جملهی “مهارتآموزی را باید از کودکستانها شروع کرد” یک دیدگاه بنیادین و تحولآفرین در نظام آموزشی و تربیتی کشور است که میتواند تأثیرات عمیقی بر آیندهی کودکان و جامعه ایران داشته باشد. در دنیای امروز، با تغییرات سریع تکنولوژیکی و اقتصادی، مهارتها نقش حیاتیتری در موفقیت فردی و جمعی ایفا میکنند. آموزش صرف دانش تئوریک دیگر کافی نیست و لازم است کودکان از همان دوران ابتدایی زندگی، با مهارتهای عملی و کاربردی آشنا شوند تا بتوانند در آینده به طور مؤثرتری در بازار کار و زندگی اجتماعی حضور یابند. این ایده، به ویژه با مشاهدهی رویکردهای نوآورانه در نظامهای آموزشی پیشرو مانند چین، اهمیت بیشتری پیدا میکند. کودکان در کودکستانهای چین و بسیار از کشورهای پیشرو و موفق، با شغلهای مختلف آشنا میشوند و مهارتها را آموزش میبینند. این روش نه تنها به کودکان کمک میکند تا با دنیای واقعی و مشاغل مختلف آشنا شوند، بلکه استعدادها و علایق خود را نیز زودتر شناسایی کنند.
مهارتآموزی در کودکستانها مزایای متعددی دارد که از جنبههای مختلف قابل بررسی است. اولاً، این رویکرد به کودکان کمک میکند تا اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند. وقتی کودکان در محیطی امن و حمایتی، مهارتهای جدیدی را یاد میگیرند و در انجام آنها موفق میشوند، احساس توانمندی و ارزشمندی میکنند. این اعتماد به نفس، نه تنها در دوران کودکی بلکه در تمام مراحل زندگی همراه آنها خواهد بود و به آنها کمک میکند تا با چالشها و مشکلات به شکل مؤثرتری مقابله کنند. ثانیا مهارتآموزی در کودکستانها میتواند به توسعهی تفکر خلاق و نوآورانه در کودکان کمک کند. وقتی کودکان با فعالیتهای عملی و پروژههای مختلف درگیر میشوند، مجبور میشوند به مسائل از زوایای مختلف نگاه کنند و راه حلهای جدیدی را پیدا کنند. این فرآیند، تفکر خلاق و نوآورانه را در آنها تقویت میکند و آنها را برای ورود به دنیای پیچیده و متغیر امروز آماده میسازد و میتواند به بهبود مهارتهای اجتماعی و ارتباطی کودکان کمک کند. بسیاری از فعالیتهای مهارتآموزی، به صورت گروهی انجام میشوند و کودکان را ملزم به همکاری، تعامل و تبادل نظر با یکدیگر میکنند. این فرآیند، مهارتهای اجتماعی و ارتباطی کودکان را تقویت میکند و آنها را برای زندگی در جامعهای که نیازمند تعامل و همکاری است، آماده میسازد.
مازاد بر اینکه مهارتآموزی در کودکستانها میتواند به شناسایی و پرورش استعدادهای کودکان کمک کند. هر کودک، استعدادها و تواناییهای منحصر به فردی دارد که ممکن است در نظام آموزشی سنتی نادیده گرفته شوند. با فراهم کردن فرصتهای مختلف برای کودکان تا در زمینههای متنوع فعالیت کنند، میتوان استعدادهای آنها را شناسایی و آنها را در مسیر درست هدایت کرد. این امر، نه تنها به کودکان کمک میکند تا در زندگی فردی خود موفقتر باشند، بلکه به جامعه نیز کمک میکند تا از ظرفیتهای بالقوهی افراد به نحو احسن استفاده کند و به کاهش شکاف بین آموزش و بازار کار کمک کند. یکی از مشکلات اساسی نظام آموزشی سنتی، عدم ارتباط کافی با نیازهای بازار کار است. فارغالتحصیلان بسیاری، پس از سالها تحصیل، مهارتهای لازم برای ورود به بازار کار را ندارند و مجبور میشوند دورههای آموزشی دیگری را بگذرانند. با شروع مهارتآموزی از کودکستانها، میتوان این شکاف را کاهش داد و کودکان را برای ورود به بازار کار آمادهتر کرد.
قریب به اتفاق کارشناسان بر این عقیده اند که مهارت آموزی در کودکستان ها می تواند به افزایش انگیزه و علاقه به یادگیری کمک کند. وقتی کودکان در فعالیت های عملی و جذاب شرکت می کنند، از یادگیری لذت می برند و به طور طبیعی به دنبال کسب اطلاعات و مهارت های بیشتر می روند. این انگیزه و علاقه به یادگیری، در تمام مراحل زندگی همراه آنها خواهد بود و به آنها کمک می کند تا به طور مداوم در حال پیشرفت و یادگیری باشند. اما برای اینکه مهارتآموزی در کودکستانها به طور مؤثر اجرا شود، لازم است به چند نکته توجه کرد. اولاً، باید برنامههای آموزشی متناسب با سن و تواناییهای کودکان طراحی شود. برنامههای آموزشی نباید بیش از حد پیچیده و دشوار باشند، بلکه باید به گونهای طراحی شوند که برای کودکان جذاب و قابل فهم باشند. همچنین، باید به تنوع فعالیتها توجه شود و فرصتهای مختلفی برای کودکان فراهم شود تا در زمینههای متنوع فعالیت کنند. دراین راستا باید مربیان و معلمان آموزشدیده و متخصص در این زمینه تربیت شوند. مربیان و معلمان نقش کلیدی در اجرای موفق برنامههای مهارتآموزی دارند. آنها باید دانش و مهارتهای لازم برای هدایت و راهنمایی کودکان را داشته باشند و بتوانند محیطی امن و حمایتی را برای آنها فراهم کنند. همچنین، باید به طور مداوم دانش و مهارتهای خود را بهروزرسانی کنند تا بتوانند از روشهای نوین آموزشی استفاده کنند.
درکنار تمامی موارد مذکور، خانوادهها نقش مهمی در تربیت و آموزش کودکان دارند. برای اینکه برنامههای مهارتآموزی در کودکستانها به طور مؤثر اجرا شوند، لازم است با خانوادهها همکاری و تعامل نزدیک داشت. خانوادهها باید از اهداف و روشهای برنامههای مهارتآموزی آگاه باشند و در اجرای آنها مشارکت کنند. همچنین، باید در خانه محیطی را فراهم کنند که کودکان بتوانند مهارتهای خود را تمرین کنند و به یادگیری ادامه دهند. مهارتآموزی در کودکستانها یک رویکرد نوین و تحولآفرین است که میتواند تأثیرات عمیقی بر آیندهی کودکان و جامعه داشته باشد. با شروع مهارتآموزی از کودکستانها، میتوان کودکان را برای ورود به دنیای پیچیده و متغیر امروز آمادهتر کرد، استعدادهای آنها را شناسایی و پرورش داد، و شکاف بین آموزش و بازار کار را کاهش داد.