حسین حاجیلو در گفتگو با خبرنگار مهر درباره اقدام اخیر FATF در قرار دادن ایران در لیست اقدامات متقابل گفت: عصر جمعه ۲ اسفند گروه ویژه اقدام مالی اعلام کرد اقدامات مقابله‌ای علیه ایران را فعال کرد و ایران را در «لیست کشورهای پرریسکی که باید علیه آنان اقدامات مقابله‌ای صورت بگیرد» قرار داد.

وی افزود: از سال ۹۵ برنامه ۴۱ ماده‌ای گروه ویژه اقدام مالی که ایران تعهد به اجرای آن داده بود، آغاز شد، طیب نیا وزیر وقت اقتصاد نیز آن را به اجرا گذاشت که پس از آن FATF اعلام کرد ایران را از لیست کشورهای مشمول اقدامات مقابله‌ای تعلیق کرده است.

این کارشناس اقتصادی افزود: این ادعای FATF از آن زمان هم صحیح نبود و هیچگاه اقدامات مقابله‌ای علیه سیستم مالی ایران به تعلیق درنیامد. بخصوص که مهمترین بند از اقدامات مقابله‌ای FATF که همان EDD (شناسایی مشتری به صورت تقویت شده) است، از همان ابتدا اعمال می‌شدو در سال ۹۵ نیز علیرغم اینکه اعلام کردند ایران تعلیق شده، این بند تعلیق نشد و برقرار ماند.

وی افزود: از موارد ۹ گانه مربوط به اقدامات مقابله‌ای، یک بند آن اجرا می‌شد، سه بند دیگر هم در ۸ ماه گذشته در دو نشست قبلی FATF فعال شده بود. از سوی دیگر این ۹ بند یکسان و هم وزن نیستند که قطعاً بند EDD به عنوان مهم‌ترین بند اقدامات مقابله‌ای، همواره در حال اجرا علیه سیستم مالی ایران بوده است. بنابراین آنچه روز جمعه اعلام شد، این بود که ۵ مورد باقی مانده از ۹ بند اقدامات مقابله‌ای نیز به همراه ۴ بندی که قبلاً فعال شده بود، به طور کامل علیه ایران اجرایی می‌شود.

حاجیلو گفت: بنابراین روز جمعه اتفاق خاصی از سوی FATF علیه ایران رخ نداده است؛ اولاً بندهای ۵ گانه اقدامات مقابله‌ای که جدیداً به ۴ بند قبلی افزوده شده، از درجه اهمیت کمتری نسبت به آن ۴ بندی قبلی برخوردار است و عمدتاً توصیه به کشورهای دیگر برای روابط مالی با ایران است و ثانیاً این توصیه‌ها بر شرایط ایران اثری ندارد چون ایران تحت شدیدترین تحریم‌های بانکی فراسرزمینی آمریکا قرار دارد و بازیگران اقتصادی خارجی بیش از آنکه از اقدامات مقابله‌ای FATF هراس داشته باشند، از جرایمی که آمریکا علیه آنها اعمال می‌کند، هراس دارند.

وی با تأکید بر اینکه بیانیه روز جمعه FATF نهایتاً آثار روانی، آن هم کوتاه مدت، خواهد داشت، افزود: اقدامات مقابله‌ای که علیه کشور اتفاق می‌افتد، طبق یادداشت تفسیری توصیه شماره ۱۹ است به عبارت دیگر، این ۹ اقدام مقابله‌ای علیه سیستم مالی کشورهای مورد نظر FATF از جمله ایران، در توصیه شماره ۱۹ FATF ذکر شده است. در این توصیه نامه، گروه ویژه اقدام مالی از سایر کشورها می‌خواهد تا اقدامات مقابله‌ای خود علیه ایران را فعال کنند.

