن امکانات بی‌نظیر لجستیکی و زیرساخت‌های لازم برای تعمیر و ساخت انواع شناورهای کوچک، متوسط بزرگ‌مقیاس همواره به‌عنوان یک پیمانکار مهم صنعت دریایی به شمار می‌رود و به‌نوعی یکه‌تاز این میدان است.

اگرچه با بررسی‌های صورت‌گرفته ظرفیت تعمیراتی این مجتمع در غالب فصول سال تکمیل یا در خور توجه است؛ اما تنها بین 10 تا 20 درصد ظرفیت ساخت کشتی‌های بزرگ‌مقیاس و متوسط این مجموعه مورداستفاده قرار می‌گیرد.

اما اواخر سال گذشته خبری خوشحال‌کننده از سوی مدیرعامل شرکت ملی نفت‌کش منتشر شد که بر مبنای توافق‌های اولیه، این شرکت قرارداد ساخت چهار فروند نفتکش با ایزوایکو را به مراحل پایانی خود رسانده است. اما تا این لحظه خبری رسمی از انعقاد قرارداد با این مجموعه منتشر نشده است.

به نظر می‌رسد باتوجه‌به تجربه پیشین شرکت‌های دولتی و دست رد شرکت‌های خارجی به کشورمان و لغو یک‌طرفه قرارداد ساخت کشتی از سوی آن‌ها و از سوی دیگر باتوجه‌به ظرفیت‌های مهم دریایی و زیرساخت‌های موجود در ایزوایکو که معیشت نزدیک به پنج هزار کارگر بومی هرمزگان به فعالیت و رونق این مجموعه وابسته است، نهایی‌شدن این قرارداد با ایزوایکو منجر به رونق تولید و اشتغال هم در این مجموعه و هم در سایر صنایع وابسته می‌شود.

امیدواریم که با تثبیت و نهایی‌شدن این قرارداد از سوی مجموعه‌های مرتبط دولتی، روح امید در دل یکایک کارگران این مجموعه که به‌صورت کاملاً” خودگردان مدیریت و هزینه‌های آن تأمین می‌شود، زنده شود.