مناطق آزاد هیچ نقشی در بی ثباتی بازار ارز ندارد

سادات نجفی، افزود: متاسفانه دیواری کوتاه تر از مناطق آزاد پیدا نکرده اند و در این راستا استناد به مصوبه هیات وزیران در تاریخ 22 فروردین 1397 شده که در خصوص کنترل منابع ارزی در کشور بود. در بند یک این مصوبه اذعان شده که واردات کالاهای تجاری به کشور اعم از طریق مناطق آزاد بدون ثبت سفارش ممنوع است. مناطق آزاد بالافاصله این دستورالعمل را اجرایی کرد و امروز نیز این اتفاق در مناطق آزاد رقم می خورد. اگر یک کالای تجاری نیز از مناطق آزاد وارد می شود، طبق ماده 14 قانون مناطق آزاد ثبت سفارش می شود.

وی خاطرنشان کرد: در قانون مدیریت مناطق آزاد آمده است که مبادلات مناطق آزاد با خارج از کشور، مستثنی از قوانین کشور است اما ورود کالا از مناطق آزاد به داخل کشور اعم از مسافری و تجاری، تابع مقررات کشوری است و این امر در گذشته نیز وجود داشته است و عملا تغییری در این حوزه به استناد مصوبه هیات وزیران ایجاد نمی شود. واردات کالا پس از ثبت گمرک در مناطق آزاد به داخل کشور آزاد بوده و مصوبه هیات وزیران هم به این قانون اشاره داشته است.

مدیرعامل جامعه بازاریان کیش ادامه داد: این یک برداشت اشتباه و تفسیری بود که در سال 97 بانک مرکزی و وزارت صمت داشتند و ورود کالا به مناطق آزاد را نیز مستلزم ثبت سفارش کردند. بیشترین آسیب از این برداشت اشتباه متوجه واحدهای صنعتی و تولیدی شد به این علت که بسیاری از واحدهای صنعتی کشور مواد اولیه خود را از اروپا و از طریق مرز بازرگان وارد می کنند و به علت تایید نشدن ثبت سفارش آنها، کالای خود را نمی توانستند وارد کشور کنند و در سال 97 و 98 بخش قابل توجهی از واحدهای صنعتی و تولیدی تعطیل شدند و ضررهای جبران ناپذیری به این بخش وارد شد.

سادات نجفی تصریح کرد: مسئولین بانک مرکزی امروز باید طبق آمار اعلام نظر کنند. این دوستان زمانی که می خواهند آمار واردات به مناطق آزاد را اعلام کنند، آمار تجمیعی را مطرح می کنند که این اشتباه است زیرا از طریق مناطق آزاد، مواد اولیه کارخانه ها، کالاهای مصرفی و گروه چهار و واردات کالاهای تبصره ای را نیز داریم که صرفا از مناطق آزاد عبور می کنند و نیاز داخل کشور هستند و ارتباطی به مناطق آزاد ندارند. این واردات نیز با ثبت سفارش است زیرا گمرک ایران صرفا بواسطه ثبت سفارش کالا را ترخیص می کند.

وی افزود: 3 میلیارد دلار حجم کالاهای عبوری از مناطق آزاد است و گمرک این را ترخیص می کند و مدارک آن موجود است. سهمیه کالای مصرفی در مناطق آزاد طبق مصوبه وزارت صمت، بانک مرکزی و دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد، 528 میلیون دلار در سال است که مناطق آزاد نه تنها این مقدار را جذب نکرده بلکه طبق آمار سال 1399، مناطق آزاد 243 میلیون دلار کالای مسافرتی وارد کرده یعنی حدود 50 درصد آن چیزی که مجوز داشته ایم، وارد کرده ایم. این آمار نشان می دهد که نمی توان مشکلات حوزه بازار ارز را به مناطق آزاد نسبت داد.

سادات نجفی با انتقاد از بی توجهی به واردات قاچاق به کشور گفت: بانک مرکزی نگران قاچاق به شکل های مختلف به داخل کشور نیست؟ باید توجه داشت که هیچ ارزی به مناطق آزاد اختصاص داده نشده و برای واردات کالای همراه مسافر، با ارز متقاضی واردات صورت می گیرد. مناطق آزاد در کمال شفافیت واردات را انجام می دهد و تمامی آمارها نیز در اختیار گمرک کشور قرار دارد. گمرک های مناطق آزاد ملزم هستند که حجم واردات را به صورت ارزی و با جزئیات در اختیار گمرک مرکزی قرار دهند. ثبت سفارش در گذشته به صورت غیرقانونی تسری پیدا کرد و اگر اقدام قانونی بود که دیوان رای به ابطال آن نمی داد. به علت این که با ماده 14 قانون مناطق آزاد مغایرت داشت، قوه قضائیه و دیوان این مصوبه را نقض کرده است.

وی ادامه داد: رئیس بانک مرکزی به اشتباه گفته است که ثبت سفارش و مصوبه آن در اختیار هیات وزیران است. باید توجه می کردند که جزئیات واردات را هیات وزیران می تواند آیین نامه کرده و ابلاغ کند، قانون را که نمی توانند تغییر دهند. ماده 4 قانون مناطق آزاد قابل تغییر نیست و نمی توان از آن تفسیری دیگر داشت. ما امروز با مصوبه دولت در سال 97 مشکلی نداریم و طبق آن نیز عمل کرده ایم و هر کالایی که از مناطق آزاد وارد کشور می کنیم، تابع مقررات صادرات و واردات کشور است.

رییس هیات مدیره شورای هماهنگی و همکاری فعالین اقتصادی مناطق آزاد در پایان خاطرنشان کرد: من توصیه می کنم رئیس بانک مرکزی در ابتدا با حقوق و قوانین مناطق آزاد آشنا شوند و پس از آن در این خصوص اظهارنظر کنند. من خواهش می کنم که مسئولین تصمیم ساز حتما نظر بخش خصوصی را مدنظر قرار دهند و طبق آمار، اطلاعات ارائه دهند. مشخصا مناطق آزاد با 200 میلیون دلار واردات نمی تواند بازار ارز کشور را به هم بریزد و مشکل از جایی دیگر است. امروز مناطق آزاد 50 هزار واحد تولیدی دارد و 500 هزار شغل نیز ایجاد کرده است و اگر در این مسیر نیز بخواهند مانع ایجاد کنند، 500 هزار شغل ایجاد شده در مناطق آزاد نیز از بین خواهد رفت.