نوسانات قیمت ارز، عامل رکود تولید
قیمت ارز یکی از مؤلفه‌های اصلی و تأثیرگذار در نظام اقتصادی است. این نوسانات ارز گرچه خالص صادرات را افزایش می‌دهد ولی با افزایش قیمت‌ها حتی صادرکنندگان نیز مزیت رقابتی خود را از دست می‌دهند. در زمینه تولید نیز به علت وابستگی فراوان به واردات، افزایش قیمت ارز به سادگی می‌تواند بنگاه‌های تولیدی را زمین‌گیر نماید.
به گزارش تفاهم آنلاین، قیمت ارز یکی از مؤلفه‌های اصلی اقتصادی است که نوسانات آن در بخش‌های گوناگون نظام اقتصادی تأثیرگذار است. در اولین گام، نوسانات قیمت ارز بر قیمت کالاها در بازار داخلی تأثیر می‌گذارد و سپس این نوسانات وارد عرصه اشتغال، تولید و صادرات می‌شوند.
گرچه افزایش قیمت ارز، ارزش خالص صادرات کشور را افزایش می‌دهد ولی با ایجاد تورم و افزایش هزینه تولید در کشور ضررهای سنگینی به مردم و تولیدکنندگان وارد می‌کند. حتی افزایش خالص صادرات نیز ارزش زیادی ندارد زیرا با اثرگذاری تورم بر قیمت تولیدات داخلی، صادرکنندگان نمی‌توانند با قیمت قبل مشتریان خود را حفظ کنند و در واقع مزیت رقابتی خود را از دست می‌دهند.
کاهش توان رقابتی بنگاه‌های اقتصادی، کاهش سرمایه در گردش آنها و اختلال در معاملات تجاری دومینوی تأثیرات نوسانات قیمت ارز است که بنگاه‌های تولیدی کشور را تا مرز نابودی می‌کشاند. حواشی این جریان نیز فشار بر فعالان اقتصادی را افزایش می‌دهد.
به عنوان مثال به دلیل نوسانات غیر قابل پیش‌بینی، تولیدکنندگان باید مواد اولیه خود را نقدی خرید کنند. مثال دیگر اینکه وقتی ارز به یک دارایی سودمند تبدیل می‌شود بسیاری از افراد و حتی بنگاه‌های تجاری بخشی از سرمایه خود را وارد بازار ارز می‌کنند تا از سود بادآورده آن بی‌نصیب نمانند. در حالی که تمام این اقدامات ضربه زدن به پیکر ناتوان تولید داخلی است.
آیا افزایش قیمت ارز می‌تواند موجب رونق تولید داخلی شود؟
اصولاً اگر نظام اقتصادی به گونه‌ای باشد که تعیین قیمت ارز صرفاً به شیوه شناور کامل تعیین نشود تعیین نرخ ارز یکی از ابزارهای اقتصادی برای کنترل شرایط خواهد بود. در تعیین قیمت به صورت شناور، نرخ ارز از طریق ساز و کار بازار و بر مبنای عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. وقتی مانند کشور ما این سیستم شناور، معیار نباشد یعنی قیمت ارز به صورت ثابت یا شناور کنترل شده مشخص می‌شود.
در چنین نظام‌هایی افزایش قیمت ارز موجب افزایش قیمت کالاهای وارداتی و در نتیجه کاهش تقاضا برای آنها می‌شود. در اینجا تولید داخلی که قاعدتاً به قیمت ارز وابسته نیست رونق می‌یابد و می‌تواند به دلیل افزایش تقاضا به کاهش قیمت دست یابد که این کاهش قیمت می‌تواند فروش بیشتر در بازارهای جهانی و افزایش صادرات را نیز در پی داشته باشد.
چرا در کشور ما افزایش قیمت ارز، تولید داخلی را نابود می‌کند؟
مهمترین نقطه ضعف اقتصادی کشور ما وابستگی شدید تولید داخلی به واردات کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای و مواد اولیه است. این امر موجب می‌شود کاهش ارزش پول ملی سبب افزایش هزینه‌های تولید شده و رکود و تعطیلی بنگاه‌های تولیدی را به همراه داشته باشد.
وابستگی تولیدکنندگان به واردات مواد اولیه، تکنولوژی و ماشین‌آلات و حتی ملزومات صنایع بسته‌بندی، آسیب فراوانی به تولید داخلی وارد می‌سازد. شاید برای دیگر کشورهای جهان لزومی نداشته باشد که صفر تا صد مایحتاج ضروری مردم را در داخل کشور خود تولید کنند.
ولی کشور ما به دلیل رفتارهای خصمانه آمریکا و متحدانش نباید چنین نقطه ضعفی داشته باشد. تکرار دوباره افزایش نرخ ارز و تشدید تحریم‌ها نشان می‌دهد دشمنان این کشور به اعمال فشار اقتصادی بر کشور ما امیدوار هستند. لذا باید با تکیه بر توان داخلی و برنامه‌ریزی دقیق در مسیر خودکفایی کشور گام برداریم.
