گردشگری فرهنگی؛ میراثی که هدر می‌رود
گردشگری فرهنگی شاخه‌ای از گردشگری است که به پشتوانه میراث فرهنگی هر کشوری شکل می‌گیرد. این عرصه از یک سو با میراث فرهنگی کشور و از سوی دیگر با فرهنگ و هنر حال حاضر سر و کار دارد. کشور ما از لحاظ میراث فرهنگی در بین برترین کشورهای دنیا قرار دارد. با برنامه‌ریزی و فرهنگ‌سازی در این حوزه به خوبی می‌توانیم از مزایای این صنعت برخوردار شویم.
به گزارش تفاهم آنلاین، گردشگری به عنوان یکی از صنایع بزرگ و سودآور در دنیا شناخته می‌شود. ولی نباید فراموش کرد در کنار ابعاد اقتصادی، این صنعت بستر مناسبی است که بیشترین تبادلات فرهنگی در آن رخ می‌دهد.
بنابراین می‌توان از گردشگری به عنوان فرصت مناسبی برای معرفی فرهنگ و تمدن خود بهره بگیریم. امروزه نمونه‌های موفقی از گردشگری فرهنگی در کشورهایی مانند فرانسه و ایتالیا اجرا می‌شود.
جاذبه‌های فرهنگی انگیزه بسیاری از گردشگران برای سفر به این کشورهاست. در کشور ما از یک سو ظاهراً عزم راسخی برای این امر وجود ندارد و از سوی دیگر بها دادن بیش از حد به تفاوتهای فرهنگی مانعی سخت در این عرصه ایجاد کرده است.
چرا گردشگری فرهنگی اهمیت دارد؟
سازمان جهانی یونسکو، ایران را در فهرست ده کشور برتر دنیا از لحاظ جاذبه‌های گردشگری قرار داده است. دلیل عمده آن وجود آثار باستانی ارزشمندی است که نشان از فرهنگ و تمدن کهن ایران زمین دارد.
برنامه‌های متنوعی از قبیل جشنواره‌های فرهنگی با اتکا به میراث فرهنگی کشور قابل اجراست که می‌تواند عامل جذب گردشگران از سراسر دنیا باشد.
وجود اقوام مختلف با عقاید و آداب و رسوم مختلف یکی دیگر از جاذبه‌های فرهنگی کشور ماست. اساساً یکی از انگیزه‌های بشر برای سفر، کشف ناشناخته‌ها و آشنایی با پدیده‌های تازه است.
آشنایی با مردمانی با عقاید، پوشش و سبک زندگی متفاوت قطعاً برای بسیاری از گردشگران جذابیت فراوانی دارد. علاوه بر آن، گردشگری فرهنگی، هنر امروزی کشور را نیز در بر می‌گیرد.
به بیان دیگر هریک از رویدادهای هنری اعم از نمایشگاه هنری، کنسرت، تئاتر و جشنواره‌های هنری نیز می‌توانند عاملی برای جذب گردشگر خارجی باشند. مضاف بر این که ایران کشوری چهار فصل است که در تمام طول سال منطقه‌ای خوش آب و هوا برای گردشگران در آن وجود دارد و این امتیازی است که بسیاری از کشورها از آن محروم هستند.
بنابراین ظاهراً تمام آنچه به عنوان پیش‌نیاز این صنعت مورد نیاز است در کشور ما وجود دارد. اما چالش مهم گردشگری در کشور ما عدم شناخت اصولی این صنعت و سرمایه‌گذاری در آن است.
امروزه مهم‌ترین بخش صنعت گردشگری، بازاریابی است. در حالی که هنوز در کشور ما در مورد بازگشت سرمایه بازاریابی گردشگری تردید وجود دارد کشورهای دیگر دنیا با هنر و تکنیک بازاریابی، بضاعت اندک خود در زمینه جاذبه‌های گردشگری را چنان غلوآمیز معرفی می‌کنند که آمار گردشگران آنها روز به روز افزایش می‌یابد.
فرهنگ برخورد با گردشگران
حقیقت این است که تجربیات هر گردشگر خارجی به عنوان بخشی از فرهنگ ایران به دنیا معرفی می‌شود. به همان دلیل که مهمان‌نوازی اجداد ما از اتباع خارجی سبب شد تا امروزه ما به شهرت مهمان‌نوازی ایرانی خود ببالیم.
کوتاهی و تقصیر ما در برخورد با گردشگران خارجی می‌تواند صفات ناپسندی را به جماعت ایرانی منسوب کند. فرهنگ یک کشور آمیزه‌ای از میراث فرهنگی و رفتارهای اجتماعی حال حاضر جامعه است. رفتارهای اجتماعی از دو منظر معرفی فرهنگ خودی و برخورد مناسب با تفاوتهای فرهنگی قابل تأمل است.
به عبارت ساده‌تر از یک سو باید در پیرایش رفتار اجتماعی خود به عنوان فردی برآمده از فرهنگ و تمدن غنی ایرانی تلاش کنیم. از سوی دیگر باید تفاوتهای فرهنگی گردشگران را در چهارچوب فرهنگی خود آنها ارزیابی کنیم.
تنها در این صورت است که گردشگری به بستری برای گفتگوی تمدن‌ها و ایجاد ارتباط مؤثر با کشورهای دنیا تبدیل می‌شود و در کنار منافع اقتصادی فراوان، نقش مهمی در معرفی فرهنگ غنی ایران زمین به تمام دنیا خواهد داشت.
اکنون که شیوع ویروس کرونا صنعت گردشگری را تقریباً تعطیل کرده زمان مناسبی است تا از توان فعالان این عرصه برای برنامه‌ریزی و فرهنگ‌سازی برای آینده این حوزه بهره‌مند شویم.
