وکالت تعویض پلاک خودرو چیست و چه مدارکی برای آن لازم است؟

در بخشی از فرایند معامله خودرو، فروشنده و خریدار باید با هم به مرکز تعویض پلاک مراجعه کنند تا پلاک قبلی فک و پلاک جدید روی آن نصب شود. اما اگر فروشنده امکان حضور در محل را نداشته باشد، چه؟ در این حالت می‌تواند وکالت تعویض پلاک به خریدار بدهد تا به نمایندگی از او امور اداری را انجام دهد. در این مطلب می‌خواهیم به مزایا، مشکلات و مدارک مورد نیاز این وکالت بپردازیم.

کالت تعویض پلاک چگونه تنظیم می‌شود؟

اگر فروشنده نمی‌تواند همراه با خریدار به مرکز تعویض پلاک برود، می‌تواند به دفتر اسناد رسمی مراجعه کند و به خریدار وکالت بدهد تا تمامی فرایندهای اداری را خودش پیش ببرد. پس از صدور وکالت، با استعلام پلاک فعال می‌توان متوجه شد که تعویض پلاک به‌درستی انجام شده یا نه؛ چراکه پس از فک پلاک، پلاک قبلی دیگر در وضعیت فعال قرار نخواهد داشت.

اما تنظیم وکالت تعویض پلاک در دفترخانه طی ۳ مرحله انجام می‌شود:

۱) تنظیم دقیق متن وکالت‌نامه

طبق قانون جدید وکالت تعویض پلاک برای جلوگیری از سوء استفاده‌های احتمالی، وکالت‌نامه باید حتما به‌صورت رسمی و محضری تنظیم شود. اطلاعات دقیق خودرو و قرارداد مثل شماره موتور، شماره شاسی (VIN)، شماره پلاک انتظامی، شماره سند رسمی (برگ سبز)، تاریخ صدور سند خودرو و تاریخ انقضای وکالت هم باید در آن بیاید. علاوه بر آن، مشخصات فروشنده و خریدار هم باید خیلی شفاف و با جزئیاتی مثل نام، نام پدر، شماره شناسنامه، کد ملی، تاریخ تولد، آدرس و کد پستی در آن درج شده باشد. اگر هرکدام از این اطلاعات در وکالت‌نامه ناقص باشد، مراکز تعویض پلاک آن را نمی‌پذیرند.

۲) ارائه مدارک به دفترخانه

مدارک لازم برای وکالت تعویض پلاک را هم باید به دفترخانه بدهیم تا تفویض وکالت انجام شود:

• کارت ملی و شناسنامه فروشنده و خریدار؛
• برگ سبز خودرو؛
• فاکتور کارخانه برای خودروهای داخلی صفرکیلومتر یا خودروهایی که هنوز سند رسمی‌شان صادر نشده؛
• برگه گمرک برای خودروهای وارداتی؛
• بنچاق یا اسناد خریدوفروش قبلی (در صورت وجود)؛
• سند قطعی، قولنامه یا هر مدرکی که مالکیت فعلی ما را بر خودرو اثبات کند.

۳) پرداخت هزینه تنظیم وکالت‌نامه

و در آخر باید هزینه وکالت تعویض پلاک را به مبلغ حدود ۱۵۰ هزارتومان پرداخت کرد. پرداخت این هزینه اول با خود فروشنده است، اما اگر خریدار در مدت اعتبار وکالت برای تعویض پلاک اقدام نکند و نیاز به تمدید یا تنظیم وکالت جدید باشد، دیگر هزینه‌های آن بر عهده خود او خواهد بود.

آیا امکان تنظیم وکالت تعویض پلاک از راه دور وجود دارد؟

اگر امکان حضور فروشنده در دفتر اسناد رسمی فراهم نباشد، می‌توان وکالت تعویض پلاک را از راه دور صادر کرد. کافی‌ست با دفترخانه هماهنگ کنند و از طریق پست یا پیک مدارک و قرارداد را ردوبدل نمایند.

