ترکیب سبد غذایی سه دهک بالایی جامعه به چه شکل است؟+ جدول
به گزارش تسنیم، تغییرات جمعیتی در یک کشور تأثیر زیادی بر نیازهای کشور خواهد داشت و ازاین‌رو سیاست‌گذاران باید برنامه‌ریزی‌های بلندمدت را بر اساس نیازهای ناشی از تحولات جمعیتی تنظیم کنند. یکی از مهم‌ترین نیازهایی که با تغییرات ساختار جمعیت دچار تحول می‌شود، نیاز به تأمین غذا و کالری مناسب است.
به‌عنوان مثال زمانی که در یک کشور، درصد زیادی از جمعیت به‌سمت سنین نوجوانی حرکت می‌کنند، سیاست‌گذاران باید در نظر داشته باشند که در آینده نزدیک نیاز به کالری در آن جامعه افزایش خواهد یافت و در نتیجه باید برنامه‌ریزی لازم برای تأمین کالری مورد نیاز صورت گیرد.
تأمین کالری مهم‌ترین و اولین معیار برآورد خط و نرخ فقر مطلق در یک جامعه است. افرادی که در تأمین کالری مورد نیاز خود دچار مشکل هستند، از فقر مطلق رنج می‌برند و بنابراین گام نخست مبارزه با فقر مطلق، طراحی شیوه‌های حمایتی برای تأمین کالری مورد نیاز افراد است، همچنین تعیین استانداردی برای کالری مورد نیاز از اهمیت بالایی در مطالعات فقر برخوردار است.
در یک مطالعه پژوهشی در مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی کالری مورد نیاز ایرانیان طی سالهای مختلف براساس دو معیار سازمان بهداشت جهانی و انستیتو تغذیه ایران با توجه به ساختار سنی و جنسی جمعیت در هر سال محاسبه شده است. نتایج محاسبه نشان می‌دهد که با توجه به تغییرات جمعیتی ایران، نقطه اوج کالری مورد نیاز برای سالهای میانی دهه 80 است که متولدین دهه 1360 به سنین جوانی رسیده‌اند، پس از آن کالری مورد نیاز کاهش پیدا کرده و در سال 1397 به کمترین مقدار خود رسیده است.
جدول زیر به‌طور میانگین ترکیب سبد غذایی سرانه برای سه دهک بالایی در برخی استان ها را نشان می‌دهد.
کاهش کالری مورد نیاز متوسط ایرانیان درحقیقت به‌نفع نرخ فقر است، به‌طوری که کمک می‌کند نیاز به غذا کاهش پیدا کند و جمعیت بیشتری از زیر خط فقر خارج شوند. شایان ذکر است که با توجه به نقطه اوج دوم جمعیتی که سالهای اول دهه 1390 است، نیاز به کالری در سالهای آینده نیز افزایش خواهد یافت. همچنین مطالعات جهانی نیاز مادران شیرده به کالری را به‌میزان 500 کیلوکالری بیش از سایر زنان در هر سن می‌دانند که این امر نیز با توجه به اولویت‌های کشور در زمینه تشویق به فرزندآوری و تغذیه با شیر مادر باید مورد توجه سیاست‌گذاران قرار گیرد.
یکی از نکات مهم و قابل‌توجهی که به آن پرداخته شده، بررسی سبد غذایی مطلوب وزارت بهداشت به‌عنوان سبد مورد استفاده در مطالعات فقر و امنیت غذایی است. نتایج بررسی‌های مرکز پژوهشهای مجلس نشان می‌دهد این سبد به دو دلیل بالا بودن میزان کالری تعیین‌شده و در نظر نگرفتن تفاوت‌های جغرافیایی، نمی‌تواند معیار مناسبی برای مطالعات فقر باشد.
کالری سبد مورد نیاز و سبد مطلوب وزارت بهداشت، به‌ترتیب متناسب با میزان کالری دریافتی سه دهک بالا و یک دهک بالاست که بسیار بالاتر از کالری گروه‌های در مرز فقر است، همچنین بررسی منطقه‌ای نشان می‌دهد که عادات غذایی در مناطق مختلف جغرافیایی چه به‌لحاظ میزان کالری مصرفی و چه به‌لحاظ ترکیب سبد غذایی، بسیار با یکدیگر متفاوت است و نمی‌توان تنها از یک سبد مطلوب برای همه آنها استفاده کرد به‌طوری که به‌عنوان مثال سه دهک پایین استان کرمانشاه، از میانگین کل 11 استان دیگر کشور، کالری مصرفی بیشتری دارند.
