لزوم بهبود فضای کارآفرینی در کشور
توسعه کارآفرینی و ترویج فرهنگ کارآفرینی در همه دنیا ، ضرورتی مهم و انکار ناپذیر برای رشد و توسعه اقتصادی مطرح است .بنا بر این باید تاکید کرد ،که کارآفرینی پایه گذار حل چالش های اقتصادی جامعه و رفع مشکلاتی چون رکود وبیکاری را به دنبال دارد .
کارآفرینان در جوامع مختلف از توسعه یافته تا در حال توسعه در حال فعالیت اند. افراد با هوش و ذکاوت و ذهن های خلاق که همواره در جستجوی شکاف‌های بازاراند و به خوبی می دانند که چگونه با ارائه ی راه حل ها، بازار را از آن خود کنند. پیامدهایی چون اشتغال زایی، تقویت تولید داخلی و رونق اقتصادی از بارزترین تاثیرات آن ها در یک جامعه است. اما اینکه قصه چگونه پیش می رود که در برخی کشورها ، افراد به سمت فعالیت های مولد هدایت می شوند و بستر رشد و اشتغال برایشان همواره فراهم و در برخی دیگر از کشورها کارآفرین شدن همانند گذر از هفت خوان رستم است و تمامی شرایط به گونه ای مهیا است که افراد تمام عمر خویش را صرف فعالیت های منفعت طلبانه همچون واسطه گری ، دلالی مسکن ، طلا و … می نمایند ، جای بسی سوال باقی می ماند.
قطع به یقین ، دو عامل فضای کسب و کار و کیفیت شرایط ایجاد شده توسط دولت ها نقش مهمی در تربیت و تصمیم گیری افراد برای شرکت در فعالیت های کارآفرینانه دارد. اینکه شما تصمیم بگیرید که در آینده به عنوان یک مولد اقتصادی کارآفرین شوید و یا هیچ علاقه ای به فعالیت های کارآفرینانه نداشته باشید ، نشات گرفته از تربیت، تحصیل و شرایط بیرونی است که از بدو تولد تا به امروز ، پیش روی شما قرار گرفته است.
وجود پشتیبانی فرهنگی و جامعه از کارآفرین، تشویق و تربیت کودکان از سنین پایین به انجام فعالیت های کارآفرینانه، زیرساخت های مالی درست و شفاف، تجاری و قانونی و ایجاد زیر ساخت های فیزیکی همچون پارک های علمی و فناوری ، شهرک های علمی و تحقیقاتی، مراکز رشد برای جوانان و بالاخص دانشجویان از مهم ترین عملکرد کشورها در تشویق و ترویج فعالیت های کارآفرینانه است. البته حمایت نهادهای دولتی از کارآفرینی و تسهیل شرایط و فضای کسب و کار از مهم ترین گام ها در ایجاد فضای کارآفرینانه در جامعه است.
واقعیت این است که در دنیا، اقتصاد به سمت اقتصاد کارآفرینی پیش می رود و برای کشورهای در حال توسعه ای همچون ایران، سنگ اندازی برای کارآفرینان و فعالیت های کارآفرینی در وصف نمی گنجد. چرا که نظام ناکارآمد بوروکراتیک بسیاری از سازمان های دولتی و الزام انجام فرآیندهای پیچیده اداری که باعث کاهش انرژی و اتلاف وقت افراد می گردد از مشکلات بزرگ پیش روی کارآفرینان بوده و است. در جدیدترین گزارش شاخص سهولت انجام کسب وکار در سال ۲۰۲۰، ایران نمره ۵۸.۵ را کسب کرده و در رتبه ۱۲۷ قرار گرفته است. در واقع در کشورهایی با شرایط این چنینی ، اگر تمایلی هم به انجام فعالیت های کارآفرینانه وجود داشته باشد، باید انگیزه فرد کارآفرین به قدری قوی باشد که برموانع قانونی و فرآیندهای پیچیده اداری غلبه کند.
متاسفانه هنوز سیاست کلان و جامعی برای حمایت دولت از کارآفرینان وجود ندارد و عدم تخصیص منابع لازم به این گروه ، لطمه بزرگی به گسترش امر کارآفرینی در جامعه خواهد زد. بسیاری از افراد با توجه به تخصص خود در جایگاه مناسبی قرار ندارند و انتخاب و گزینش نیروی انسانی در رشته های غیرمرتبط سال هاست که ضربات جبران ناپذیری را به مدیریت نیروی انسانی کشور وارد نموده است. هنوز در بسیاری از دستگاه های اجرایی کشور، روابط به جای ضوابط حاکم است و اختصاص منابع مالی به پروژه های کارآفرینی به علت عدم رعایت قانون و نظارت ناکافی به درستی صورت نمی پذیرد. موارد مذکور از مجموعه دلایلی است که باعث می شود، بودجه های اقتصادی کشور بدرستی به سمت کارآفرینی و فعالیت های کارآفرینانه هدایت نشود. اهداف سال جدید که با نام تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین نامگذاری شده است، به غیر از تقویت کارآفرینان و گسترش فعالیت های کارآفرینانه هرگز محقق نخواهد شد. امید آن است با نگاه ویژه ای که دولت به این حوزه دارد، تسهیل شرایط کسب و کار و فعالیت های کارآفرینانه بیش از پیش مهیا گردد که قطع به یقین ، گره ی کور بسیاری از مشکلات کشور از جمله تقویت تولید و اشتغال به دست همین کارآفرینان جوان و نخبه ی کشور باز خواهد شد.
دکتر حوریه یحیایی