اما برای صدور وکالت الکترونیکی می‌توان از سامانه خدمات الکترونیک قضایی و سامانه میخک (برای ساکنین خارج از کشور) استفاده کرد. در این سامانه‌ها ابتدا ثبت‌نام و احراز هویت انجام می‌شود و بعد با بارگذاری مدارک و واریز هزینه، وکالت‌نامه به‌صورت الکترونیکی صادر می‌گردد.

گونه می‌توان استعلام وکالت تعویض پلاک را گرفت؟

اعتبار باقی‌مانده وکالت تعویض پلاک را به ۲ روش می‌توان استعلام گرفت:

۱) مراجعه به دفترخانه

با مراجعه حضوری به دفترخانه‌ای که وکالت‌نامه را صادر کرده، می‌توان وضعیت وکالت، تاریخ اعتبار، اختیارات وکیل و وضعیت ابطال یا عدم ابطال آن را استعلام کرد. دفترخانه‌ها تمامی وکالت‌نامه‌ها را در سامانه خود ثبت می‌کنند و می‌توانند اطلاعات آن را به‌صورت لحظه‌ای اعلام کنند.

۲) سامانه ثبت من

برای استعلام آنلاین هم می‌توان از طریق سایت ثبت من به آدرس My.ssaa.ir اقدام کرد. در این سامانه بخشی به نام «تصدیق اصالت سند» در نظر گرفته شده است. در این قسمت «شناسه سند» را که بزنیم محتوای آن به ما نمایش داده می‌شود و می‌توانیم جزئیاتش را بررسی کنیم.

۳ مورد از مشکلات وکالت تعویض پلاک

وکالت تعویض پلاک روند انتقال خودرو را ساده‌تر و سریع‌تر می‌کند، اما اگر به‌موقع و صحیح از آن استفاده نشود، می‌تواند دردسرهای حقوقی و اجرایی برای خریدار و فروشنده ایجاد کند. از مهم‌ترین مشکلات این نوع وکالت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱) احتمال وجود بدهی و سوابق قضایی

اگر خودرو به‌دلیل مواردی مثل خلافی پرداخت‌نشده، شکایت کیفری، حجاب، بدهی مهریه یا پرونده‌های امنیت اخلاقی توقیف شده باشد، مرکز تعویض پلاک اصلاً اجازه تعویض پلاک نمی‌دهد. در نتیجه خریدار با وجود داشتن وکالت نمی‌تواند کار را پیش ببرد.

۲) باطل‌شدن وکالت‌نامه

با فوت هر یک از طرفین ذکرشده در وکالت‌نامه، این سند خودبه‌خود فسخ می‌شود. پس اگر فروشنده بعد از صدور وکالت‌نامه فوت کند، وکالت تعویض پلاک باطل است و خریدار وارد مراحل طولانی انحصار وراثت می‌شود. این وضعیت می‌تواند روند تعویض پلاک را ماه‌ها به تأخیر بیندازد یا حتی معامله را به هم بزند.

۳) عدم اقدام خریدار

گاهی هم خریدار به هر دلیلی کار را پشت گوش می‌اندازد و برای تعویض پلاک مراجعه نمی‌کند. در این فاصله پلاک همچنان به‌نام فروشنده است و هر تخلف، جریمه یا جرمی به نام او ثبت می‌شود که خود می‌تواند خسارت و دردسر زیادی ایجاد کند. برای همین بهتر است در وکالت‌نامه، مهلت انجام تعیین شود تا خریدار در بازه زمانی مشخص تعویض پلاک را انجام دهد.

جمع‌بندی

وکالت تعویض پلاک، فرایند انتقال مالکیت خودرو را ساده‌تر می‌کند، اما به شرط آنکه با دقت تنظیم و اجرا شود. آگاهی از مواردی مثل جزئیات متن وکالت‌نامه، مراحل قانونی کار، روش‌های استعلام وکالت تعویض پلاک و دیگر نکات حقوقی می‌تواند معامله را امن‌تر کند و مانع از بروز مشکلات و دردسرهای احتمالی آتی شود.