آیا عملکرد شوراهای اسلامی شهر و روستا قابل قبول است؟

به گزارش تفاهم آنلاین، شوراهای اسلامی شهر و روستا تحقق یکی از اهداف انقلاب اسلامی یعنی مشارکت مردم در اداره امور اجرایی کشور است.

این نهاد مردمی موظف است در راستای تمرکززدایی از دولت، بخشی از بار مسئولیت اداره کشور را بر عهده مردم قرار دهد. مرور کارکردهای آرمانی شورا و مقایسه آن با وضعیت کنونی، معیار مناسبی برای سنجش عملکرد این نهاد مردمی است.

کارکردهای شوراهای اسلامی شهر و روستا

تحقق مردم‌سالاری

ورود مردم به عرصه مدیریت و نظارت امور کشور، مصداق حقیقی مردم‌سالاری در کشور است. از طریق شوراهای اسلامی شهر و روستا، مردم در سرنوشت خود نقش مؤثری دارند. حضور مؤثر اقشار مختلف مردم در ساختار اجرایی کشور موجب افزایش اعتماد عمومی نیز می‌شود.

انتخاب افرادی از میان مردم به عنوان نماینده شورا نقش مؤثری در تسهیل امور نیز دارد. ضمن اینکه چنین مسئولیت‌هایی مانع از ایجاد فاصله عمیق میان مسئولین و مردم می‌شود.

تحقق حقوق شهروندی

در هر جامعه مردم به همان اندازه که تکالیف مشخصی دارند حقوق مشخصی نیز دارند. تأمین این حقوق بر عهده حکومت است. شوراهای اسلامی شهر و روستا به عنوان واسطه میان مردم و حکومت می‌توانند نقش بسزایی در تحقق حقوق شهروندی داشته باشند.

تسریع توسعه شهری و روستایی

یکی از اهداف اساسی تمرکززدایی دولت، تقسیم کار و سپردن آن به مسئولین محلی است. بخشی از پیچیدگی و دشواری اداره کشور، عدم آشنایی با ابعاد مختلف فرهنگی و اجتماعی مناطق مختلف است.

نهادهایی مانند شوراهای اسلامی شهر و روستا دانش و آشنایی افراد خبره با منابع، ظرفیت‌ها و محدودیت‌های هر منطقه را بکار می‌گیرند. در نتیجه، کارکرد آنها در بهبود و تسریع توسعه شهری و روستایی قابل توجه است.

تقویت نظارت بر مدیریت شهری

تغییر سیستم مدیریت شهری از متمرکز به مشارکتی سبب تقویت نظارت بر این سیستم نیز می‌شود. بکارگیری افراد نخبه محلی نه تنها کارایی مدیریت شهری را افزایش می‌دهد بلکه نظارت بر آن را نیز تقویت می‌کند.

آشنایی مردم و مسئولین سبب می‌شود هر دو نهایت تلاش خود را برای پیشبرد امور به کار بسته و توسعه شهر یا روستا هدف مشترک آنها باشد.

تحقق مطالبات مردم

بر خلاف سیستم مدیریت متمرکز که مسئولین شهری توسط حکومت مرکزی انتخاب می‌شوند، نمایندگان شوراهای اسلامی شهر و روستا توسط مردم بومی هر منطقه انتخاب می‌شوند.

لذا با خواسته‌ها و مطالبات مردم آشنایی کافی داشته و آنها را در اولویت برنامه‌های خود قرار می‌دهند. در حالی که در سیستم مدیریت متمرکز بین دغدغه‌های مسئولین و مردم شکاف عمیقی وجود دارد.

شایسته‌سالاری

شوراهای اسلامی شهر و روستا، فرصت مناسبی است تا با شناسایی افراد اصلح در هر منطقه به تربیت نخبگان سیاسی برای کشور بپردازیم. چه بسیار نخبگانی که به جهت دور ماندن از پایتخت نمی‌توانند تخصص و صلاحیت خود را به اثبات برسانند.

شوراهای اسلامی شهر و روستا بستر مناسبی برای شناسایی این افراد و محک زدن آنها در هنگام پذیرش مسئولیت اجرایی است.

سخن آخر

تشکیل شوراهای اسلامی شهر و روستا که مطابق اصل ششم قانون اساسی تدوین شده بر مبنای اصل مشورت صورت گرفته است. مشورت بستری است که در آن زمینه رشد طرفین فراهم می‌شود؛ دیدگاه‌های افراد خبره جامعه به کار گرفته می‌شود؛ جامعه را به سمت بهره‌گیری از عقل جمعی راهنمایی می‌کند و استبداد را از جامعه دور می‌سازد.

بنابراین نهاد شورا در توسعه کشور نقشی حیاتی دارد. اگر معضلاتی نظیر سیاست‌زدگی، مانع از کارایی این نهاد شده باشد مشکل از ساختار نیست و از نحوه اجرای آن است و گرنه تجربه ثابت کرده حضور مؤثر مردم در هر حوزه‌ای می‌تواند اتفاقات معجزه‌آسایی به دنبال داشته باشد.