آیت الله «ربانی» عالمی پیشتاز در سنگر انقلاب و یاور محرومان

رضا بهنام – خراسان جنوبی- آیت الله «محمد ابراهیم ربانی» عالم مجاهد خراسان جنوبی؛ فرزند «محمد علی» و نواده شیخ محمد رضا ربانی مهمویی بیرجندی در سال 1306 (ه.ش) در بیرجند دیده به جهان گشود؛ پس از تحصیل علوم مقدماتی در بیرجند نزد پدر و آقای رضوانی مهمویی به‌منظور تکمیل به حوزه علمیه قم رفت.
وی که در قم نزد مرحوم صدوقی و سید موسی علم و فقه آموخت در سال 1329 (ه. ش) برای تحصیل به نجف اشرف مهاجرت کرد و پس از مدتی از هشت نفر از علما همچون میرزا حسین بجنوردی، آیت‌الله سید محمود شاهرودی و امام خمینی (ره) اجازه اجتهاد و از مرحوم حاج آقا بزرگ تهرانی اجازه روایت حدیث دریافت کرد.
آیت‌الله ربانی اولین امام جمعه بیرجند پس از انقلاب بود و سال‌ها در دیوان عالی کشور و شورای عالی قضایی مسئولیت داشته است و هم اکنون عده‌ای از شاگردان این عالم نام آشنا در پست‌های قضایی مشغول خدمت هستندحجت الاسلام «اسماعیل دیانی»، که هم دوره طلبگی آیت الله ربانی بوده است به خبرنگار خبرگزاری شبستان گفت: آیت الله ربانی مهمویی در سال 1322 به بیرجند مشرف و از این شهر برای تحصیل، عازم نجف اشرف شد و اجازه اجتهاد را علمای گرانقدر آن زمان دریافت کرد.
حجت الاسلام دیانی با بیان اینکه آیت الله ربانی مدتی مسئول شورای عالی قضایی و دیوان عالی کشور بود، می افزاید: وی از نظر جنبه علمی شخصیت بزرگ و برجسته ای بود که از طرف علما اجازاتی داشت.
وی می گوید: آیت الله ربانی، آثار، خدمات و تبلیغات زیادی برای انقلاب اسلامی داشته و خود دانشگاه علم بودند که بی آلایشی، زندگی ساده و معمولی و تشریفاتی نبودن از ویژگی های خاص این عالم مجاهد و انقلابی بود.
حجت الاسلام «حسین میرزایی» هم که از روحانیون قدیمی بیرجند، بازنشسته حوزه عقیدتی نیروی انتظامی و از شاگردان ممتاز آیت الله ربانی است؛ در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان ضمن عرض تسلیت به مردم بزرگ خراسان جنوبی و علمای شیعه گفت: آیت الله ربانی عالم فقیه و از شاگردان مرحوم آیت الله سید محمود شاهرودی و آیت الله خوئی بود که بعد از تحصیل در نجف؛ با کسب درجه اجتهاد، 15 سال قبل از انقلاب وارد بیرجند شد.
وی ادامه داد: در ابتدای ورود به بیرجند، آیت الله ربانی در مسجد محمدیه ضمن کمک به طلاب، تدریس و کمک به محرومان به تبلیغ می پرداخت و خانه ایشان محل رفت و آمد همیشگی محرومان بود که با شکل گیری انقلاب، ایشان در کمک به این جریان از پیشتازان بود.
شاگرد آیت الله ربانی افزود: حاج شیخ «محمد» یکی از پسران آیت الله ربانی بود که در جوانی مرحوم شد، من با کمک این فرزند آیت الله ربانی، در مسیر انقلاب در تظاهرات حضور پیدا کرده و نوار و اطلاعیه پخش می کردیم که هزینه آن را آیت الله ربانی تقبل می کرد.
این استادحوزه علمیه ادامه داد: آیت الله ربانی مهمویی بیرجندی قبل از ورود به بیرجند توانست سنگ بنای کویر تایر را بنا و موافقت اصولی آن را بگیرند و آن را واگذار کند؛ که خدمت بزرگی به استان بود و سپس در مسجد بازار مشغول به کار شد.
این شاگرد که استاد خود را عالمی به تمام معنا، خدمتگزار و بدون تشریفات و ساده یاد توصیف می کند، می افزاید: ایشان حتی دفتر محل کار هم نداشتند و مردم و مسئولان مستقیم با ایشان در مسجد بازار دیدار و گفتگو می کردند، این مسجد همواره محل رفت و آمد اقشار کم درآمد، مستمندان و محرومان بود.
وی گفت: ایشان یک قرن عمر را خدمت کردند و هم اکنون از مال دنیا حتی یک خانه ندارند؛ چراکه خانه ای که در آن مستقر بودند، خانه مسجد بازار بود که جنبه شخصی نداشت
حجت الاسلام «سید حسن اسدی» از دوستان آیت الله ربانی هم به خبرنگار خبرگزاری شبستان گفت: آیت الله ربانی از علمایی بودند که حدود 60 سال (از سال 1342) در بیرجند بعد از پایان تحصیلات در نجف اشرف، تدریس داشتند و آنقدر متواضع بودند که می توان گفت همچون پزشکی بود که خودش بر سر بالین مریضان می رفت.
وی با بیان اینکه آیت الله ربانی مهمویی نیازهای معنوی مریضان خود را همواره رفع می کرد، افزود: یکی از ویژگی های ایشان این بود که هیچ وقت در خانه نمی نشست تا دیگران به سراغش بیایند بلکه خودش همواره در روستاها، محلات و مساجد مختلف حضور می یافت و اسلام را تبلیغ می کرد و پاسخگوی مسائل مردم بود.
این استاد حوزه علمیه ابراز داشت: آیت الله ربانی مرتب پاسخگوی نیازمندان و عامه مردم در مسجد بازار بیرجند بود و جزو علمای متواضع و وظیفه دان، و با پشتکار فراوان بود. یکی از ویژگی های برجسته آیت الله احسان به دیگران و دست گیری از نیازمندان بود که کار اصلی ایشان بعد از اولویت خدمت رسانی، تدریس، تبلیغات و کشاورزی بود.
گفتنی است آیت الله «محمد ابراهیم ربانی مهمویی» مجتهد عالیقدر روز ۲۴مرداد (روز مباهله) در سن ۹۳ سالگی براثر ابتلا به بیماری کرونا در بیرجند دارفانی را وداع گفت.