کارشناس اقتصادی تصریح کرد: بر خلاف ادعای عجیب موافقان الحاق به کنوانسیون‌های مربوط به FATF که در یکی دو سال اخیر در داخل کشور مطرح می‌کردند مبنی بر اینکه اگر ایران به این کنوانسیون‌ها ملحق نشود و اقدامات مقابله‌ای علیه ایران فعال شود، همه مبادلات مالی ایران قطع می‌شود، باید گفت که اولاً در توصیه نامه شماره ۱۹ FATF به کشورهای دیگر، به هیچ عنوان صحبتی از قطع روابط زده نشده و ثانیاً در حالی که در لیست اقدامات مقابله‌ای FATF هستیم، روابط اقتصادی ما با خارج از کشور همچنان برقرار است. در روزهای آتی هم خواهیم دید که ادعای موافقان FATF یک ادعای کاملاً غیر فنی و غیر کارشناسی بوده و صرفاً یک ادعای سیاسی برای فضاسازی در خصوص تصویب کنوانسیون‌های FATF بود.

وی ادامه داد: از آنجایی که تحریم هستیم، بسیاری از تبادلات پولی و مالی ما از روش‌های غیر بانکی در حال انجام است که به روش تبادل از مسیر صرافی‌ها می‌توان اشاره کرد. با قرار گرفتن ایران در لیست اقدامات مقابله‌ای FATF، انتقال و جابه جایی پول و ارز با دیگر کشورها را می‌توانیم آزادانه تر پیگیری کنیم. چراکه در شرایط تحریمی ، شرکای خارجی اقتصادی ایران هراس داشتند که اطلاعات مالی ایران با آنها به واسطه همکاری کشورمان با FATF ردیابی و به دست مقامات وزارت خزانه داری آمریکا برسد و فعالیت‌های آنها با ایران لو رفته و آمریکا آنان را تنبیه کند.

به گفته حاجیلو، با قرار گرفتن ایران در لیست اقدامات مقابله‌ای FATF و عدم اجرای کامل استانداردهای FATF، این بازیگران اقتصادی بین المللی نسبت به حفظ اطلاعات مالی و عدم افشای این اطلاعات امیدوارتر شدند. بنابراین حتی فضا بازتر می‌شود. فعالان غیر رسمی اقتصادی از تحریم‌ها و جرایم آمریکا واهمه دارند. بر خلاف ادعای موافقان FATF که ادعا می‌کنند کشورهای دوست مانند چین و روسیه هم توصیه کرده‌اند که ایران با FATF همکاری کامل داشته باشد، اتفاقاً آنها خوشحال هم می‌شوند که ما استانداردهای این نهاد را بطور کامل اجرا نکنیم، چون تبادلات مالی چینی‌ها با ما نیز در حال حاضر از مجاری غیر رسمی است و با این روند، خیال آنها راحت تر خواهد شد.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا تا کنون که به توصیه‌های FATF عمل می‌کردیم، اقدام اشتباهی بوده یا خیر؟ گفت: اقدام ایران از آنجایی نادرست بود که در مذاکرات با FATF تعهد کردیم تا ۴۱ بند از مفاد توصیه‌های این نهاد را اجرایی کنیم در مقابل نیز آنها متعهد شدند که اقدامات مقابله‌ای علیه ایران را تعلیق کنند که این اتفاق افتاد اما در نشست‌های بعدی FATF این تعهد خود را زیر پا گذاشتند و با برگرداندن ۳ بند از مواد ۹ گانه اقدامات مقابله‌ای، توازن توافق را به هم زدند؛ این در حالی است که ما در مذاکرات، هیچ گونه بند یا ماده‌ای که برای FATF ضمانت اجرایی در خصوص انجام تعهداتش برای ایران بیاورد، به توافق نامه اضافه نکردیم.

حاجیلو درپاسخ به این سوال که «واکنش بهینه ایران به اقدام روز جمعه FATF چه می‌تواند باشد» ، اظهار داشت: کاری که ما باید بکنیم این است که تعداد زیادی از تعهداتی که در توافق با FATF داشتیم را برگردانیم هرچند که برخی از آنها از قبیل انضباط مالی بانک‌ها، به سود کشورمان هم بود اما بخشی از آنکه در خصوص انتقال اطلاعات اقتصادی و مالی به خارج از کشور، باید مورد تجدید نظر قرار گیرد و به حالت قبل از توافق با FATF برگردد.