وضعیت مطبوعات در بحران کرونا

به گزارش تفاهم آنلاین، وضعیت مطبوعات کاغذی که پیش از بحران کرونا نیز با مشکلات عدیده دست به گریبان بودند به بیمار بدحالی می‌ماند که تنها یک شوک می‌تواند او را نجات دهد. در سال‌های اخیر با گسترش شبکه‌های مجازی در میان مردم در وضعیت مطبوعات کاغذی تغییرات قابل توجهی ایجاد شد.

مطبوعات در شرایطی عنوان‌هایی نظیر روزنامه و خبرنامه را یدک می‌کشیدند که با اطلاع‌رسانی برخط شبکه‌های مجازی عملاً نقشی در خبررسانی نداشتند. حال بحران کرونا وضعیت مطبوعات را پیچیده‌تر از قبل نموده است. بررسی اثرات بحران کرونا بر وضعیت مطبوعات می‌تواند آینده این مسیر را به خوبی نمایان ‌سازد.

بحران کرونا و فروش و توزیع مطبوعات

بحران کرونا فصل مشترک مطبوعات با سایر کسب و کارها بود. از همان ابتدا عدم امکان بسته‌بندی انفرادی مطبوعات و البته عدم امکان ضدعفونی کردن آن سبب افت فروش مطبوعات شد. مضاف بر این که محدودیت‌های کرونایی در رفت و آمدها نیز در سیستم فروش و توزیع مطبوعات اختلال ایجاد کرد.

بسیاری از مطبوعات به موقع به دکه‌ها نرسیدند و بسیاری از مشتریان مطبوعات در خانه ماندند و از خرید خود صرف‌نظر کردند. در نتیجه وضعیت مطبوعات از لحاظ اقتصادی به شدت نگران کننده بود. البته حقیقت تلخ این است که همیشه مطبوعات اولین گزینه برای حذف از سبد خانوار بودند.

در نتیجه هم‌اکنون با بازگشت مردم به روال عادی زندگی، قطارهای مترو مملو از جمعیت است ولی دکه‌های روزنامه‌فروشی خالی از مشتری است.

بحران کرونا و کمبود سوژه

می‌توان گفت این امر یک پدیده ناشناخته در سطح ملی و جهانی بود. با شیوع ویروس کرونا و فراگیر شدن قرنطینه در سطح دنیا معضلی به نام کمبود سوژه گریبانگیر اهالی مطبوعات شد. این ویروس ناشناخته موجب شده بود فعالیت‌های رسانه‌ای در همه عرصه‌های اقتصادی، سیاسی، ورزشی و… تعطیل شود.

حتی در فضای مجازی نیز تمام اخبار حول محور این ویروس و اخبار راست و دروغ آن می‌گشت. در نتیجه اغلب رسانه‌ها و از جمله مطبوعات به سراغ موضوعات آرشیوی رفتند. البته این موضوع مقطعی بوده و با خروج نسبی از قرنطینه و بازگشت به روال عادی زندگی برطرف شد.

آیا وضعیت مطبوعات بهبود می‌یابد؟

حقیقت این است که بحران اصلی مطبوعات کاغذی با ظهور شبکه‌های مجازی رخ داده است. مخاطب عجول و کم‌حوصله امروزی چندین سال است که خواندن خبرهای کوتاه و آنلاین را به خواندن مطبوعات ترجیح می‌دهد.

ولی با گذر زمان و تثبیت جایگاه کانال‌های خبری در شبکه‌های مجازی مشخص شد که این عرصه ارزشی برای خبرنگاری و روزنامه‌نگاری حرفه‌ای قائل نیست. در ابتدا گمان می‌رفت واگذاری وظیفه خبررسانی به این شبکه‌ها و واگذاری بررسی و تحلیل حرفه‌ای خبر به مطبوعات می‌تواند راهکار مناسبی باشد.

ولی تجربه ثابت کرد افکار عمومی تنها تحت تأثیر خبرهای ترند، حتی دروغین و انحرافی شبکه‌های مجازی قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر شرط دیده شدن تحلیل‌های حرفه‌ای مطبوعات، ورود آن به شبکه‌های اجتماعی بود.

بنابراین مخاطبان کنونی مطبوعات در واقع مخاطبان قدیمی و وفادار مطبوعات هستند که هنوز لذت ورق زدن برگه‌های کاغذ و جلوه‌گری هنر نویسندگی روزنامه‌نگاران حرفه‌ای را به خبرهای کوتاه، مداوم و جنجالی شبکه‌های مجازی ترجیح می‌دهند.

وضعیت مطبوعات به شدت وابسته به حضور این مخاطبین است که نمی‌توان به حضور چنین افرادی در نسل جدید چندان امیدوار بود.