قصه ی تلخ قاچاق چوب !

قاچاق چوب به دلیل گردش مالی و سود زیادی که برای قاچاقچیان بهمراه دارد ، باعث شده است که برای آنان از جذابیت خاصی برخوردار باشد.قاچاق کالا در علم اقتصاد به کاری گفته می شود که چیزی بدون اجازه دولت معامله و بطور پنهانی وارد مرزهای کشور و یا از آن خارج شود. کالایی را هم که مورد قاچاق قرار می‌گیرد را کالای قاچاق می‌نامند.

قصه ی تلخ قاچاق چوب در ایران سری دراز دارد. سالانه گزارشات زیادی از تخریب جنگل ‌ها و مراتع از جمله آتش ‌سوزی، قطع درختان، چرای بی‌رویه ، قاچاق چوب ، ذغال و… منتشر می‌شود. اما بر اساس آمارهای ارائه شده سال هاست که روزانه از مساحت بخش قابل توجهی از جنگل های ایران کاسته می شود، که البته عهده دار بخش عمده ای از آن ها قاچاقچیان چوب هستند که از سرمایه ملی سودهای میلیاردی به جیب می زنند.

قاچاق چوب ؛ معضلی تکراری و نگران کننده که سال هاست تیشه به ریشه ی جنگل های ایران می زند.معضلی که سال هاست ادامه دارد و آسیب های ناشی از آن بسیاری از جنگل های ایران را به شرایط بحرانی نزدیک کرده است.

سئوال اصلی این است که آیا نمی توان جلوی قاچاق چوب را گرفت؟ نیروهای یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی برای حذف این مشکل عرصه های جنگلی شمال تلاش می کنند و اگر تلاشی صورت می پذیرد، پس مشکل  اصلی  کجاست که قاچاقچیان با داشتن پرونده های متعدد تعزیراتی ، بارها اقدام به قاچاق می کنند.  قصه ای تلخ و قدیمی که جنگل های ایران سال هاست تاوان عدم بازدارندگی قانون های قدیمی و خاک خورده ی این حوزه را می دهند. قانون هایی که می توان با هزار و یک ترفند آن ها را دور زد و قاچاقچیان چوب را برای تبر زدن به ریشه های درختان کهنسال جسورتر کرد. براساس ماده۴۸ قانون حفاظت و بهره ‌برداری از جنگل‌ها و مراتع، با متخلفان این حوزه در تعزیرات حکومتی و برابر نرخ مصوب برخورد می‌شود. اما مشکل از اینجا نشات می گیرد که افراد متعددی بازداشت و اموالشان توقیف می شود، اما چون جریمه‌ ها پایین‌ تر از میزان درآمدی است که فرد به‌ دست می‌آورد، قدر مسلم این مجازات‌ ها هرگز بازدارنده نخواهند بود. تا جایی که طبق آمار، میزان قاچاق چوب در شش ماه اول سال جاری نسبت به سال گذشته بیست و دو درصد افزایش داشته است.

منبع اکسیژن مورد نیاز آدمی درختان اند، از اینرو با قطع هر درخت منبع تولید اکسیژن برای چند تن از انسان ها از بین می‌رود، البته همه می‌ دانند که این تنها اثر زیانبار قطع و نابودی درختان نیست. تنها مشکل اینجاست که آثار زیانبار قطع و نابودی درختان به وضوح و به سرعت قابل مشاهده و لمس نیست، اما به مرور خسارت‌های جبران ناپذیر آن پیش روی چشمان ما قرار خواهد گرفت و اگر دست کم این گونه نباشد، نسل‌های بعدی و فرزندان ما را با مشکل مواجه خواهد کرد. البته خشکسالی و کمبود آب در کشور ما که سرزمینی با اقلیم خشک و نیمه خشک است، بسیار حائز اهمیت تر است و تا جایی که اهمیت حفظ و توسعه پوشش گیاهی در آن نسبت به سایر سرزمین‌ها دوچندان است.

بدیهی است تا زمانی که حفاظت از منابع طبیعی تبدیل به یک فرهنگ عمومی نشود همچنان شاهد تخریب جنگل ‌ها و مراتع خواهیم بود. خوشبختانه رویکرد سازمان منابع طبیعی در جهت مشارکت مردمی است تا مردم با دیدن هرگونه تخریبی با تماس به سامانه سراسری ۱۳۹ و سامانه استانی ۱۵۰۴ گزارش دهند و در امر حفاظت از منابع طبیعی مشارکت داشته باشند.

محمد حسن ابراهیمی زند – کارشناس محیط زیست