نقش بانکهای خصوصی در مشکلات اقتصادی جامعه
در دنیا ورود بخش خصوصی به عرصههای مختلف اقتصادی به منظور کاهش دخالت دولت صورت میگیرد. در همین راستا بانکهای خصوصی نیز تحت نظارت و کنترل دقیق فعالیت میکنند. در حالی که در کشور ما عدم نظارت دقیق بر عملکرد بانکهای خصوصی موجب اثرگذاری مخرب آنها بر اقتصاد کشور شده است.
به گزارش تفاهم آنلاین، ظهور بانکهای خصوصی در کشور ما با ارائه تسهیلات وسوسهانگیز و سود سپرده بیشتر به مردم همراه بود. خدماتی که در ظاهر چنان جذابیتی داشت که مباحث کارشناسی در مورد ضرورت وجود این بانکها در نظام بانکی کشور به حاشیه رانده شد.
با گذر زمان نیز آنقدر که حواشی خاصی نظیر ورشکستگی و انحلال بانکهای خصوصی در تیتر خبرگزاریها قرار گرفت بررسی کارشناسی عملکرد آنها مورد توجه قرار نگرفت. در حالی که بسیاری از کارشناسان اقتصادی نقش بانکهای خصوصی در مشکلات اقتصادی را قابل تأمل میدانند.
متهم ردیف اول رشد نقدینگی
در اصول اقتصاد، ارتباط مستقیم رشد نقدینگی و افزایش تورم امری اثبات شده است. هرگاه نقدینگی در جامعه به هر دلیلی افزایش یابد کمترین پیامد آن ایجاد تورم سنگین در جامعه است. البته نکته مهم این است که اثرات رشد نقدینگی در کوتاه مدت قابل توجه نبوده ولی در بلند مدت قطعاً به تورم سنگین منجر خواهد شد.
در واقع ورود بخش خصوصی به عرصه بانکداری به منظور کاهش نقش دولت در خلق پول صورت میگیرد. بنابراین اگر بانک مرکزی نظارت کافی بر این بانکها نداشته و میزان خلق پول توسط آنها را کنترل نکند رشد افسارگسیخته نقدینگی در کشور پدید میآید.
منفعتطلبی بیحد
در دنیا از قدرت خلق پول بانکهای خصوصی در فعالیتهای مولد و رونق تولید داخلی استفاده میشود. در حالی که در کشور ما عدم نظارت بر بانکهای خصوصی موجب شده تا آنها به بهانه ریسک بالای تولید از سرمایهگذاری در آن اجتناب کنند.
در نتیجه اعتبار و نقدینگی بالای این بانکها در جهت سوداگری در بازارهایی نظیر مسکن و طلا صرف میشود، لذا وجود این بانکها نه تنها شرایط اقتصادی را بهبود نمیبخشد بلکه عامل اصلی ایجاد تورم و کاهش قدرت خرید مردم نیز هست.
فساد بانکهای خصوصی
گرچه در سالهای اخیر در بسیاری از پروندههای فساد اقتصادی ردپای بانکهای خصوصی وجود داشت هنوز بانک مرکزی نظارت کافی بر آنها اعمال نمیکند. عدم نظارت دقیق در کنار قدرت این بانکها در خلق پول سبب ایجاد رانت و فسادهای فراوان در نظام بانکی شده است.
حمایت غیرمتعارف از بانکهای خصوصی در شرایطی است که حدود 70 درصد بدهی نظام بانکی حاصل بدهی این بانکها است.
قدرت بانکهای خصوصی
در شرایط نابسامان اقتصادی و با توجه به نوسانات شدید بازارهای ارز، طلا و مسکن بسیاری از مردم هنوز سپردههای بانکی را ترجیح میدهند. گرچه این اشتباه بزرگی است ولی نمیتوان از مردمی که روز به روز از داراییشان کاسته میشود انتظار چندانی داشت.
در مقابل باید از مسئولین اقتصادی و به ویژه بانک مرکزی انتظار داشت تا در کنترل نقدینگی بانکهای خصوصی نظارت بیشتری داشته باشد. اگر این بانکها موظف شوند تا سپردههای مردمی را در فعالیتهای تولیدی سرمایهگذاری کنند شرایط اقتصادی بهبود خواهد یافت.
در مقابل، تا زمانی که این بانکها به طمع سود بیشتر سرمایه خود را در فعالیتهای کمریسک مانند بازار ارز، طلا، مسکن سرمایهگذاری کنند تأثیر مخربی بر اقتصاد کشور خواهند داشت.
در حقیقت در بحران اقتصادی فعلی کشور، دور باطل اعتماد و نیاز مردم به سود سپردههای بانکی، عدم نظارت بانک مرکزی بر بانکهای خصوصی و عدم سرمایهگذاری بانکهای خصوصی در بخش تولید، شرایط اقتصادی را روز به روز دشوارتر خواهد کرد.