مسیر جدید کشتیرانی از طریق بندرکاسپین کاهش فشارهای تحریمی را در پی دارد

به گزارش تفاهم آنلاین؛منطقه آزادانزلی در شمال ایران یکی از مناطق آزاد موفق کشور در توسعه صادرات و افزایش تولید ناخالص داخلی ایران است. این منطقه آزاد در سال 75 در دو بخش جداگانه تعیین شد و در سال 82 منطقه ویژه اقتصادی انزلی به منطقه آزاد تجاری صنعتی انزلی بدل شده و در سال 83 نیز اساسنامه سازمان منطقه آزاد تجاری – صنعتی انزلی مورد تصویب هیات وزیران قرار گرفت و محدوده منطقه آزاد تجاری – صنعتی انزلی در سال 84 از طرف هیات وزیران تعیین و ابلاغ شد.
قرار گرفتن در مسیر کریدور بین‌المللی شمال – جنوب معروف به نوستراک که از آن به عنوان کریدور حمل و نقل قرن بیست و یکم آسیا – اروپا یاد می‌شود یکی از مزیت‌های ویژه منطقه آزادانزلی است. این کریدور بندر هلسینکی در شمال اروپا را از طریق روسیه به بنادر شمال و جنوب دریای خزر، بنادر خلیج فارس و سپس به کشورهای جنوب و شرق آسیا متصل می‌کند.
دارا بودن موقعیت ویژه در زمینه ارتباط با کشورهای حاشیه دریای خزر، همجواری با بنادر آستراخان روسیه و لاگان در روسیه، کراسنودسک در ترکمنستان، اکتائو در قزاقستان و باکو در آذربایجان، دسترسی از طریق راه‌های مناسب به بازارهای مصرف کشورهای CIS و غیره از مزیت‌های منطقه آزادانزلی است.
نمایندگان مجلس دهم شورای اسلامی در جریان جلسه علنی 15 اردیبهشت ماه جاری با کلیات لایحه ایجاد منطقه آزاد تجاری – صنعتی سرخس، دوغارون و مازندران موافقت کردند همچنین به فاصله یک روز بعد نمایندگان مجلس به کلیات لایحه توسعه منطقه آزادانزلی نیز چراغ سبز نشان دادند.
توسعه حوزه عمل مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور به منظور انتقال‌های پیشرفته، گسترش و تسهیل تولید صادرات کالا و خدمات و تامین نیازهای ضروری و منابع مالی خارج از شرایط پیش‌بینی شده برای مناطق آزاد است.
کشورهای حاشیه دریای خزر، ترکیه و حاشیه خلیج فارس و آسیای جنوب شرقی عمده بازارهای صادرات، واردات و محصولات از طریق منطقه آزاد هستند.
این طرح هم‌اکنون منتظر تایید شورای نگهبان است اما لایحه ‌ایجاد منطقه آزاد جدید و لایحه توسعه منطقه آزادانزلی موافقان و مخالفان متعددی دارد.
رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین در این رابطه اگرچه معتقد است هنوز تکلیف ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی جدید در کشور مشخص نشده، در پاسخ به خبرنگار ما با اشاره به نقش و جایگاه منطقه آزادانزلی در کشور در ابتدا این‌طور گفت: چگونگی شکل‌گیری مناطق آزاد در جهان به این‌گونه بود که قوانین را در جایی به صورت آزمایشی اجرا و با بررسی نقاط ضعف و قوت سپس آن را به کل کشور تعمیم دهند و بنابراین اگرچه من تاکنون به شکل‌گیری مناطق آزاد در کشور به چنین شیوه‌ای اعتقاد ندارم و دارای اشکالاتی است اما مناطق آزاد می‌باید همانند کشورهای دیگر در ایران ایجاد شوند و قوانین دست‌وپاگیر اصلاح شوند.
به گفته وی اواسط قرن بیستم و بعد از جنگ جهانی دوم به این سو مناطق آزاد مورد توجه قرار گرفتند و دلیل آن هم این بود که اقتصادها از اقتصاد دولتی به سوی اقتصاد آزاد و خصوصی در حال گذار بود.
وی افزود از لحاظ اهمیت منطقه‌ای منطقه شمالی روسیه و آسیای جنوب شرقی در دنیا به واسطه برخورداری از آب‌های گرم دنیا و آب‌های آزاد از بهترین نقاط زمین است و مناسب‌ترین راه تاریخی از کانال کشور ما می‌گذرد و کشور ما به لحاظ جغرافیایی شرق و غرب و شمال و جنوب دنیا را می‌تواند به یکدیگر متصل کند.
این تاجر و فعال اقتصادی با اشاره به شاهراه شمال – جنوب – شرق و غرب که با توجه به موقعیت ارتباطی شمال – جنوب به عنوان منطقه‌ای است که استان گیلان و منطقه آزاد انزلی در ضلع آن قرار گرفته است تصریح کرد: بندرانزلی به صورت تاریخی گذرگاهی بود که در گیلان از طریق آن کار مبادلاتی انجام می‌شده است و این اتفاق از قدیم و تا امروز موضوع جدیدی نبوده بلکه یک سابقه تاریخی برای بندرانزلی در شمال کشور به عنوان یک سابقه مشخص محسوب می‌شود.
رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین بندرانزلی را دارای ظرفیت بالقوه‌ای دانست که در ارتباط با نواحی غربی چین ارتباط دارد و از این ظرفیت‌ها می‌باید استفاده بیشتری شود. وی با اشاره به خط کشتیرانی جدید چین، اکتائو انزلی که توسط منطقه آزادانزلی ایجاد و در بندرکاسپین انزلی پهلوگیری می‌کنند اظهار داشت: راه‌اندازی این خط کشتیرانی کاملا به صرفه است و توجیه اقتصادی دارد و چینی‌ها هم تمایل به تجارت در این مسیر دارند اما میزان کشتی‌هایی که در این مسیر تردد می‌کنند به شدت قابل افزایش است اما بندرکاسپین انزلی مسیر خوبی را گشایش کرده است.
وی با تاکید بر اینکه در آسیای میانه یکی از ظرفیت‌های موجود ما بندرانزلی است از ابتکار چین در جاده ابریشم با طرح راه ابریشم جدید یا طرح یک کمربند و یک جاده براساس پروتکل تاریخی که یک جاده ابریشم بوده شرق – غرب دنیا را به یکدیگر متصل می‌کرده اضافه کرد: در این پوشش ابتکاری را به خرج داده که یک نوع تعامل و همکاری بین کشورهایی که در این مسیر قرار می‌گیرند برقرار می‌کند که به‌طور طبیعی کشور ما از لحاظ تاریخی در نقاط مبادی و مقاصد مختلف در این مسیر قرار دارد و از لحاظ جغرافیایی منطقه انزلی و یا منطقه آزادانزلی در این فرایند حایز اهمیت است.
این بازرگان ایرانی همچنین تاکید کرد: منتهی اینکه ما چون پایه این برنامه‌ریزی هستیم فکر کنیم دنیا معطل خواهد ماند تا اینکه ما کی تصمیم می‌گیریم و در این پروژه بین‌المللی نقش بین‌المللی مان را کی ایفاء خواهیم کرد، این‌طور نیست و باید خودمان با علاقه و پشتکار در این پروژه وضعیت خودمان را تعریف کنیم.
وی هر نوع تعلل در این زمینه را موجب از دست دادن فرصت‌ها دانست و با اشاره به از دست رفتن فرصت‌های تاریخی همچون خطوط انتقال انرژی در کشور به استفاده از فرصت‌ها در انتقال کالا به لحاظ زمینی و دریایی در صورت داشتن برنامه از آن به‌عنوان یک مزیت در آینده تجارت ایران نام برد و باز در پاسخ سوال خبرنگار ما در زمینه اهمیت منطقه آزادانزلی در این‌باره تاکید کرد: منطقه آزاد به ‌عنوان مسیر به‌طور طبیعی وجود دارد و البته مدیریت آن چگونه باشد مهم است، بنابراین تحت عنوان حاکمیت سرزمین و یا سرزمین اصلی باشد و یا منطقه آزاد، شخصا اعتقاد دارم که مناطق آزاد حتما بایستی برای مدت زمان‌های کوتاه و برای رسیدن به هدف‌هایی پیرامون تمرین کردن اقتصاد آزاد به‌کار روند. ما مناطق آزاد ایجاد می‌کنیم و قوانین دست‌وپاگیر داخلی را در آنجا حذف می‌کنیم و تجارت به شکل آزاد را امتحان می‌کنیم پس اگر امتحان کردیم و دیدیم خوب است این آزادی را باید تسری دهیم به سرزمین اصلی، بنابراین مناطق آزاد فی نفسه اهداف بلندمدت و دائم العمر ندارند و در دنیا قرار است برای یک اهداف مشخص و بازده زمانی مشخص کار کنند، منتها یک بندر تا زمانی که یک بندر آزاد نیست خاصیت‌های آن از بین نمی‌رود ولی موضوع آزادی‌ها در کشور ما با مقررات دست‌وپاگیر زیادی که داریم در جاهایی نیاز است که این مقررات را سبک‌تر کنیم.
مجیدرضا حریری در این رابطه به تحرکات صورت گرفته در منطقه آزادانزلی اشاره کرد و گفت: اکتائو یکی از کریدورها است که می‌توانیم از آن استفاده کنیم و بین اکتائو و بندرکاسپین خط جدیدی ایجاد شده که با موفقیت همراه بود اما تعداد کشتی از اکتائو به انزلی خیلی کم است و چون در شرایطی که تحریم هستیم و راه‌های کشتیرانی دریایی ما تحت تحریم در فشارهای بیشتری است باید از این مسیر بیشتر استفاده کنیم و از مرزهای زمینی کشورهای همسایه و یا از مرز دریایی کشورهای همسایه که در آب‌های آزاد نیست، استفاده بیشتری کنیم.
رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین با ابراز تاسف از سیاست‌گذاری‌های اشتباه در کشور که سیاست‌های تشویقی چند سال اخیر تعریف شده موجب انتفاع مصرف‌کنندگان نشده است اظهار داشت: ما قرار است سیستم جدیدی را جایگزین سیستم فعلی کنیم که هزینه آن سنگین‌تر از آن چیزی است که از قبل نسبت به آن عادت کردیم لذا در شرایط تحریمی به عنوان یک فرصت راه‌هایی که به آسیای میانه داریم چه از طریق دریای خزر و چه از طریق زمینی راه‌های مطمئن‌تر می‌توانند برای آینده باشند و در این گذر نقش بنادر گیلان از جمله انزلی و کاسپین منطقه آزادانزلی بسیار حایز اهمیت است.