چالش‌های بیمه کشاورزی

به گزارش تفاهم آنلاین، اهمیت استراتژیک محصولات کشاورزی در تأمین امنیت غذایی کشور مستلزم آن است که امنیت شغلی فعالان این عرصه تأمین گردد. لذا بیمه کشاورزی می‌تواند و باید نقش مؤثری در این عرصه ایفا کند. اما متأسفانه در کشور ما چندان که باید این مقوله رواج ندارد.

بیمه‌گران عدم استقبال کشاورزان را عامل این امر می‌دانند و کشاورزان، عدم ارائه خدمات مناسب از جانب بیمه‌گران را عامل این مشکل می‌دانند. آنچه مهم است فقدان بیمه کشاورزی، خسارت‌های میلیاردی به اقتصاد کشور وارد می‌سازد. دو چالش مهم “ناآگاهی” و “بی‌اعتمادی” مهمترین موانع در این عرصه است که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.

کشاورزان در مورد بیمه کشاورزی چه می‌دانند؟

ناپایداری شرایط آب و هوایی، حوادث طبیعی، آفات و حتی ناپایداری شرایط بازار هریک به تنهایی می‌توانند تمام سرمایه یک کشاورز یا سرمایه‌گذار در حوزه کشاورزی را نابود سازند. مضاف بر اینکه تبعات چنین خسارتی محدود به اشخاص نبوده و می‌تواند کشور را در تأمین مواد غذایی مورد نیاز با بحران روبه‌رو سازد.

بنابراین منطقاً فعالان عرصه کشاورزی و حتّی مسئولین باید با روی باز از بیمه کشاورزی استقبال کنند. اما تحقیقات میدانی نشان می‌دهد در اغلب مناطق تنها تعداد محدودی از کشاورزان یعنی حدود 20-10 درصد دارای بیمه کشاورزی هستند. سایر کشاورزان یا اساساً اطلاع کافی از شرایط بیمه کشاورزی و ارقام آن نداشتند و یا عدم اعتماد به شرکت‌های بیمه را دلیل این بی‌اعتنایی توصیف می‌کردند.

به نظر می‌رسد از یک سو تلاش قابل توجهی برای آگاه‌سازی کشاورزان از این مقوله صورت نگرفته و از سوی دیگر خدمات بیمه کشاورزی، قابلیت و جذابیت کافی برای جلب اعتماد کشاورزان را دارا نبوده است.

چرا کشاورزان به بیمه کشاورزی اعتماد ندارند؟

برخی مسئولین بیمه در کمال ناباوری تلاش می‌کنند با مقصر جلوه دادن کشاورزان در این زمینه از زیر بار مسئولیت خود شانه خالی کنند. اما حقیقت این است که اگر در خدمات بیمه کشاورزی به همان اندازه که منفعت بیمه‌گذار لحاظ شده منافع کشاورزان نیز حفظ می‌شد نیازی برای صرف هزینه برای تبلیغات نبود. زیرا کشاورزان به صورت خودجوش، همکاران خود را نیز برای استفاده از این خدمات سودمند تشویق می‌کردند.

مهمترین گلایه کشاورزان در مورد بیمه کشاورزی مربوط به عدم تناسب میزان خسارت برآورد شده توسط شرکت بیمه با خسارت واقعی کشاورزان و نیز خوش‌حساب نبودن شرکت‌های بیمه است. آنها معتقدند ارزیابی شرکت بیمه از ارزش محصولات باید به تناسب منطقه و کیفیت محصول متفاوت باشد؛ میزان حق بیمه سالیانه باید متناسب با شرایط کشاورزان و هزینه‌های مختلف کار آنها ارزیابی شود.

به عنوان مثال یکی از کشاورزانی که محصولات خود را بر اثر سرمای نابهنگام و بارش تگرگ از دست داده بود مدعی شد برآورد شرکت بیمه تنها 20 درصد خسارت او بوده که پرداخت آن هم به صورت نقدی نبوده است. کشاورز دیگری مدعی شد پس از نابودی کامل محصولاتش مبلغی که از بیمه دریافت کرده تنها معادل حق بیمه سال آینده اوست. در چنین شرایطی کشاورزان ترجیح می‌دهند همان مبلغ حق بیمه کشاورزی را صرف خرید تجهیزات کار خود کنند زیرا در صورت نابودی محصولات هم درصد کمی از خسارت آنها توسط بیمه جبران می‌شود.

بدیهی است شرکت‌های بیمه از تمام خدمات خود نفع می‌برند. ولی خدمات و حق بیمه آنها به گونه‌ای طراحی می‌شود که از لحاظ منطقی بتواند مشتری را برای پرداخت حق بیمه متقاعد کند. نکته اینجاست که اگر گروهی باشند که لایق دریافت خدمات ارزان ولو با تسهیلات دولتی باشند همین کشاورزان هستند. پس شایسته است مسئولین دولت و شرکت‌های بیمه تدبیری بیاندیشند تا این قشر زحمتکش بیش از این آسیب نبینند.