کرونا ناجی محیط زیست خواهد شد؟
شیوع ویروس کرونا بر همه ابعاد زندگی بشر اثرگذار بود. این مقوله حتی بر محیط زیست نیز اثرات مثبت و منفی فراوانی داشت. در روزهای اول اثرات مثبت توجه همه را به خود جلب کرد ولی کم‌کم پیامدهای منفی نیز نمایان شد. اما تجربه زندگی در دوران کرونا عادات مثبتی به همراه داشت که اگر تداوم داشته باشد در حفاظت محیط زیست بسیار مؤثر است.
کرونا ناجی محیط زیست خواهد شد؟
محیط زیست یکی از حوزه‌هایی بود که خیلی زود اثرات ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا در آن نمایان شد. روزهای اول همه با ذوق شوق از آسمان آبی شهرهای بزرگ و کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای می‌گفتند. اما کم‌کم وجه منفی ماجرا هم نمایان شد. افزایش تولید زباله‌های غیر قابل بازیافت و استفاده بی‌رویه از مواد ضدعفونی کننده اثرات مخرب کرونا بر محیط زیست را نمایان کرد. شاید در اوایل شروع همه‌گیری، انتظار ارائه راهکار از کارشناسان انتظار بی‌جایی بود اما حالا با گذشت بیش از یک سال از این ماجرا کارشناسان به راهکارهای مؤثری در این زمینه دست یافتند. آنها نه تنها برای حل مشکلات ناشی از شرایط همه‌گیری راه‌حل ارائه می‌دهند بلکه راهکارهایی برای بهره‌گیری از کرونا به نفع محیط زیست مطرح می‌کنند.
چگونه اثرات مخرب کرونا بر محیط زیست را کاهش دهیم؟
می‌توان گفت تولید زباله‌های بیمارستانی و زباله‌های غیر قابل بازیافت مهمترین چالش کرونا برای محیط زیست است. با شیوع ویروس کرونا و توصیه‌های بهداشتی مسئولان، تقاضا برای انواع محصولات پلاستیکی اعم از دستکش، بطری آب، مواد غذایی بسته‌بندی و … به شدت افزایش یافت. این امر در حالی اتفاق افتاد که حتی پیش از این میزان مصرف پلاستیک به مرز هشدار رسیده بود. بنابراین اهمیت و ضرورت تولید جایگزین برای پلاستیک بیش از پیش نمایان شد. همین دلیل کافی است تا دولت‌ها، کارآفرینان و شرکت‌های دانش بنیانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند را در اولویت دریافت حمایت و تسهیلات دولتی قرار دهند. زیرا بدون تردید سرمایه مورد نیاز برای حمایت از چنین تولیداتی در بلند مدت بسیار کمتر از ضررهای ناشی از تداوم مصرف پلاستیک خواهد بود. همین داستان در مورد مواد ضدعفونی کننده دوستدار طبیعت، کیسه‌های پارچه‌ای و ماسک‌های پارچه‌ای نیز صدق می‌کند.
کرونا دوستدار محیط زیست
گاهی هزاران مقاله و سخنرانی و توجیه علمی نمی‌تواند به اندازه یک اقدام عملی مؤثر باشد. همه‌گیری ویروس کرونا را می‌توان به یک اقدام عملی برای اثبات ادعای کارشناسان محیط زیست تشبیه کرد. سالهای سال، کارشناسان محیط زیست زندگی ماشینی و تکاپوی بی‌نتیجه بشر را از مهمترین عوامل تخریب طبیعت عنوان می‌کردند. اما بشر به زعم خود به دنبال فناوری تازه‌ای برای حل مشکلات زیست محیطی بود. مشکل آلودگی هوای کلان‌شهرها که سالها با طرح‌های مختلف حل نشده بود با یک قرنطینه و سکون شهرهای بزرگ به آسانی برطرف شد. مسئله اینجاست که تمام سازمان‌هایی که به ناچار مجبور به دورکاری شدند هرگز نمی‌پذیرفتند که بخشی از کار آنها نیاز به حضور در محل کار ندارد. حال تصور کنید هریک از مؤسسات و سازمان‌های مختلف با ارزیابی شرایط دورکاری در قرنطینه، بخشی از کار خود را به صورت دائمی به دورکاری تبدیل کند. می‌توانید تصور کنید چه میزان بر ترافیک شهرها، آلودگی و سلامت روانی کارمندان تأثیرگذار خواهد بود؟
خدمات آنلاین موضوع دیگری بود که در دوران کرونا به اوج شکوفایی رسید. خرید و فروش آنلاین و ارائه و دریافت خدمات آنلاین موضوعی است که می‌تواند برای محیط زیست بسیار مفید باشد. رفت و آمد کمتر و در نتیجه مصرف سوخت کمتر، مصرف کاغذ کمتر و در نتیجه حفظ درختان بیشتر، ساده‌ترین پیامدهای رواج خدمات آنلاین هستند. اگر بعد از پایان کرونا این روال ادامه داشت باشد تأثیر بسزایی در حفاظت از طبیعت خواهد داشت.
بنابراین اگر تجربه زندگی در شرایط کرونا را به عنوان تمرینی برای سالم زیستن در نظر بگیریم و پس از پایان این همه‌گیری عادات مثبت خود را در سطح فردی و اجتماعی حفظ کنیم؛ می‌توانیم کرونا را ناجی محیط زیست بدانیم.
